Ulica gen. Józefa Haukego-Bosaka we Wrocławiu

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ulica gen. Józefa Haukego-Bosaka
Przedmieście Oławskie
Ilustracja
Od ul. K. Pułaskiego do ul. Z. Krasińskiego
Państwo

 Polska

Województwo

 dolnośląskie

Miejscowość

Wrocław

Długość

402 m

Poprzednie nazwy

Clausewitzstrasse

Przebieg
ul. Z. Krasińskiego
światła ul. gen. K. Pułaskiego
Położenie na mapie Wrocławia
Mapa konturowa Wrocławia, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „Ulica gen. Józefa Haukego-Bosaka”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Ulica gen. Józefa Haukego-Bosaka”
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Ulica gen. Józefa Haukego-Bosaka”
51°06′17,527″N 17°02′43,385″E/51,104869 17,045385
Dół zdjęcia: zabudowa Przedmieścia Oławskiego
Róg ul. Z. Krasińskiego i J. Haukego-Bosaka (w prawo)
Od ul. Z. Krasińskiego w kierunku wschodnim
Przebudowa ul. K. Pułaskiego, po prawej LO XIII
LO XIII i wolny teren, na którym w 2022 r. powstał kompleks sportowy (ul. S. Worcella)
Przebudowa skrzyżowania z ul. K. Pułaskiego (w tle kamienice nr 22-28)
Od nr 18-20 w kierunku ul. gen. K. Pułaskiego (wschodnim)
Nr 3-9b, w tle ul. Z. Krasińskiego

Ulica gen. Józefa Haukego-Bosakaulica położona we Wrocławiu na osiedlu Przedmieście Oławskie, a wcześniej w dawnej dzielnicy Krzyki. Biegnie od ulicy Zygmunta Krasińskiego do ulicy gen. Kazimierza Pułaskiego. Jest drogą gminną, która ma 402 m długości. Przebiega przez teren zabudowy śródmiejskiej, który jako obszar objęty jest ochroną i wpisany jest do rejestru zabytków. Przy ulicy znajdują się między innymi budynki wpisane do gminnej ewidencji zabytków. Ponadto mieszczą się przy tej ulicy następujące instytucje oświaty: Zespół Szkół Teleinformatycznych i Elektronicznych imienia Polskich Zwycięzców Enigmy, Liceum Ogólnokształcące nr XIII imienia Aleksandra Fredry oraz Przedszkole nr 146 Wyspa Dzieci.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Przed powstaniem ulicy[edytuj | edytuj kod]

Ulica przebiega przez teren stanowiący niegdyś przedpole dla fortyfikacji miejskich[1][2][3] (Ohlauer Vorstadt[2]). Zanim powstała ulica gen. Józefa Haukego-Bosaka, istniała już zarówno ulica Zygmunta Krasińskiego (Feldstrasse) jak i ulica gen. Kazimierza Pułaskiego (Brüderstrasse)[4][5][6][7]. Pierwotnie ulica Zygmunta Krasińskiego była drogą biegnącą w rozciągające się tu pola, stąd w 1823 r. otrzymała nazwę ulicy Polnej[4][6]. Ta druga ulica zaś była jeszcze starsza, gdyż najstarszy zapis o niej pochodzi z 1370 r.[5] Także równoległe do niej ulice powstały wcześniej. W szczególności po południowej stronie już w 1562 r. istniał nienazwany trakt, co potwierdza plan Wernera z tegoż roku, późniejsza ulica Stanisława Worcella (Paradiesstrasse)[8][9] oraz po północnej stronie średniowieczna droga w kierunku Oławy, która dziś stanowi ulicę gen. Romualda Traugutta (Klosestrasse)[10][11].

Powstanie i rozwój ulicy do 1945 r.[edytuj | edytuj kod]

Historia powstania tej ulicy wiąże się z osobą Henryka Krakowskiego, kupca, który w 1860 r. wystąpił z projektem założenia dwóch krzyżujących się prostopadle ulic w obrębie kwartału ograniczonego ulicami: gen. Romualda Traugutta, gen. Kazimierza Pułaskiego, Stanisława Worcella i Zygmunta Krasińskiego. Jedna z ulic miała więc biec na linii wschód-zachód łącząc ulicę Zygmunta Krasińskiego z ulicą gen. Kazimierza Pułaskiego, a druga na linii północ-południe łącząc z kolei ulicę gen. Romualda Traugutta z ulicą Stanisława Worcella. Pierwszym zadaniem do wykonania niezbędnym do realizacji tego planu było wykupienie gruntów od właścicieli, którymi były zarówno osoby prywatne, jak i organizacje lub przedsiębiorstwa. Część z tych właścicieli nie chciała sprzedawać wymaganej do wytyczenia ulic części swoich nieruchomości, stąd wykonanie postawionego zadania napotykało trudności. Ostatecznie zarzucono realizację planu w części dotyczącej ulicy biegnącej z północy na południe. Rozpoczęto natomiast tyczenie i budowę ulicy w układzie wschód-zachód, rozpoczynając od dwóch końców, tj. od ulicy Zygmunta Krasińskiego oraz od ulicy gen. Kazimierza Pułaskiego, mimo braku porozumienia z jednym z właścicieli działek, która dzieliła tworzoną ulicę na dwie, niepołączone części. Ostatecznie połączenia już istniejących odcinków ulicy w jedną całość udało się dokonać w 1894 r.[12] W początkowym okresie istnienia nowej ulicy, nie miała ona nadanej nazwy. Z tego względu posesje przy niej położone miały adresy przypisane bądź do ulicy Zygmunta Krasińskiego, bądź do ulicy gen. Kazimierza Pułaskiego. Z czasem oczywiście nadano ulicy własną nazwę (w 1911 r.), a posesjom przypisano nowe numery porządkowe[12][13][14]. Ulica była zabudowana po obu stronach pierzejami, przy czym zachowane budynki przedwojenne pochodzą z końca XIX wieku z wyjątkiem budynku szkoły dla dziewcząt pod numerem 21 zbudowanym na przełomie lat 20. i 30. XX wieku na terenie dawnej olejarni (fabryka oleju – Vereinigte Breslauer Ölfabriken Actien Gesellschaft.) leżącej pod nr 19/23 i ulicy Stanisława Worcella 16/18[15][16][17][18]. Autorem projektu budynku był Hugo Althoff (miejski radca budowlany w latach 1926–1929). Przy tym projekcie współpracował także z Carl Zoller. Na bazie opracowanego projektu powstał modernistyczny budynek, który w rzucie prostokątnym miał kształt litery "T". Planowano rozbudowę ukończonego obiektu o nowe skrzydła wzdłuż ulicy Stanisława Worcella, co zmieniłoby ten kształt na literę "H", lecz do realizacji tego planu nie doszło[18].

