Vele di Scampia
Vele di Scampia | |
Państwo | |
---|---|
Miejscowość | |
Adres |
Labriola, Via Galimberti Tacredi, Neapol |
Styl architektoniczny | |
Architekt | |
Kondygnacje |
15 |
Rozpoczęcie budowy |
1962 |
Ukończenie budowy |
1975 |
Zniszczono |
1997, 2000, 2003 i 2020 |
Właściciel |
gmina Neapol |
Położenie na mapie Neapolu | |
Położenie na mapie Włoch | |
Położenie na mapie Kampanii | |
40°53′56,18″N 14°14′22,02″E/40,898939 14,239450 |
Vele di Scampia (pol. Żagle Scampii) – modernistyczne osiedle mieszkalne zbudowane w latach 1962–1975 w dzielnicy Neapolu o nazwie Scampia.
Osiedle swoją nazwę zawdzięcza budynkom o trójkątnych kształtach przypominających żagiel – szerokich u podstawy i wąskich przy wierzchołku. Kompleks został zaprojektowany przez architekta Francesco Di Salvo i pierwotnie składał się z 7 budynków – cztery z tych budynków wyburzono w latach 1997, 2000, 2003 i 2020, a z trzech pozostałych dwa zostaną zburzone, a jeden przebudowany. Osiedle to było symbolem degradacji tej części Neapolu oraz miejscem rozwoju przestępczości i patologii[1].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Problemy osiedla zaczęły się w 1980 r. po trzęsieniu ziemi w Kampanii, skąd przesiedlono pozbawionych dachu nad głową mieszkańców. Znaczna część mieszkań została zajęta nielegalnie, a brak perspektyw na lepsze życie skłonił część mieszkańców do zejścia na ścieżkę przestępczości. Rozwojowi kryminalnej renomy osiedla sprzyjała również jego urbanistyka; liczne klatki schodowe, ślepe uliczki, zsypy i pomieszczenia sprzyjały rozkwitowi handlu narkotyków. Z czasem budowle ulegały coraz większej degradacji – mieszkania traciły okna, na ścianach tworzono graffiti, dewastowano klatki schodowe, a ponadto osiedle pokrywały nieuprzątnięte śmieci. Ponadto chodniki zostały przegrodzone ogrodzeniami, by w razie nalotu karabinierów zablokować im przejścia[2].
Pogarszający się stan osiedla przyczynił się do wyprowadzki części mieszkańców oraz pojawiania się bezdomnych zajmujących pustostany. Szacuje się, że w Vele di Scampia zamieszkiwało ok. 40 000 osób, a bezrobocie wynosiło około 60%[2].
Władze miasta, nie radząc sobie z problemami osiedla, postanowiły je w większości wyburzyć. Lokatorów przeniesiono do nowych mieszkań. Do wyburzeń dochodziło w latach: 1997, 2000, 2003, 2020. Planuje się zachować jeden budynek, a na części terenu pozostałego po wyburzeniach planuje się utworzenie osiedla dostosowanego do potrzeb mieszkańców[2].
Osiedle Vele di Scampia zostało opisane w książce „Gomorra” Roberto Saviano, a także pokazane w serialu Roberto Saviano i Giovanni Bianconi oraz w filmie Matteo Garrone, również pod tytułem „Gomorra”. Przyczyniły się one do umocnienia złej sławy osiedla[2].
Architektura[edytuj | edytuj kod]
7 piętnastopiętrowych budynków zaprojektował Francesco di Salvo. Stanowiły one modernistyczne, proste formy, narastające tarasowo. Budynki miały liczne balkony, a także system przejść i kładek. Budynki pełniły funkcję zarówno mieszkaniową i usługową, jak i społeczną. Przenikające się przestrzenie – prywatna, półprywatna i publiczna – miały przekładać się na zawieranie i zacieśnianie więzi sąsiedzkich. Osiedle to w założeniu miało być nowoczesnym przedmieściem Neapolu dla 70 tys. osób. Jego grupą docelową byli niezamożni neapolitańczycy[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Scampia, cade la Vela verde. Ma non basta per abbattere Gomorra [online], la Repubblica, 20 lutego 2020 [dostęp 2021-04-10] (wł.).
- ↑ a b c d e Vele di Scampia w Neapolu - Bryła - architektura na świecie [online], bryla.pl [dostęp 2021-04-10] (pol.).