Władysław Dunin-Wąsowicz

Władysław Dunin-Wąsowicz
	major
Data i miejsce urodzenia	30 listopada 1877 ; Bołszowce
Data i miejsce śmierci	29 sierpnia 1950 ; Warszawa
	Przebieg służby
Lata służby	1914–1930
Siły zbrojne	Armia Austro-Węgier; ; Wojsko Polskie ; Armia Krajowa
Formacja	Legiony Polskie
Jednostki	Biuro Wyznań Niekatolickich
Stanowiska	zastępca szefa biura
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa; wojna polsko-bolszewicka; II wojna światowa; kampania wrześniowa; powstanie warszawskie
	Odznaczenia

Władysław Julian Dunin-Wąsowicz, ps. „Albin” (ur. 30 listopada 1877 w Bołszowcach, zm. 29 sierpnia 1950 w Warszawie) – major Wojska Polskiego, oficer Legionów Polskich, dziennikarz, prezes Towarzystwa Przyjaciół Weteranów, działacz Ruchu Ludowego w Galicji, więzień polityczny Pawiaka^[1].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 30 listopada 1877 w Bołszowcach, w ówczesnym powiecie rohatyńskim Królestwa Galicji i Lodomerii, w rodzinie Albina i Anny z Lewickich. Ukończył polonistykę na Uniwersytecie Lwowskim i początkowo pracował jako nauczyciel szkół średnich. Odegrał istotną rolę w prasie polskiej m.in. kierując działem szkolnym i oświatowym w „Kurierze Lwowskim”, jako redaktor lwowskiej „Depeszy”, sekretarz redakcji „Przyjaciela Ludu”, redaktor naczelny „Gazety Powszechnej”, i lwowskiej „Trybuny”. W czasach II Rzeczypospolitej pracował w prasie wojskowej, kombatanckiej, w „Kurierze Porannym” i „Kurierze Warszawskim”. Po wojnie był m.in. sekretarzem „Gazety Ludowej”, głównego organu opozycji antykomunistycznej, skupionej wokół PSL i dziennikarzem „Gromada - Rolnik Polski”. Był on związany z ruchem ludowym - grupą Jana Stapińskiego. Był także organizatorem Związku Strzeleckiego w Galicji i brał udział w pracach Polskiego Skarbu Wojskowego we Lwowie. Później wstąpił do Legionów, gdzie był dowódcą oddziałów kwatermistrzowskich. W 1915 r. w Wiedniu, na zlecenie Naczelnego Komitetu Narodowego, był propagatorem idei legionowej. Od 1917 r. był kierownikiem Głównego Urzędu Zaciągu - biura werbunkowego, które podlegało Polskiej Sile Zbrojnej.

Od 1919 r. służył w Wojsku Polskim, gdzie był m.in. zastępcą szefa Biura Wyznań Niekatolickich MSWojsk. w Warszawie^[2]. Z dniem 28 lutego 1930 został przeniesiony w stan spoczynku w randze majora^[3].

Był aktywnym działaczem Związku Dziennikarzy RP, Związku Oficerów Rezerwy RP i Federacji Polskich Związków Obrońców Ojczyzny. Z jego inicjatywy powstał osobny cmentarzyk powstańców styczniowych, w obrębie dzisiejszego Cmentarza Komunalnego na Powązkach. Był on współorganizatorem obchodów 70-lecia Powstania Styczniowego w 1933 r. z udziałem Prezydenta RP Ignacego Mościckiego i Marszałka J. Piłsudskiego, jako działacz Towarzystwa Przyjaciół Weteranów 1863 r.^[4]

Zmarł 29 sierpnia 1950 w Warszawie. Został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera C15-1 dod.-9)^[5].

Władysław był żonaty z Janiną Rubach (1896–1972), z którą miał córki Zofię (ur. 1906) i Janinę (ur. 1910) oraz synów Krzysztofa (1923–2013) i Marka (1927).

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Krzyż Niepodległości (27 czerwca 1938)^[6]
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
Złoty Krzyż Zasługi (10 listopada 1933)^[7]
Srebrny Krzyż Zasługi (4 marca 1925)^[8]^[2]
Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
Krzyż Oficerski Orderu Gwiazdy Rumunii (Rumunia)^[2]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Powstańcze Biogramy - Władysław Dunin-Wąsowicz [online], 1944.pl [dostęp 2019-09-01] (ang.).
↑ ^a ^b ^c Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 821.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 22 z 31 grudnia 1929 roku, s. 442.
↑ Marian MarekM.M. Drozdowski Marian MarekM.M., „Historia i trochę polityki : wspomnienia”, Krzysztof Dunin-Wąsowicz, Warszawa 2006 : [recenzja], „Niepodległość i Pamięć” (Nr 26), 2007 .
↑ Bogna, MOJE CMENTARZE ...: Krzysztof i Władysław Dunin-Wąsowicz, Janina Dunin-Wąsowiczowa [online], MOJE CMENTARZE ..., 28 września 2015 [dostęp 2019-09-01] [zarchiwizowane z adresu 2019-05-07] .
↑ M.P. z 1938 r. nr 177, poz. 323 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości” - zamiast uprzednio nadanego Medalu Niepodległości (M.P. z 1937 r. nr 93, poz. 128).
↑ M.P. z 1933 r. nr 259, poz. 278 „za zasługi na polu pracy społecznej”.
↑ M.P. z 1925 r. nr 63, poz. 237 „za zasługi, położone dla armji Rzeczypospolitej Polskiej w dziedzinie opieki nad żołnierzem i inwalidami”.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2020-03-31].
Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.

[1] Powstańcze Biogramy - Władysław Dunin-Wąsowicz [online], 1944.pl [dostęp 2019-09-01] (ang.).

[CITEREFRocznik_Oficerski1928821-2] Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 821.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_22_z_31_grudnia_1929_roku,_s._442-3] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 22 z 31 grudnia 1929 roku, s. 442.

[4] Marian MarekM.M. Drozdowski Marian MarekM.M., „Historia i trochę polityki : wspomnienia”, Krzysztof Dunin-Wąsowicz, Warszawa 2006 : [recenzja], „Niepodległość i Pamięć” (Nr 26), 2007 .

[5] Bogna, MOJE CMENTARZE ...: Krzysztof i Władysław Dunin-Wąsowicz, Janina Dunin-Wąsowiczowa [online], MOJE CMENTARZE ..., 28 września 2015 [dostęp 2019-09-01] [zarchiwizowane z adresu 2019-05-07] .

[6] M.P. z 1938 r. nr 177, poz. 323 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości” - zamiast uprzednio nadanego Medalu Niepodległości (M.P. z 1937 r. nr 93, poz. 128).

[7] M.P. z 1933 r. nr 259, poz. 278 „za zasługi na polu pracy społecznej”.

[8] M.P. z 1925 r. nr 63, poz. 237 „za zasługi, położone dla armji Rzeczypospolitej Polskiej w dziedzinie opieki nad żołnierzem i inwalidami”.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]