II wojna światowa[edytuj | edytuj kod]

Podobnie jak w całej okolicy, podczas oblężenia Wrocławia w 1945 r., w wyniku prowadzonych działań wojennych zniszczeniu uległa znaczna część zabudowy. Przy samej ulicy największe zniszczenia powstały 12 lutego, następnie 25 lutego oraz w dniach 1 i 2 kwietnia 1945 r. Na zwiększony ostrzał tych okolic wpłyną także fakt, że Niemcy ustawili działa na podwórzu szkoły mieszczącym się pomiędzy ulicą Józefa Haukego-Bosaka a ulicą Stanisława Worcella oraz na podwórzu jednej z posesji przy ulicy Stanisława Worcella. Ostrzał prowadzony był zarówno przy pomocy artylerii, między innymi z okolic Wzgórz Trzebnickich, jak i prowadzono bombardowania przy pomocy lotnictwa[4][5][8][12]. W samej szkole znajdował się obóz, w którym przebywało ponad 3000 cudzoziemców, głównie Polaków. Jeńcy przebywali tu w fatalnych warunkach sanitarnych i potwornej ciasnocie. Szkoła została trafiona dwukrotnie, a wiele osób zginęło lub odniosło rany[12][18]. Najbardziej zniszczone były budynki o numerach 2-14, 3-9, 13, 16-18, 30-32 oraz 36-38. Ich stan wykluczał eksploatację, czy próbę przywrócenia ich do stanu umożliwiającego ich użytkowanie. W związku z czym po wojnie ruiny tych domów rozebrano. Cała ulica oceniana była jako bardzo zniszczona[12].

Po 1945 r.[edytuj | edytuj kod]

W 1959 roku położono kamień węgielny pod budowę drugiej we Wrocławiu szkoły tysiąclecia przy gen. Romualda Traugutta 37. Szkoła została otwarta w 1960 r. Teren szkoły sięga ulicy gen. Józefa Haukego-Bosaka, przy której urządzono boiska szkolne[19][20][21][22]. Z kolei przy samej ulicy w 1960 r. po północnej stronie zbudowano wieloklatkowy budynek mieszkalny, który otrzymał numery od 2 do 14[12], z kontynuacją ciągłej zabudowy także przy ulicy Zygmunta Krasińskiego 36[4][23].

Natomiast w historycznych budynkach szkolnych otwarto nowe placówki edukacyjne. Pod numerem 21 w dawnej szkole dla dziewcząt kolejno umieszczano różne szkoły w tym Państwowe Gimnazjum działające do września 1952 r. i Liceum Techniczne, Liceum Mechaniczno-Elektryczne, Liceum Elektryczne, Technikum Mechaniczne i Technikum Energetyczne, Technikum oraz Zasadnicza Szkoła Zawodowa – Energetyczne i Technikum Przemysłowo-Pedagogiczne, Technikum Elektryczne i Pedagogiczne Studium Techniczne, szkoła policealna, Zespół Szkół Elektrycznych i Technikum Łączności, a od września 1987 r. do sierpnia 2002 r. Zespół Szkół Łączności imienia Romualda Traugutta. Po tej dacie, od 1.09.2002 r. utworzono tu Zespołu Szkół Teleinformatycznych i Elektronicznych, któremu 2.10.2009 r. nadano imię Polskich Zwycięzców Enigmy[18]. Jeśli zaś chodzi o Liceum Ogólnokształcące nr XIII to rozpoczęło ono swoją działalność w budynku przy ulicy gen. Józefa Haukego-Bosaka 33-37 w 1975 r., po przeniesieniu tu placówki z ulicy Stacha Świstackiego 12. Nadanie szkole patronatu Aleksandra Fredry nastąpiło 8.10.1976[24].

W maju 2016 roku za kwotę 33,1 miliona spółka Archicom zakupiła działkę na której od lipca 2017 r. do maja 2020 r.[25] przy ulicy gen. Romualda Traugutta 45[26] oraz 55[27] zrealizowała inwestycję o nazwie City Forum[25][28]. Kompleks zabudowy zlokalizowany został w obrębie ulic: gen. Romualda Traugutta, gen. Kazimierza Pułaskiego i gen. Józefa Haukego-Bosaka, a od zachodu ograniczony jest terenem szkoły podstawowej położonej przy ulicy gen. Romualda Traugutta 37 oraz zabudową kamienicową przy ulicy gen. Józefa Haukego-Bosaka 22-28[15][20][21][25]. Powstały tu dwa średniowysokie budynki biurowe. Inwestorem była firma Archicom, ich projektantami są architekci z pracowni Archicom Studio z Wrocławia, a generalnym wykonawcą była spółka działająca pod firmą Archicom Realizacja Inwestycji[25]. Wraz z budową obiektów kubaturowych wykonano także inne roboty budowlane, w tym między innymi przebudowano końcowy fragment ulicy gen. Józefa Haukego-Bosaka wraz ze skrzyżowaniem z ulicą gen. Kazimierza Pułaskiego, wprowadzając równocześnie zmiany w organizacji ruchu. Objęły one między innymi takie elementy jak przebudowę końcowego odcinka ulicy gen. Józefa Haukego-Bosaka na dwukierunkowy, montaż sygnalizacji świetlnej na skrzyżowaniu, umożliwienie na nim ruchu w dodatkowych kierunkach, dotychczas niedostępnych[28].

