Władysław Deszczka

Władysław Deszczka

Data i miejsce urodzenia	2 marca 1892 Ostrożeń
Data i miejsce śmierci	kwiecień 1940 Katyń
Miejsce spoczynku	Polski Cmentarz Wojenny w Katyniu
Zawód, zajęcie	pracownik naukowy
Narodowość	polska
Odznaczenia

Władysław Deszczka (ur. 2 marca 1892 w Ostrożeniu, zm. w kwietniu 1940 w Katyniu) – doktor geografii, podporucznik rezerwy, ofiara zbrodni katyńskiej.

Życiorys

I wojna światowa

Od września 1913 w armii rosyjskiej, służył w IV batalionie saperów syberyjskich (wrzesień 1914–maj 1915). Absolwent podchorążówki Wojsk Taborów, żołnierz Armii Polskiej we Francji. W latach 1918–1921 służył w Wojsku Polskim, walczył w wojnie polsko-bolszewickiej; wystąpił z wojska w stopniu podporucznika rezerwy.

Lata międzywojenne

Mapa KIELCE - wykonana przez dr. Władysława Deszczkę 10 grudnia 1934.

Ukończył Szkołę Inżynierska im. Hipolita Wawelberga. W Warszawie rozpoczął studia wyższe na uczelni prywatnej Towarzystwa Kursów Naukowych (późniejszej Wolnej Wszechnicy Polskiej). Absolwent Wydziału Filozoficznego Uniwersytetu Warszawskiego. Od dzieciństwa interesował się geografią i fotografią. Po zdaniu matury wyjechał do Argentyny, gdzie chciał osiedlić się jako osadnik. Od 1921 roku mieszkał w Poznaniu. Zgłosił się na studia do prof. Stanisława Pawłowskiego, którego był asystentem. Rozpoczął wtedy pracę naukową na Uniwersytecie Poznańskim, na którym działał do roku 1929, pracując głównie w dziedzinie antropogeografii i odbywając szereg podróży naukowych, m.in. do Rumunii i Skandynawii. Stopień naukowy doktora uzyskał na podstawie pracy o rozmieszczeniu domów i osiedli w Polsce. Po uzyskaniu doktoratu w 1929 roku przeniósł się do Warszawy, gdzie zaczął pracę w charakterze pracownika naukowego Uniwersytetu Warszawskiego i Wydziału Kartograficznego Wojskowego Instytutu Geograficznego, prowadząc prace dotyczące nomenklatury geograficznej. Równocześnie brał czynny udział w pracach Polskiego Towarzystwa Geograficznego, pozostając przez szereg lat członkiem jego Zarządu. Przez pewien czas pracował w Głównym Urzędzie Statystycznym. Brał aktywny udział w dyskusjach nad programami szkolnymi w Ministerstwie Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego. Był autorem wielu recenzji tychże programów. Pracował również w Komisji Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, gdzie zajmował się ustalaniem urzędowych nomenklatur miejscowości. Uczestniczył w działalności Komitetu Wydawania Dzieł Wacława Nałkowskiego i jako wykładowca w Towarzystwie Rozwoju Ziem Wschodnich. Ponadto współpracował z Instytutem Bałtyckim oraz Komisją Geograficzną Polskiej Akademii Umiejętności.

Był encyklopedystą. Został wymieniony w gronie edytorów trzytomowej Podręcznej encyklopedii handlowej wydanej w 1931 w Poznaniu .

II wojna światowa

Został powołany do armii czynnej we wrześniu 1939 roku. Wzięty do niewoli przebywał w obozie w Kozielsku. Zamordowany w Katyniu. Został pochowany na Polskim Cmentarzu Wojennym w Katyniu.

Materiały archiwalne Władysława Deszczki znajdują się w PAN Archiwum w Warszawie pod sygnaturą III-27.

Życie prywatne

Syn Antoniego, rolnika i Julii z Paprockich. 22 stycznia 1920 roku w kościele Zbawiciela w Warszawie ożenił się z Emilią Sabiną Jordan-Rozwadowską.

Upamiętnienie

Przed kościołem parafialnym w Gończycach, został posadzony dąb poświęcony jego pamięci. Jego nazwisko zostało odczytane w filmie Katyń, podczas ogłaszania przez Niemców listy Katyńskiej. W 2007 roku decyzją Ministra Obrony Narodowej został mianowany na stopień porucznika Wojska Polskiego.

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Walecznych

Bibliografia

• Franciszek Maciejewski: Podręczna encyklopedia handlowa, T. 1 (A-Ko). Poznań: Nakł. Poznańskiej Sp. Wyd., Izba Przemysłowo Handlowa, 1931.