Władysław Jastrzębski
| |
| Data i miejsce urodzenia |
6 lutego 1880 |
|---|---|
| Data śmierci |
9 kwietnia 1958 |
| Narodowość | |
| Alma mater | |
| Praca | |
| Styl | |
| Biuro |
|
Władysław Jastrzębski (ur. 6 lutego 1880 w Tyflisie, zm. 9 kwietnia 1958)[1] – polski architekt i nauczyciel.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Był synem Serafina Michała – pochodzącego z Podola farmaceuty wojskowego i Marii z d. Lemke – wywodzącej się z rodziny węgierskiej[2]. Rodzice poznali się w Tyflisie i tam pobrali.
Uczęszczał do szkoły realnej w Tyflisie, którą ukończył w 1898. Następnie kształcił się na wydziale architektury w Odeskiej Szkole Artystycznej Towarzystwa Sztuk Pięknych. W 1902 uzyskał dyplomy technika architektury i nauczyciela rysunków oraz kreślenia i kaligrafii, dodatkowo otrzymując odznaczenie I stopnia[3]. Dzięki nagrodzie nabył prawo wstąpienia bez egzaminu do Cesarskiej Akademii Sztuk Pięknych w Petersburgu. Studiował na dwóch wydziałach. Naukę ukończył z dyplomem architekta–artysty odebranym 24 maja 1912[3]. W czasie oraz po ukończeniu studiów pracował m.in. jako architekt w Wydziale Dróg i Budynków Kolei Zakaukaskiej. W 1914 został profesorem w petersburskim Wyższym Żeńskim Instytucie Politechnicznym, którego od 1919 do 1924 był prorektorem[2].
27 sierpnia 1924 przyjechał z rodziną do Polski i już 22 października otrzymał obywatelstwo polskie[3]. Do 1925 pracował jako architekt w dowództwie Korpusu Ochrony Pogranicza, a następnie w latach 1926 i 1927 w Dyrekcji Kolei Państwowych w Warszawie. W 1925 rozpoczął działalność pedagogiczną. Nauczał w Państwowej Technicznej Szkole Kolejowej (1925–1929) oraz Państwowej Szkole Budownictwa (1925–1939). Ponadto w 1927 razem z Aleksandrem Kapuścińskim i Mieczysławem Popielem założył prywatną Żeńską Szkołę Architektury (późniejsze Żeńskie Liceum Architektury), którą z dwoma przerwami (1939–1940, 1944–1957) kierował do swojej śmierci w 1958.
Oprócz pracy dydaktycznej w okresie międzywojnia zajmował się również projektowaniem obiektów architektonicznych i ich budową. Działał także w szeregu organizacji społecznych i branżowych takich jak Koło Architektów przy Stowarzyszeniu Techników Polskich, Polskie Towarzystwo Artystyczne, Polskie Towarzystwo Fotograficzne, Stowarzyszenie Architektów Polskich (SARP) oraz Towarzystwo Opieki nad Zabytkami Przeszłości[2].
Podczas okupacji niemieckiej kierował Żeńską Szkołą Architektury oraz nadzorował wykończenie pawilonu w szpitalu psychiatrycznym w podwarszawskich Tworkach. W kwietniu 1945 powrócił z Tworek do zrujnowanej Warszawy i zaangażował się w Biurze Odbudowy Stolicy[1]. Jako kierownik sekcji fotograficznej dokumentował zniszczenia zabytkowej architektury Warszawy. Później od 1946 do 1957 pracował w Biurze Planowania w Ministerstwie Kolei, Biurze Studiów i Projektów, Przedsiębiorstwie Projektowania Budownictwa Miejskiego – Miastoprojekt Stolica oraz uczył w Państwowej Szkole Technicznej (obecnie IX Liceum Ogólnokształcące im. Klementyny Hoffmanowej) przy ul. Hożej 88. Jednocześnie przez cały czas starał się o przywrócenie działalności Żeńskiej Szkoły Architektury, na co w 1957 uzyskał wreszcie zgodę władzy ludowej. Został jej dyrektorem, lecz niedługo sprawował swoje stanowisko, gdyż zmarł nagle w 1958, mając 78 lat.
Został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach[2] w Warszawie. Spoczął w grobie swojego syna – Wiktora, powstańca warszawskiego[2].
Małżeństwo i dzieci[edytuj | edytuj kod]
W 1911 poślubił Eugenię z d. Grygorowicz[3]. Miał z nią dwóch synów – Leonarda i Wiktora, który poległ pierwszego dnia powstania warszawskiego na Okęciu w walkach o lotnisko wojskowe[4].
Wybrane dokonania[edytuj | edytuj kod]
- Pawilon Ministerstwa Rolnictwa i Reform Rolnych na Powszechnej Wystawie Krajowej w Poznaniu (1929) – dyplom uznania
- Pawilon dla chorych na gruźlicę w szpitalu psychiatrycznym w Tworkach (1939) – współpraca: dr n. med. Witold Łuniewski
- Odbudowa kamienicy Mansjonaria w Warszawie przy ul. Świętojańskiej 2 (1950–1953) – wspólnie z zespołem.
Konkursy[edytuj | edytuj kod]
- Projekt Domu Towarowego Wzajemnego Kredytu „Znak Południa” w Petersburgu (1915) – współautor: Tadeusz Pluciński
- Projekt zakładu psychiatrycznego województwa warszawskiego w Gostyninie (1928) – współautorzy: Edward Madurowicz, Aleksander Kapuściński, Alfons Gravier, Paweł Pawłowski (I nagroda)
- Projekt spółdzielczego budynku mieszkalnego pracowników Ministerstwa Spraw Zagranicznych w Warszawie przy ul. Filtrowej 69 (1929) – współautor: Tadeusz Pluciński (I nagroda)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Władysław Jastrzębski. SARP. [dostęp 2024-05-13]. (pol.).
- ↑ a b c d e Żeńska Szkoła Architektury. tab.edu.pl. [dostęp 2024-05-13]. (pol.).
- ↑ a b c d Historia – Żeńska Szkoła Architektury. tab.edu.pl. [dostęp 2024-05-13]. (pol.).
- ↑ Wiktor Jastrzębski. Muzeum Powstania Warszawskiego. [dostęp 2024-05-13]. (pol.).