W latach 2019–2022 realizowano na wolnym terenie w miejscu zniszczonej zabudowy przy ulicy Stanisława Worcella 30 i 38 (strona północna tej ulicy przy skrzyżowaniu z ulicą gen. Kazimierza Pułaskiego) inwestycję polegającą na budowie bloku sportowego dla położonego przy ulicy Józefa Haukego-Bosaka 33-37 Liceum Ogólnokształcącym nr XIII imienia Aleksandra Fredry[29][30][31][32][33]. Szkoła ta mieści się w budynku dawnej szkoły elementarnej[15][17] oraz w budynku ul. Stanisława Worcella 32-36 (cofniętego względem linii zabudowy tej drugiej ulicy)[34]. Pomiędzy starą zabudową szkoły, a nowym budynkiem, przewidziano budowę nadziemnego łącznika. Inwestora reprezentował Zarząd Inwestycji Miejskich[29][35], projekt został opracowany w pracowni arch_it architektura+design[33], a generalnym wykonawcą była firma HARAS. Kwota kontraktu wynosiła ponad 20,4 mln złotych[30]. Budowę zrealizowano na podstawie decyzji o pozwoleniu na budowę nr 3654/2016 z 21.07.2016 r.[36]

Nazwy[edytuj | edytuj kod]

W swojej historii ulica nosiła następujące nazwy:

  • Krakowskiego (Karlowskystrasse), do 1911 r., nazwa potoczna stosowana przed nadaniem nazwy oficjalnej (od nazwiska pomysłodawcy i jej założyciela)[12][13][37]
  • Karola Clausewitza (Clausewitzstrasse), od 1911 r. do 1945 r.[12][13][37]
  • gen. Józefa Haukego-Bosaka, od 1945 r.[12][13][38][39]

Niemiecka nazwa ulicy – Clausewitzstrasse – pochodziła od nazwiska Karola Clausewitza, urodzonego w 1.06.1780 r. w Burg koło Magdeburga, a zmarłego w 16.11.1831 r. we Wrocławiu, pruskiego generała, teoretyka i historyka wojskowego[12][13][40]. Współczesna nazwa ulicy została nadana przez Zarząd Wrocławia i ogłoszona w okólniku nr 97 z 31.12.1945 r.[a][38] Upamiętnia ona Józefa Haukego-Bosaka (w zasadzie Józefa Ludwika Haukego, pseudonim Bosak), urodzonego 19.03.1834 r. w Warszawie, zmarłego 21.01.1871 r. pod Dijon (Fontaine-lès-Dijon) – hrabia, generał broni, dowódca sił zbrojnych województw krakowskiego i sandomierskiego w powstaniu styczniowym (walczył do kwietnia 1864 r.), uczestnik wojny francusko-pruskiej w latach 1870–1871, działacz i polityk na emigracji[12][41].

Układ drogowy[edytuj | edytuj kod]

Ulica łączy się z następującymi drogami publicznymi, kołowymi oraz innymi drogami[42]:

Drogi powiązane
powiązanie droga nr drogi foto opis
skrzyżowanie ulica Zygmunta Krasińskiego[38][43][44]
lokalna[45]
105778D[44][46] w prawo (dół) i w lewo (środek)
skrzyżowanie
(sygnalizacja świetlna[28])
ul. gen. Kazimierza Pułaskiego[38][47][48]
główna[49]
torowisko tramwajowe[50][51]
105848D[46][48] w prawo i w lewo

Droga[edytuj | edytuj kod]

Od nr 18-20 w kierunku ul. Z. Krasińskiego (zachodnim)
Skrzyżowanie z ul. gen. K. Pułaskiego
Przejście pomiędzy nr 28 a City Forum w kierunku ul. gen. R. Traugutta
City Forum
Ul. gen. Józefa Haukego-Bosaka 18-20

Ulica gen. Józefa Haukego-Bosaka przebiega przez osiedle Przedmieście Oławskie w dawnej dzielnicy Krzyki[38][52]. Łączy ulicę Zygmunta Krasińskiego z ulicą gen. Kazimierza Pułaskiego[12][38][42]. Jest drogą publiczną, której przypisano kategorię drogową jako gminną[b][38] (numer drogi: 105481D[c][38][46][53], numer ewidencyjny drogi: G1054810264011[38], klasy dojazdowej[38][54]. Ulica ma 402 m długości[38], a pas drogowy jest zmiennej szerokości od 15 m do 19 m w liniach rozgraniczających. Przy ulicy przewidziano obustronne chodniki[55]. Położona jest na działce ewidencyjnej o powierzchni 6 492 m²[38][56] (6 456 m²[53]). Teren, przez który przebiega, leży na wysokości bezwzględnej od około 117,8 do 119,3 m n.p.m.[57]. Jest ulicą jednokierunkową z możliwością jazdy we wskazanym tu kierunku od wschodu (od ulicy gen. Kazimierza Pułaskiego) na zachód (do ulicy Zygmunta Krasińskiego)[28][50], z wyłączeniem końcowego odcinka, który jest dwukierunkowy (od City Forum do ulicy gen. Kazimierza Pułaskiego)[28]. W całości objęta jest strefą ograniczenia prędkości do 30 km/h z wyłączeniem samych skrzyżowań z głównymi przecznicami[50]. Pojedyncza jezdnia ulicy posiada nawierzchnię wykonaną jako brukowaną z kostki granitowej z wyłączeniem krótkich fragmentów przy skrzyżowaniach i przejściach dla pieszych, gdzie wykonano nawierzchnię z masy bitumicznej oraz z wyłączeniem przejazdu przez torowisko tramwajowe, gdzie wykonano nawierzchnię betonową[58][59]. Ulicą nie przebiegają żadne linie w ramach wrocławskiej komunikacji miejskiej. Trasy komunikacyjne wyznaczono ulicami, z którymi ulica Stanisława Worcella się łączy: komunikacja autobusowa prowadzona jest ulicą Zygmunta Krasińskiego, a komunikacja tramwajowa ulicą gen. Kazimierza Pułaskiego[50][51] (oraz autobusy nocne ulicą gen. Kazimierza Pułaskiego[51]). Wzdłuż ulicy wyznaczono kontraruch dla rowerów, a droga ta łączy się z drogami rowerowymi zbudowanymi wzdłuż ulicy Zygmunta Krasińskiego oraz gen. Kazimierza Pułaskiego[50][60][61].

