Wagony Graz (tramwaje w Wiedniu)
 Zabytkowy tramwaj Graz w Wiedniu | |
| Dane ogólne | |
| Kraj produkcji | |
|---|---|
| Producent |
Grazer Waggonfabrik, Bergische Stahlindustrie, UEG |
| Miejsce produkcji | |
| Lata produkcji |
1896–1897 |
| Dane techniczne | |
| Liczba członów |
1 |
| Długość |
8300 mm (nr 1–30) |
| Szerokość |
2000 mm |
| Rozstaw wózków |
1435 mm |
| Rozstaw osi w wózkach |
1800 mm |
| Układ osi |
Bo |
| Moc silników |
2×14,7 kW |
| