Wacław Popiel

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Wacław Popiel
pułkownik dyplomowany artylerii pułkownik dyplomowany artylerii
Data i miejsce urodzenia

12 października 1896
Orzeł

Przebieg służby
Siły zbrojne

Armia Imperium Rosyjskiego
Armia Syberyjska
Wojsko Polskie
ludowe Wojsko Polskie

Jednostki

11 Dywizja Piechoty

Stanowiska

szef sztabu

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna domowa w Rosji
II wojna światowa
kampania wrześniowa

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920–1941) Złoty Krzyż Zasługi Medal Niepodległości Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Medal Zwycięstwa (międzyaliancki) Medal Pamiątkowy Wielkiej Wojny (Francja)

Wacław Popiel (ur. 12 października 1896 w Orle, zm. ?) – pułkownik dyplomowany artylerii Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari, pisarz wojskowy.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 12 października 1896 w Orle, ówczesnej stolicy guberni orłowskiej[1][2][3]. W 1914 ukończył gimnazjum w Omsku[4].

W listopadzie 1915 został wcielony do armii rosyjskiej[4]. W czerwcu 1916 ukończył Michajłowską Szkołę Artylerii w Petersburgu, w stopniu chorążego[4][1]. Służąc na froncie awansował na podporucznika i porucznika we wrześniu 1917[4]. W czerwcu 1918 został zmobilizowany w Tomsku do armii prowizorycznego rządu syberyjskiego (przeciwko bolszewikom)[5]. W lutym 1919 przeszedł do Wojska Polskiego na Syberii i został przydzielony w charakterze instruktora do szkoły oficerów artylerii przy 5 Pułku Artylerii Polowej[6]. W maju 1919 został mianowany kapitanem[6]. Do czasu kapitulacji 5 Dywizji Strzelców Polskich dowodził baterią[6]. Pod Tajgą dostał się do bolszewickiej niewoli[1].

20 marca 1921 wrócił do kraju, został przyjęty do Wojska Polskiego i skierowany na kurs dowódców baterii[6][1]. Następnie został wcielony do 16 Pułku Artylerii Polowej w Grudziądzu[7], a później przeniesiony do 30 Pułku Artylerii Polowej, w którym dowodził bateria i dywizjonem[6]. 3 maja 1922 zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 473. lokatą w korpusie oficerów artylerii[8]. W latach 1922–1925 był przydzielony z macierzystego pułku we Włodawie do Obozu Szkolnego Artylerii w Toruniu[6][9][10]. Początkowo był instruktorem, a następnie kierownikiem kursu oficerów zwiadowczych w Szkole Strzeleckiej Artylerii[6].

Z dniem 1 listopada 1925 został przydzielony do Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie, w charakterze słuchacza Kursu 1925/27[11]. 28 października 1927, po ukończeniu kursu i otrzymaniu dyplomu naukowego oficera Sztabu Generalnego, został przydzielony do Departamentu Artylerii Ministerstwa Spraw Wojskowych w Warszawie[12][13][14]. 27 stycznia 1930 został mianowany majorem ze starszeństwem z 1 stycznia 1930 i 33. lokatą w korpusie oficerów artylerii[15]. Od 14 listopada 1931 do 18 września 1933 był dowódcą I dywizjonu 26 Pułku Artylerii Lekkiej w Skierniewicach[16][17][18], po czym został przeniesiony do Centrum Wyszkolenia Artylerii w Toruniu na stanowisko wykładowcy taktyki[19]. Czasowo pełnił w zastępstwie obowiązki dyrektora nauk Szkoły Podchorążych Artylerii[6]. W sierpniu 1935 został przeniesiony do Dowództwa 11 Dywizji Piechoty w Stanisławowie na stanowisko szefa sztabu[20][21]. Na stopień podpułkownika został mianowany ze starszeństwem z 19 marca 1938 i 14. lokatą w korpusie oficerów artylerii[22][23].

W czasie kampanii wrześniowej walczył na stanowisku szefa sztabu 11 Dywizji Piechoty[24][25]. Dowódca dywizji gen. bryg. Bronisław Prugar-Ketling we wniosku o odznaczenie swojego podwładnego Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari napisał: „dodatnie wyniki działań 11. Karpackiej Dywizji Piechoty w kampanii wrześniowej 1939 były następstwem dzielności jej żołnierzy i w równej mierze sprawności, ofiarności i męstwa oficerów sztabu, których poległo wielu i wielu było rannych w bojach bezpośrednich. Duszą tego sztabu był jego szef ppłk dypl. Popiel Wacław, oficer o wielkich walorach duchowych, umysłowych i żołnierskich. Bardzo odważny, energiczny i wytrwały, a przy tym bardzo zdolny i należycie do zadań bojowych przygotowany; był wzorem pracy i ofiarności dla swych podwładnych, a przy tym prawdziwą ręką prawą swego dowódcy. Brał udział we wszystkich bojach 11. DP pozostając często pod silnym ogniem artylerii i ckm npla, a w szczególności: dn. 14 IX 39 r. podczas przebijania się 49 pp pod Łętownią idzie w pierwszym szeregu nacierającego baonu świecąc przykładem odwagi. Dn. 17 IX 39 r. w czasie obrony lasów janowskich pozostaje na posterunku służbowym i wydaje rozkazy i zarządzenia w bardzo silnym ogniu artylerii niemieckiej; mimo krwawego spustoszenia w szeregach oddziału sztabowego. Dn. 18 IX 39 r. pod Lelechówką organizuje sam jedną z grup uderzeniowych i sam ją do szturmu prowadzi. Czynami tymi ppłk dypl. Popiel przyczynił się w wielkiej mierze do zwycięstw i pięknie zapisał się w historii 11. DP”[26].

W czasie walk dostał się do niemieckiej niewoli. Przebywał w Oflagu VII A Murnau[27]. Po uwolnieniu z niewoli wrócił do kraju i został przyjęty do ludowego Wojska Polskiego. W latach 1945–1947 w Toruniu pełnił służbę na stanowisku kierownika cyklu taktyki kolejno w Wyższej Szkole Artylerii, Wyższym Oficerskim Kursie Artylerii i od 1 marca 1946 w Centrum Wyszkolenia Artylerii[28].

Ogłosił drukiem szereg prac, głównie z dziedziny taktyki artylerii[6].

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e f g h Łoza 1939 ↓, s. 243.
  2. a b Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-03-04]..
  3. a b Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-03-04]..
  4. a b c d Encyklopedia Wojskowa 1937 ↓, s. 688.
  5. Encyklopedia Wojskowa 1937 ↓, s. 688-689.
  6. a b c d e f g h i j k l m n Encyklopedia Wojskowa 1937 ↓, s. 689.
  7. Spis oficerów 1921 ↓, s. 300, 827.
  8. Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 200.
  9. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 773, 821, 1524.
  10. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 693, 744, 1384.
  11. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 115 z 30 października 1925, s. 621.
  12. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 25 z 31 października 1927, s. 312.
  13. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 434, 460.
  14. Lista oficerów dyplomowanych 1931 ↓, s. 25.
  15. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 28 stycznia 1930, s. 25.
  16. Kuprianis 2010 ↓, s. 236, 574.
  17. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 23 października 1931, s. 332.
  18. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 183, 694.
  19. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 28 września 1933, s. 200.
  20. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 31 sierpnia 1935, s. 99.
  21. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 533.
  22. Rybka i Stepan 2021 ↓, s. 468.
  23. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 160.
  24. Prugar-Ketling 1990 ↓, s. 10.
  25. Dalecki 1989 ↓, s. 52, 53, 94, 243, 259, 268, 301, 338, 380.
  26. Prugar-Ketling 1990 ↓, s. 165-166.
  27. Straty ↓, poz. 3-4.
  28. Ponichtera, Tomczak i Wyszyński 1992 ↓, s. 109, 228, 232, 458.
  29. M.P. z 1947 r. nr 51, poz. 354.
  30. M.P. z 1947 r. nr 23, poz. 88.
  31. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 183.
  32. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 11 listopada 1937, s. 36.
  33. M.P. z 1931 r. nr 179, poz. 260.
  34. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-03-04]..
  35. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 11 listopada 1931, s. 375.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]