Zabudowa i zagospodarowanie[edytuj | edytuj kod]

Układ urbanistyczny[edytuj | edytuj kod]

Ulica gen. Józefa Haukego-Bosaka przebiega przez obszar zabudowy śródmiejskiej[62][63][64], w strefie centralnej[65], gęsto wypełniony tkanką miejską[66], charakteryzującej się przemieszaniem zabudowy o podstawowej funkcji mieszkaniowej z zabudową także o innym przeznaczeniu[67], przede wszystkim zabudową mieszkalno-usługową[63][68].

Obszar zabudowy, przez który przebiega ulica gen. Józefa Haukego-Bosaka, uznawany jest za teren o zdefiniowanym układzie kompozycyjnym, z liniowymi i kwartałowymi elementami go tworzącymi[69][70]. W układzie urbanistycznym dominuje ukształtowanie bloków urbanistycznych w postaci kwartałów zabudowy, w ramach których umiejscowiono funkcje reprezentacyjne na zewnątrz kwartału, a funkcje użytkowe do wewnątrz. Dominuje tu pierzejowa, zwarta zabudowa wzdłuż ulic[63][67][70], ale z występującymi zaburzeniami w postaci luk w zabudowie[63]. Wskazuje się ponadto na gęstą sieć uliczną i linii transportu publicznego[51][71]. Ulica przebiega przez obszar zabudowy średniowysokiej do 25 m, przy czym w ramach tej strefy wyznaczono tu śródmiejski obszar podwyższenia wysokości zabudowy[72].

Zabudowa[edytuj | edytuj kod]

Przy ulicy przeważa zabudowa pierzejowa budynków mieszkalnych i mieszkalno-usługowych, w tym kamienic, ale znajdują się także budynki oświaty i budynek biurowy, o wysokości od czterech do siedmiu kondygnacji nadziemnych. Po południowej stronie ulicy znajduje się pierzeja ciągłej zabudowy. Większość to budynki historyczne, między którymi znajdują się dwa budynki plombowe pod numerami 3-9b oraz 13. Po północnej stronie występują luki w zabudowie. Ciągłe pierzeje obejmują numery od 2 do 14 budynku powojennego oraz fragment historycznej pierzei, na który składają się cztery kamienice o numerach do 22 do 28[15][63][67][73]. Budynki ujęte w gminnej ewidencji zabytków wymieniono w tabelarycznym zestawianiu zawartym w rozdziale "Ochrona i zabytki". Pozostała zabudowa przy ulicy obejmuje:

  • pierzeja północna:
  • pierzeja południowa wraz z oficynami:
    • ulica gen. Józefa Haukego-Bosaka 3-9b, budynek mieszkalny o pięciu kondygnacjach nadziemnych[89]: nr nr 3[90], 5[91], 7[92], 9[93], 9a[94], 9b[95] (oraz nr 1a[96])
    • ulica gen. Józefa Haukego-Bosaka 9c (oficyna)[97][98], budynek jednokondygnacyjny o powierzchni zabudowy 710 m²[98]: przedszkole nr 146 Wyspa Dzieci[98][99]
    • ulica gen. Józefa Haukego-Bosaka 13[100][101], budynek mieszkalny o sześciu kondygnacjach nadziemnych[101]
    • ulica gen. Józefa Haukego-Bosaka 25b (oficyna)[102][103], budynek oświaty o jednej kondygnacji nadziemnej[103]
    • ulica Stanisława Worcella 32-36 (oficyna)[104][34], budynek szkoły[34].

Wolny od zabudowy pozostaje teren pod numerem 18 i 20 o powierzchni 1812 m²[105][106][107].

Wybrane obiekty współczesne[edytuj | edytuj kod]

Pomiędzy numerem 14 a 18 położony jest teren szkolny, należący do Szermierczej Sportowej Szkoły Podstawowej nr 85 imienia Prof. Mariana Suskiego przy ulicy gen. Romualda Traugutta 37, przy czym przy ulicy gen. Józefa Haukego-Bosaka znajdują się w ramach tego terenu boiska sportowe[20][21][22][59][108][109]. Teren ten ma powierzchnię 8599 m²[110] (8600 m²[111]).

Przy końcu ulicy po jej północnej stronie, pomiędzy ciągiem kamienic położonych pod numerami 22-28 a skrzyżowaniem z ulicą gen. Kazmierza Pułaskiego, położony jest jeden z dwóch budynków powstałych w ramach inwestycji o nazwie City Forum, pod adresem ulica gen. Romualda Traugutta 55[15][25][27]. Oba biurowce, o nazwach City One (pod nrem 45) i City 2 (pod nr 55), to średniowysokie budynki o 7 kondygnacjach nadziemnych, z lokalami o funkcjach handlowych i usługowych w parterze. W każdym z nich znajduje się po 12 000 m² powierzchni biurowej (łącznie powierzchni biurowej 24 000 m², powierzchni użytkowej {{nowrap|39 500 m2}}). Ponadto dostępnych jest łącznie 280 miejsc postojowych i 2000 m² powierzchni handlowo-usługowej[25][112]. Budynek City 2 położony przy ulicy gen. Haykego-Bosaka (adres: ulica gen. Romualda Traugutta 55) ma 2610 m² powierzchni zabudowy[27][88].

Instytucje oświaty[edytuj | edytuj kod]

Teren ASP[d]
SP 85

Przy samej ulicy gen. Józefa Haukego-Bosaka położone są następujące instytucje oświaty:

  • Przedszkole nr 146 Wyspa Dzieci[99], ulica gen. Józefa Haukego–Bosaka 9c[97][98]
  • Zespół Szkół Teleinformatycznych i Elektronicznych imienia Polskich Zwycięzców Enigmy, ulica gen. Józefa Haukego-Bosaka 21[15][18][113]
  • Liceum Ogólnokształcącym nr XIII imienia Aleksandra Fredry, ulica gen. Józefa Haukego–Bosaka 33–37[31][120], mieszczące się w budynkach:

Ponadto należy wskazać, iż po północnej stronie ulicy rozpościera się teren z boiskami Szermierczej Sportowej Szkoły Podstawowej nr 85 imienia Prof. Mariana Suskiego. Sam budynek szkoły zaś położony jest przy ulicy gen. Romualda Traugutta 37[20][21][22][109]. Natomiast za budynkiem przy ulicy gen. Józefa Haukego-Bosaka 2-14 położony jest teren z budynkami Akademii Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta, sięgający ulicy gen. Romualda Traugutta[123][124][125]. Adres tej nieruchomości to ulica gen. Romualda Traugutta 19/21[126].

