Velké Losiny
50°02′N 17°03′E/50,033333 17,050000 Renesansowy pałac | |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Kraj | |||||
| Powiat | |||||
| Sołtys |
Norbert Pfeffer | ||||
| Powierzchnia |
46,5 km² | ||||
| Wysokość |
406 m n.p.m. | ||||
| Populacja (2013) • liczba ludności |
| ||||
| Kod pocztowy |
788 15 | ||||
| Tablice rejestracyjne |
SU | ||||
Położenie na mapie kraju ołomunieckiego  | |||||
Położenie na mapie Czech  | |||||
| 50°02′N 17°03′E/50,033333 17,050000
| |||||
| Strona internetowa | |||||
Velké Losiny (niem. Groß Ullersdorf) – gmina wiejska i wieś w powiecie Šumperk, w kraju ołomunieckim, w pobliżu Jesioników. Historycznie położona jest na terenie Moraw. Miejscowość zaliczana jest do czeskich uzdrowisk.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Wieś uznawana jest za jedną z najstarszych w okolicach Šumperku – pierwsza wzmianka o niej pochodzi z 1351. W miejscowości istniała już wtedy parafia. Velké Losiny stały się siedzibą rodów arystokratycznych – od 1496 rodu Pfand, a od 1507 panów von Zierotin (Žerotín). Johann von Žerotín wybudował w latach 1580–1589 wspaniały, renesansowy pałac w miejscu gotyckiej twierdzy wodnej.
W 1592 zaczęła się historia wsi jako uzdrowiska - wówczas wybudowano łaźnie i pierwszy budynki uzdrowiskowe.
Od 1678 do 1692 wieś i zamek zasłużyły się niechlubnie w procesach czarownic. Działał tutaj habsburski inkwizytor Heinrich Franz Boblig von Edelstadt (czes. Jindřich František Boblig z Edelstadtu[1]). Ogółem śmierć poniosło co najmniej 56 osób.
Od 1802 ówczesny Groß Ullersdorf (czeska nazwa Losiny jest stosunkowo młoda i pochodzi od potoku Losinki) przeszedł w ręce rodu Liechtenstein i pozostawał w nich do 1945, kiedy władze czechosłowackie znacjonalizowały majątki.
W XIX wieku do wsi dotarł przemysł - powstał m.in. browar. Pod koniec stulecia rozbudowano uzdrowisko, założono park, a w 1913 stanęło nowe sanatorium.
Do 1945 we wsi mieszkali niemal wyłącznie Niemcy. W 1900 w 338 domach zamieszkiwało 2111 osób. W okresie międzywojennym napłynęła nieliczna ludność czeska – 51 osób w 1930.
Turystyka[edytuj | edytuj kod]
Miejscowość jest popularna wśród turystów. Przyciąga je uzdrowisko z gorącymi wodo siarczanowymi źródłami leczącymi choroby układu nerwowego. Velké Losiny posiadają również kilka zabytkowych obiektów:
- pałac renesansowy z XVI wieku, obecnie muzeum,
- wytwórnia papieru ręcznie czerpanego, działająca od 1596. Jest jedną z najstarszych w Europie i jedną z nielicznych tego typu w Europie Środkowej (jako jedyna w tej części kontynentu działa nieprzerwanie od roku uruchomienia)[2]. Współcześnie jest to także Muzeum Papieru, mieszczące się w barokowych budynkach z końca XVIII wieku,
- barokowy spichlerz z połowy XVIII wieku,
- renesansowy kościół parafialny św. Jana Chrzciciela z lat 1600-1603,
Części gminy[edytuj | edytuj kod]
Gmina Velké Losiny dzieli się na części:
- Bukovice (niem. Buchelsdorf)
- Ludvíkov (niem. Ludwigsthal)
- wieś Maršíkov (niem. Marschendorf)
- wieś Velké Losiny (niem. Groß Ullersdorf)
- wieś Žárová (wcześniej Nová Ves, Neudorf Wies). Žárová posiada przysiółki Horní Bohdíkov (wcześniej Německý Bohdíkov, Deutsch Märzdorf) i Prameny (wcześniej Štolnava, Stollenhau).
Urodzeni w miejscowości Velké Losiny[edytuj | edytuj kod]
- Jaroslav Vaculík (ur. 1947), czeski historyk[3]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Edelstadt to jedna z dawnych nazw Zlatych Hor
- ↑ Twierdze i zamki. Ciekawostki turystyczne województwa ołomunieckiego, Ołomuniec 2004
- ↑ Životopis. [dostęp 2017-08-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-08-08)]. (cz.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Strona gminy (cs)
- Muzeum papieru (cs)
