Przejdź do zawartości

Vlasta Vostřebalová-Fischerová

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Vlasta Vostřebalová-Fischerová
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

22 lutego 1898
Boskovice

Data i miejsce śmierci

5 grudnie 1963
Praga

Zawód, zajęcie

malarka, feministka

Narodowość

czeska

Partia

Komunistyczna Partia Czechosłowacji

Vlasta Vostřebalová-Fischerová (ur. 22 lutego 1898 w Boskovicach[1], zm. 5 grudnia 1963 w Pradze) – czeska malarka i feministyczna intelektualistka, przedstawicielka sztuki społecznej okresu Pierwszej Republiki Czechosłowackiej.

Życie[edytuj | edytuj kod]

Urodziła się w 1898 roku w morawskich Boskovicach w zamożnej rodzinie. Jej ojciec, Karel Vostřebal, był farmaceutą[1]. Przed I wojną światową rodzina przeprowadziła się do Pragi, gdzie Vlasta ukończyła studia w Szkole Rysunku i Malarstwa dla Kobiet, ówcześnie filii Szkoły Rzemiosła Artystycznego w Pradze (później VŠUP). Była to wówczas jedyna instytucja oferująca wykształcenie artystyczne kobietom[2]. W 1919 roku, wbrew ojcu[3], jako jedna z pierwszych kobiet rozpoczęła studia na Akademii Sztuk Pięknych (która do 1918 była otwarta wyłącznie dla mężczyzn), w pracowni Vojtěcha Hynaisa. Nie godząc się na jego konserwatywny światopogląd, dokończyła studia pod okiem rzeźbiarza Jana Štursy w 1923 roku, stając się jedną z pierwszych malarek akademickich w Czechosłowacji. Po uzyskaniu absolutorium udała się na kilkumiesięczne stypendium do Paryża.

Na początku lat 20. nawiązała znajomość z literatem i tłumaczem Otokarem Fischerem dzięki uczestnictwie w jego wykładach na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Karola. W 1923 roku zaszła z nim w ciążę, a miesiąc po narodzeniu ich syna Jana Otakara, pod presją (uważała małżeństwo za instytucję cementującą nierówność między kobietą i mężczyzną[3]) wyszła za niego za mąż. Po dwóch latach małżeństwo rozpadło się, a Vostřebalová-Fischerová musiała prowadzić z mężem zacięte walki o syna. Do 1930 roku żyła i tworzyła w atelier na praskiej Letnej, przy ulicy Malířskiej, w bezpośrednim sąsiedztwie Akademii Sztuk Pięknych, a następnie przeprowadziła się do funkcjonalistycznej willi w dzielnicy Motol, którą sama zaprojektowała (włącznie z wyposażeniem).

Jej dzieła w 1925 roku były wystawione w galerii w Salonie Topiča obok prac Milady Marešovej. Kolejne dwie wystawy odbyły się w 1934 roku w Bibliotece Miejskiej na Placu Mariańskim w Pradze[4]. Po 1938 roku zaprzestała działalności artystycznej, obawiając się o los syna. Udało jej się zataić jego żydowskie pochodzenie po ojcu[2].

W 1921 roku wstąpiła do Komunistycznej Partii Czechosłowacji.

Twórczość[edytuj | edytuj kod]

Jej twórczość jest znana z plastyczności przedstawień oraz wyczucia koloru i światła. Nigdy nie dołączyła do żadnej grupy artystycznej. Jej dzieło łączy społeczne, wolkerowskie wątki proletariackie (w latach 20. wspólnie z Karlem Holanem pisała do komunistycznej gazety Kohoutek) z poetyckością i groteską[5]. Ważną rolę w jej twórczości pełniła tematyka kobieca. Unikając patosu skupiała się na konkretnych kobietach swoich czasów, bez idealizacji, czy seksualizacji. Jej niektóre pejzaże stylem przypominają prace Jana Zrzavego[6].

Dzieła Vlasty Vostřebalovej-Fischerovej znajdują się w zbiorach Galerii Narodowej i wielu regionalnych czeskich galeriach[2].

Wybrane prace[edytuj | edytuj kod]

  • Vašek Zikánů (1921–1922)
  • Melancholie (1922)
  • Stařec a dítě (1925)
  • Lesní ženství (1925, cykl rysunków)
  • Letná roku 1922 (1926)
  • Kateřinky, zlý sen (1926)
  • Třešňovka nad zoo v Troji (prawdopodobnie 1932)
  • Ve výčepu (1935)
  • Ženy posedlé (1935, niedokończona)

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b Actapublica – Matriky – Moravský zemský archiv Brno [online], actapublica.eu [dostęp 2021-01-03].
  2. a b c Umělkyní mužům navzdory [online], Praha 7, 25 maja 2020 [dostęp 2021-01-03] (cz.).
  3. a b Vlasta Vostřebalová Fischerová (1898–1963): Mezi sociálním uměním a magickým realismem [online], www.feminismus.cz [dostęp 2021-01-03].
  4. Moravská galerie v Brně – Vlasta Vostřebalová Fischerová [online], www.moravska-galerie.cz [dostęp 2021-01-03].
  5. Martina PACHMANOVÁ, Michala FRANK BARNOVÁ, Vlasta Vostřebalová Fischerová (1898–1963). [s.l.]: Arbor vitae, 2013.
  6. Martina PACHMANOVÁ, Vlasta Vostřebalová-Fischerová, malířka. Ženy v umění, 2008.