Ochrona i zabytki[edytuj | edytuj kod]

Ulica przebiega na terenie Przedmieścia Oławskiego wpisanego jako obszar do rejestru zabytków dnia 20.06.2005 r. decyzją o wpisie nr 538/A/05[127][128][129][130][131]. W ramach wskazanego obszaru ochronie podlega przede wszystkim układ przestrzenny kształtowany od XIII do XIX wieku[130][70][132].

Przy ulicy i w najbliższym sąsiedztwie znajdują się następujące zabytki ujęte w gminnej ewidencji zabytków (według stanu na kwiecień 2022 r.)[15]:

Obiekty zabytkowe
obiekt[e], położenie powstanie, rodzaj ochrony[f] fotografia
zamknięcie osi widokowej w kierunku zachodnim
Kamienica, obecnie nieużytkowana
ulica Zygmunta Krasińskiego 25[15][133][134]
około 1900 r.
rodzaj ochrony: gez, mpzp[15]
strona północna
Kamienica
ulica gen. Józefa Haukego-Bosaka 22[15][135][136]
około 1884 r.
rodzaj ochrony: gez, mpzp[15]
Kamienica
ulica gen. Józefa Haukego-Bosaka 24[15][137][138]
około 1890 r.
rodzaj ochrony: gez, mpzp[15]
Kamienica
ulica gen. Józefa Haukego-Bosaka 26[15][139][140]
około 1890 r.
rodzaj ochrony: gez, mpzp[15]
Kamienica
ulica gen. Józefa Haukego-Bosaka 28[15][141][142]
około 1890 r.
rodzaj ochrony: gez, mpzp[15]
strona południowa
Kamienica
ulica Zygmunta Krasińskiego 40[15][143][144]
(oraz ulica gen. Józefa Haukego-Bosaka 1[145])
około 1890 r.
rodzaj ochrony: gez, mpzp[15]
Kamienica
ulica gen. Józefa Haukego-Bosaka 11[15][146][147]
około 1885 r.
rodzaj ochrony: gez, mpzp[15]
Kamienica
ulica gen. Józefa Haukego-Bosaka 15[15][148][149]
około 1885 r.
rodzaj ochrony: gez, mpzp[15]
Kamienica
ulica gen. Józefa Haukego-Bosaka 17[15][150][151]
około 1887 r.
rodzaj ochrony: gez, mpzp[15]
Szkoła Zawodowa dla Dziewcząt, obecnie Zespół Szkół Teleinformatycznych i Elektronicznych imienia Polskich Zwycięzców Enigmy
ulica gen. Józefa Haukego-Bosaka 21[15][152][153]
(ulica gen. Józefa Haukego-Bosaka 19-23[153])
lata 1929-1930
rodzaj ochrony: gez, mpzp[15]
Kamienica
ulica gen. Józefa Haukego-Bosaka 25-25a[15][154][155]
około 1885 r.
rodzaj ochrony: gez, mpzp[15]
Kamienica
ulica gen. Józefa Haukego-Bosaka 27[15][156][157]
około 1890 r.
rodzaj ochrony: gez, mpzp[15]
Kamienica
ulica gen. Józefa Haukego-Bosaka 29[15][158][159]
około 1890 r.
rodzaj ochrony: gez, mpzp[15]
Kamienica
ulica gen. Józefa Haukego-Bosaka 31[15][160][161]
około 1890 r.
rodzaj ochrony: gez, mpzp[15]
Szkoła elementarna, obecnie Zespół Szkół nr 5 (Liceum nr XIII, Gimnazjum nr 48)
ulica gen. Józefa Haukego-Bosaka 33-37[15][162][163]
lata 1885-1887
rodzaj ochrony: gez, mpzp[15]
zamknięcie osi widokowej w kierunku wschodnim
Zespół klasztorny Ojców Bonifratrów pod wezwaniem Trójcy Przenajświętszej (założenia przestrzenne)
ulica Romualda Traugutta 57-59[15][164][165]
początek XVIII wieku, połowa XIX wieku (rozbudowa)
rodzaj ochrony: gez, mpzp[15]
Klasztor Ojców Bonifratrów oraz szpital, obecnie konwent oo. Bonifratrów, Zakład ziołolecznictwa "Samarytanin", gabinety lekarskie
ulica Romualda Traugutta 57-59[15][166][167][168][169][170]
lata 1717-1736, 1895 r. (podwyższenie / nadbudowa), po 1945 r.[15] (1714 r., XIX wiek[169], lata 1714-1715[170])
rodzaj ochrony: rejestr zabytków nr A/5302/21 z dnia 23.10.1961 r.[15][166][167][169] (decyzja o wpisie do rejestru nr T/5 z 26.11.1960 r.; decyzja o wpisie do rejestru nr 21 z 23.10.1961 r.; zmiana nr rejestru decyzji nr A/5302/21 z 29.08.2011 r.[168])

Baza TERYT[edytuj | edytuj kod]

Nr 9c – Przedszkole nr 146 Wyspa Dzieci

Dane Głównego Urzędu Statystycznego z bazy TERYT, spis ulic (ULIC)[171]:

