Władimir Amalicki
| |
| Pełne imię i nazwisko |
Władimir Prochorowicz Amalicki |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
13 lipca 1859 lub 1860 |
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie |
paleontolog i geolog, profesor |
| Alma Mater | |
| Uczelnia |
Petersburski Uniwersytet Państwowy, Uniwersytet Warszawski, Warszawski Instytut Politechniczny |
| Odznaczenia | |
| |
Władimir Prochorowicz Amalicki, ros. Владимир Прохорович Амалицкий (ur. 1 lipca?/13 lipca 1859 lub 1860 roku w majątku Staryki koło Żytomierza, zm. 15 grudnia?/28 grudnia 1917[1] w Kisłowodzku) – rosyjski paleontolog i geolog, profesor, badacz permskich małży i lądowych kręgowców.
Edukacja i kariera naukowa[edytuj | edytuj kod]
W 1879 roku ukończył gimnazjum w Petersburgu, po czym podjął studia przyrodnicze na tamtejszym uniwersytecie ukończone w 1883 roku pracą nt. wykształcenia granitów w południowych rejonach Imperium Rosyjskiego[2]. W tymże roku podjął pracę na Uniwersytecie Petersburskim, gdzie pracował do 1886 roku, a później także w 1889 roku[3]. W 1887 roku uzyskał doktorat na bazie publikacji poświęconej wykształceniu permu w basenie ocko-wołżańskim[4]. Habilitację zrobił w 1892 roku na podstawie monografii dotyczącej fauny permu (słodkowodnych małży Antracosiidae)[5]. Od 1890 do 1915 roku był profesorem Uniwersytetu Warszawskiego, a od 1903 roku także profesorem geologii Warszawskiego Instytutu Politechnicznego[6]. W okresie 1904-1912 piastował stanowisko dziekana wydziału górniczego tej politechniki, a od 1908 roku do początku 1917 roku był dyrektorem uczelni (w związku z ofensywą wojsk niemieckich, od połowy 1915 roku wraz z Instytutem ewakuował się do Niżnego Nowogrodu, gdzie uczelnia wznowiła działalność nie zmieniając wówczas nazwy)[7].
W latach 1883–1885 (z przerwami) prowadził badania geologiczne i paleontologiczne w guberni niżnonowogrodzkiej koncentrując się zwłaszcza na osadach, których wiek na podstawie małży określił na perm[8]. Badał także tamtejsze utwory karbonu[8].
W okresie 1895-1897 i 1899-1901 (z przerwami także do 1905 roku) prowadził paleontologiczne badania terenowe w północnej części europejskiej Rosji w dorzeczu rzeki Dwiny[9]. Efektem tych prac było odkrycie i wydobycie kilkudziesięciu całych szkieletów gadów i płazów permskich, znacznie większej ilości mniej kompletnych zespołów lub pojedynczych kości oraz m.in. szczątków permskiej flory[10].
W 1903 roku odbył naukową podróż po części rosyjskiego wybrzeża Oceanu Arktycznego i po basenie rzeki Peczory[11].
Od 1908 do 1914 roku kontynuował prowadzenie i nadzorowanie wykopalisk paleontologicznych w basenie dwińskim, w rejonie m.in. Kotłasu[12].
Do głównych osiągnięć naukowych Amalickiego należało:
- udowodnienie pokrewieństwa późnopermskiej fauny lądowej i słodkowodnej kontynentów południowych (Gondwana) i północnych, co miało implikacje paleogeograficzne, wskazując na istnienie połączeń tych obszarów[13].
- odkrycie bogatej permskiej fauny małży i kręgowców lądowych, ustanowienie nowych taksonów[14]
- udowodnienie późnopermskiego wieku badanych osadów w północnej Rosji[15]
Kilka publikacji naukowych i raportów z badań Amalickiego ukazało się na bazie jego rękopisów już po śmierci badacza (ostatnia w 1931 roku)[16].
Niektóre ustanowione przez Amalickiego kopalne taksony[edytuj | edytuj kod]
- Anthracosiidae (w 1892 roku)
- Inostrancevia (w 1922 roku) i Inostrancevia alexandri (w 1922 roku), wielki drapieżny gad permski[17]
- Scutosaurus karpinskii (w 1922 roku; patrz: skutozaur)
Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]
W 1890 roku ożenił się[4]. Żona Anna brała udział w jego badaniach naukowych, a po śmierci męża opublikowała kilka artykułów o nim lub jego podróżach badawczych[18].
Nagrody i uhonorowanie[edytuj | edytuj kod]
- Order Świętego Stanisława III i II klasy[16].
- Pomnik Amalickiego w Kotłasie postawiony w 2005 r[19].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Pietuchow S.P. 2011, s. 57, 70.
- ↑ Pietuchow S.P. 2011, s. 59, 61.
- ↑ Pietuchow S.P. 2011, s. 61–62.
- ↑ a b Pietuchow S.P. 2011, s. 62.
- ↑ Pietuchow S.P. 2011, s. 57, 63.
- ↑ Pietuchow S.P. 2011, s. 58, 67.
- ↑ Pietuchow S.P. 2011, s. 67, 69, 70.
- ↑ a b Pietuchow S.P. 2011, s. 61–62.
- ↑ Pietuchow S.P. 2011, s. 64–66, 68.
- ↑ Pietuchow S.P. 2011, s. 57–72.
- ↑ Pietuchow S.P. 2011, s. 67.
- ↑ Pietuchow S.P. 2011, s. 68–69.
- ↑ Pietuchow S.P. 2011, s. 57, 64–65.
- ↑ Pietuchow S.P. 2011, s. 57, 64–66.
- ↑ Pietuchow S.P. 2011, s. 61, 62.
- ↑ a b Pietuchow S.P. 2011, s. 71.
- ↑ Ивахненко Михаил Федосьеви, 2001: Тетраподы Восточно-Европейского плакката – позднепалеозойского...”. Trudy RAN, Inst. Palieont., nr 283: s. 104–105
- [1].
- ↑ Pietuchow S.P. 2011, s. 62, 71.
- ↑ Rusnord. [dostęp 2014-09-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-03-03)].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Pietuchow S.P. Władimir Prochorowicz Amalicki – życie dla sprawy. „Ewolucja”. 4, s. 57–72, 2011.