  • województwo: DOLNOŚLĄSKIE (02)
  • powiat: Wrocław (0264)
  • gmina/dzielnica/delegatura: Wrocław (0264011) gmina miejska; Wrocław-Krzyki (0264039) delegatura
  • Miejscowość podstawowa: Wrocław (0986283) miasto; Wrocław-Krzyki (0986544) delegatura
  • kategoria/rodzaj: ulica
  • Nazwa ulicy: ul. gen. Józefa Haukego-Bosaka (06554)[42][172].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. W zestawieniu dróg udostępnianym przez zarządcę drogi – Zarząd Dróg i Utrzymania Miasta (ZDiUM) – podano datę ogłoszenia okólnika nr 97, którym nadano ulicy współczesną nazwę, na 31.11.1945 r.[38], co w oczywisty sposób jest błędne. Tu podano datę prawidłową – 31.12.1945 r.[173].
  2. Nadanie ulicy gen. Józefa Haukego-Bosaka kategorii drogi gminnej nastąpiło uchwałą Wojewódzkiej Rady Narodowej z 14.05.1987 r. nr XVII/107/87[38].
  3. Nadanie numeru drodze gminnej (ulicy gen. Józefa Haukego-Bosaka) nastąpiło uchwałą Zarządu Województwa Dolnośląskiego z 25.06.2003 r. nr 351/II/03[38].
  4. Za ulicą gen. Romualda Traugutta wolny teren Akademii Sztuk Pięknych, na którym zbudowano nowy budynek przy ulicy gen. Romualda Traugutta 21. Dalej historyczna zabudowa, w której po wojnie działała uczelnia. Za nią zabudowa ulicy gen. Józefa Haukego-Bosaka. Po prawej ulica Zygmunta Krasińskiego.
  5. Uwaga, część informacji o aktualnym stanie budynku i sposobie jego użytkowania zapodana na wrocławskim geoportalu, mapie gminnej ewidencji zabytków, a uwidoczniona w niniejszym zestawieniu zabytków, może być nieaktualna.
  6. Rodzaj ochrony: gez – gminna ewidencja zabytków, mpzp – miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, inny lub rejestr zabytków.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Harasimowicz 2006 ↓, s. 723 (Przedmieście Świdnickie.
  2. a b Harasimowicz 2006 ↓, s. 722 (Przedmieście Oławskie).
  3. UMWD 2022 ↓, Mapy historyczne: 1807.
  4. a b c d Antkowiak 1970 ↓, s. 121-122 (Krasińskiego).
  5. a b c Antkowiak 1970 ↓, s. 213-214 (Pułaskiego).
  6. a b Heyduk 2012 ↓, s. 44 (Feldstr.).
  7. Heyduk 2012 ↓, s. 29 (Brüderstr.).
  8. a b Antkowiak 1970 ↓, s. 287 (Worcella).
  9. Heyduk 2012 ↓, s. 112 (Paradiesstr.).
  10. Harasimowicz 2006 ↓, s. 918-919 (Traugutta Romualda).
  11. Heyduk 2012 ↓, s. 84 (Klosestr.).
  12. a b c d e f g h i j k l Antkowiak 1970 ↓, s. 66-67 (Haukego-Bosaka).
  13. a b c d e Heyduk 2012 ↓, s. 31 (Clausewitzstr.).
  14. Heyduk 2012 ↓, s. 29 Brüderstr.).
  15. a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae af ag ah ai aj ak al am an ao ap aq UMWr SIP Mapy 2022 ↓, Gminna Ewidencja Zabytków.
  16. Eysymontt i in. 2008 ↓, s. 44-45 (poz. 38).
  17. a b UMWD 2022 ↓, Mapy historyczne: 1926-37.
  18. a b c d e ZSTiE 2022 ↓, O szkole.
  19. SP85 2022 ↓, O szkole / wiadomości ogólne.
  20. a b c d UMWr SIP EMUiA 2022 ↓, UiA nr 3828 (ul. gen. Romualda Traugutta 37).
  21. a b c d UMWr SIP EMUiA 2022 ↓, POI nr 15898 (Szermiercza Sportowa SP nr 85 ...).
  22. a b c UMWr SIP EMUiA 2022 ↓, POI nr 3196 (Boisko przy Szkole Podstawowej 85).
  23. UMWr SIP EMUiA 2022 ↓, UiA nr 7520 (ul. Zygmunta Krasińskiego 36).
  24. LOXIII 2022 ↓, Szkoła / Historia szkoły.
  25. a b c d e f urbanity.pl 2022 ↓, City Forum.
  26. UMWr SIP EMUiA 2022 ↓, UiA nr 75611 (ul. gen. Romualda Traugutta 45).
  27. a b c d UMWr SIP EMUiA 2022 ↓, UiA nr 75610 (ul. gen. Romualda Traugutta 55).
  28. a b c d e mgo 2021 ↓.
  29. a b c UMWr PW 2022 ↓.
  30. a b c Matejuk 2020 ↓.
  31. a b LOXIII 2022 ↓, Lokalizacja i kontakt.
  32. a b ZGKiKM 2022 ↓, EGiB: G5 026401_1.0022.AR_5.63/3.5_BUD.
  33. a b c urbanity.pl 2022 ↓, Blok sportowy wraz z salą do szermierki.
  34. a b c d ZGKiKM 2022 ↓, EGiB: G5 026401_1.0022.AR_5.63/3.2_BUD.
  35. UMWr LOXIII 2022 ↓.
  36. UMWr SIP Mapy 2022 ↓, Decyzje administracyjne, nr 3654/2016.
  37. a b Heyduk 2012 ↓, s. 78 (Karlowskystr.).
  38. a b c d e f g h i j k l m n o ZDiUM drogi 2022 ↓, 1600 (Haukego-Bosaka Józefa).
  39. UMWD 2022 ↓, Mapy historyczne: 1948.
  40. PWN 2022 ↓, id=3887007.
  41. PWN 2022 ↓, id=3910394.
  42. a b c UMWr SIP EMUiA 2022 ↓, UiA nr 1417 (ul. gen. Józefa Haukego-Bosaka).
  43. UMWr SIP EMUiA 2022 ↓, UiA nr 1416 (ul. Krasińskiego).
  44. a b ZDiUM drogi 2022 ↓, 2560-2564 (Krasińskiego Zygmunta).
  45. RMWr 2004 ↓, § 49 ust. 1.
  46. a b c UMWD 2022 ↓, BDOT10k.
  47. UMWr SIP EMUiA 2022 ↓, UiA nr 962 (ul. Pułaskiego).
  48. a b ZDiUM drogi 2022 ↓, L.p. 4713-4719 (Pułaskiego Kazimierza).
  49. RMWr 2004 ↓, § 46 ust. 1.
  50. a b c d e UMWr SIP Mapy 2022 ↓, Komunikacja i transport.
  51. a b c d UMWr SKM 2022 ↓.
  52. UMWr SIP Mapy 2022 ↓, Osiedla Wrocławia.
  53. a b ZGKiKM 2022 ↓, EGiB: G5 026401_1.0022.AR_5.47.
  54. RMWr 2004 ↓, § 52 ust. 1.
  55. RMWr 2004 ↓, § 52 ust. 2.
  56. UMWr SIP Mapy 2022 ↓, Mapa własności, dz. nr Południe, AR_5, 47.
  57. UMWr SIP Mapy 2022 ↓, Mapa wysokościowa.
  58. GUGiK 2022 ↓, Geoportal krajowy, obiekty topograficzne.
  59. a b ZGKiKM 2022 ↓, BDOT500.
  60. UMWr SIP Mapy 2022 ↓, Mapa rowerowa.
  61. UMWr SIP Mapy 2022 ↓, Inwestycje miejskie, ID 08704.
  62. Mironowicz 2016 ↓, s. 33 (Ryc. 13).
  63. a b c d e UMWr SIP Studium 2018 ↓, s. Karta jednostki urbanistycznej A8.
  64. UMWr SIP Mapy 2022 ↓, Studium 2018, Rys. 8.
  65. UMWr SIP Mapy 2022 ↓, Studium 2018, Rys. 14.
  66. Mironowicz 2016 ↓, s. 32.
  67. a b c Mironowicz 2016 ↓, s. 34.
  68. UMWr SIP Mapy 2022 ↓, Studium 2018, Rys. 6.
  69. UMWr SIP Mapy 2022 ↓, Studium 2018, Rys. 4.
  70. a b c RMWr 2010 ↓, § 8 ust. 3, 4.
  71. UMWr SIP Studium 2018 ↓, s. 25-26.
  72. UMWr SIP Mapy 2022 ↓, Studium 2018, Rys. 7a.
  73. ZGKiKM 2022 ↓, EGiB: G5.
  74. UMWr SIP EMUiA 2022 ↓, UiA nr 56126 (ul. gen. Józefa Haukego-Bosaka 2).
  75. ZGKiKM 2022 ↓, EGiB: G5 026401_1.0022.AR_5.33.1_BUD.
  76. UMWr SIP EMUiA 2022 ↓, UiA nr 23611 (ul. gen. Józefa Haukego-Bosaka 4).
  77. ZGKiKM 2022 ↓, EGiB: G5 026401_1.0022.AR_5.34.1_BUD.
  78. UMWr SIP EMUiA 2022 ↓, UiA nr 20646 (ul. gen. Józefa Haukego-Bosaka 6).
  79. ZGKiKM 2022 ↓, EGiB: G5 026401_1.0022.AR_5.35.1_BUD.
  80. UMWr SIP EMUiA 2022 ↓, UiA nr 31105 (ul. gen. Józefa Haukego-Bosaka 8).
  81. ZGKiKM 2022 ↓, EGiB: G5 026401_1.0022.AR_5.36.1_BUD.
  82. UMWr SIP EMUiA 2022 ↓, UiA nr 27743 (ul. gen. Józefa Haukego-Bosaka 10).
  83. ZGKiKM 2022 ↓, EGiB: G5 026401_1.0022.AR_5.27/4.1_BUD.
  84. UMWr SIP EMUiA 2022 ↓, UiA nr 24977 (ul. gen. Józefa Haukego-Bosaka 12).
  85. ZGKiKM 2022 ↓, EGiB: G5 026401_1.0022.AR_5.37.1_BUD.
  86. UMWr SIP EMUiA 2022 ↓, UiA nr 11426 (ul. gen. Józefa Haukego-Bosaka 14).
  87. ZGKiKM 2022 ↓, EGiB: G5 026401_1.0022.AR_5.38.1_BUD.
  88. a b c ZGKiKM 2022 ↓, EGiB: G5 026401_1.0022.AR_5.96/2.1_BUD.
  89. ZGKiKM 2022 ↓, EGiB: G5 026401_1.0022.AR_5.48.1_BUD.
  90. UMWr SIP EMUiA 2022 ↓, UiA nr 14867 (ul. gen. Józefa Haukego-Bosaka 3).
  91. UMWr SIP EMUiA 2022 ↓, UiA nr 53104 (ul. gen. Józefa Haukego-Bosaka 5).
  92. UMWr SIP EMUiA 2022 ↓, UiA nr 58807 (ul. gen. Józefa Haukego-Bosaka 7).
  93. UMWr SIP EMUiA 2022 ↓, UiA nr 41886 (ul. gen. Józefa Haukego-Bosaka 9).
  94. UMWr SIP EMUiA 2022 ↓, UiA nr 34187 (ul. gen. Józefa Haukego-Bosaka 9a).
  95. UMWr SIP EMUiA 2022 ↓, UiA nr 28550 (ul. gen. Józefa Haukego-Bosaka 9b).
  96. ZGKiKM 2022 ↓, EGiB: G5 026401_1.0022.AR_5.49.
  97. a b UMWr SIP EMUiA 2022 ↓, UiA nr 2696 (ul. gen. Józefa Haukego-Bosaka 9c).
  98. a b c d ZGKiKM 2022 ↓, EGiB: G5 026401_1.0022.AR_5.53.1_BUD.
  99. a b UMWr SIP EMUiA 2022 ↓, POI nr 2696 (Przedszkole nr 146 Wyspa Dzieci).
  100. UMWr SIP EMUiA 2022 ↓, UiA nr 37475 (ul. gen. Józefa Haukego-Bosaka 13).
  101. a b ZGKiKM 2022 ↓, EGiB: G5 026401_1.0022.AR_5.54/7.1_BUD.
  102. UMWr SIP EMUiA 2022 ↓, UiA nr 44415 (ul. gen. Józefa Haukego-Bosaka 25b).
  103. a b ZGKiKM 2022 ↓, EGiB: G5 026401_1.0022.AR_5.60.1_BUD.
  104. a b UMWr SIP EMUiA 2022 ↓, UiA nr 18542 (ul. Stanisława Worcella 32-36).
  105. UMWr SIP EMUiA 2022 ↓, UiA nr 110672 (ul. gen. Józefa Haukego-Bosaka 20).
  106. UMWr SIP Mapy 2022 ↓, Mapa własności, dz. nr Południe, AR_5, 40.
  107. ZGKiKM 2022 ↓, EGiB: G5 026401_1.0022.AR_5.40.
  108. UMWr SIP EMUiA 2022 ↓, UiA nr 110652 (ul. gen. Józefa Haukego-Bosaka 18).
  109. a b SP85 2022 ↓, Kontakt.
  110. UMWr SIP Mapy 2022 ↓, Mapa własności, dz. nr Południe, AR_5, 39.
  111. ZGKiKM 2022 ↓, EGiB: G5 026401_1.0022.AR_5.39.
  112. Archicom 2022 ↓.
  113. UMWr SIP EMUiA 2022 ↓, POI nr 16931 (Zespół Szkół Teleinformatycznych i Elektronicznych).
  114. UMWr SIP EMUiA 2022 ↓, UiA nr 5783 (ul. en. Józefa Haukego-Bosaka 21).
  115. ZGKiKM 2022 ↓, EGiB: G5 026401_1.0022.AR_5.56/2.1_BUD.
  116. ZGKiKM 2022 ↓, EGiB: G5 026401_1.0022.AR_5.56/2.2_BUD.
  117. ZGKiKM 2022 ↓, EGiB: G5 026401_1.0022.AR_5.56/2.3_BUD.
  118. UMWr SIP EMUiA 2022 ↓, UiA nr 24515 (ul. Stanisława Worcella 20-26).
  119. ZGKiKM 2022 ↓, EGiB: G5 026401_1.0022.AR_5.56/1.1_BUD.
  120. UMWr SIP EMUiA 2022 ↓, POI nr 16275 (Liceum Ogólnokształcące nr XIII).
  121. UMWr SIP EMUiA 2022 ↓, UiA nr 52229 (ul. gen. Józefa Haukego–Bosaka 33-37).
  122. ZGKiKM 2022 ↓, EGiB: G5 026401_1.0022.AR_5.63/3.1_BUD.
  123. UMWr SIP EMUiA 2022 ↓, UiA nr 786 (ul. gen. Romualda Traugutta 21).
  124. UMWr SIP EMUiA 2022 ↓, POI nr 2192 (Akademia Sztuk Pięknych).
  125. ASP 2022 ↓, Uczelnia / Mapy budynków.
  126. ASP 2022 ↓, Uczelnia / O ASP / Kontakt.
  127. UMWr ZW 2021 ↓, GEZ poz. 51.
  128. WUOZ 2022 ↓, poz. 10411.
  129. NID geoportal 2022 ↓, Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_02_UU.11798.
  130. a b NID 2022 ↓, s. 210.
  131. UMWr SIP Mapy 2022 ↓, Studium 2018, Rys. 12.
  132. NID zabytek.pl 2022 ↓, Przedmieście Oławskie.
  133. UMWr ZW 2021 ↓, GEZ poz. 3785.
  134. WUOZ 2022 ↓, poz. 3618.
  135. UMWr ZW 2021 ↓, GEZ poz. 2115.
  136. WUOZ 2022 ↓, poz. 2068.
  137. UMWr ZW 2021 ↓, GEZ poz. 2116.
  138. WUOZ 2022 ↓, poz. 2069.
  139. UMWr ZW 2021 ↓, GEZ poz. 2118.
  140. WUOZ 2022 ↓, poz. 2071.
  141. UMWr ZW 2021 ↓, GEZ poz. 2120.
  142. WUOZ 2022 ↓, poz. 2073.
  143. UMWr ZW 2021 ↓, GEZ poz. 3793.
  144. WUOZ 2022 ↓, poz. 3625.
  145. UMWr SIP EMUiA 2022 ↓, UiA nr 13553 (ul. gen. Józefa Haukego-Bosaka 1).
  146. UMWr ZW 2021 ↓, GEZ poz. 2111.
  147. WUOZ 2022 ↓, poz. 2064.
  148. UMWr ZW 2021 ↓, GEZ poz. 2112.
  149. WUOZ 2022 ↓, poz. 2065.
  150. UMWr ZW 2021 ↓, GEZ poz. 2113.
  151. WUOZ 2022 ↓, poz. 2066.
  152. UMWr ZW 2021 ↓, GEZ poz. 2114.
  153. a b WUOZ 2022 ↓, poz. 2067.
  154. UMWr ZW 2021 ↓, GEZ poz. 2117.
  155. WUOZ 2022 ↓, poz. 2070.
  156. UMWr ZW 2021 ↓, GEZ poz. 2119.
  157. WUOZ 2022 ↓, poz. 2072.
  158. UMWr ZW 2021 ↓, GEZ poz. 2121.
  159. WUOZ 2022 ↓, poz. 2074.
  160. UMWr ZW 2021 ↓, GEZ poz. 2122.
  161. WUOZ 2022 ↓, poz. 2075.
  162. UMWr ZW 2021 ↓, GEZ poz. 2123.
  163. WUOZ 2022 ↓, poz. 2076.
  164. UMWr ZW 2021 ↓, GEZ poz. 9273.
  165. WUOZ 2022 ↓, poz. 9048.
  166. a b UMWr ZW 2021 ↓, GEZ poz. 9275.
  167. a b WUOZ 2022 ↓, poz. 9050.
  168. a b NID geoportal 2022 ↓, Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_02_BK.79606.
  169. a b c NID 2022 ↓, s. 212.
  170. a b NID zabytek.pl 2022 ↓, wroclaw-klasztor-ob-klinika-neurologiczna.
  171. GUS 2022 ↓, ULIC.
  172. GUS 2022 ↓, ULIC: 06554.
  173. Jankowska 2013 ↓, s. 97 (s. 13 pdf).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]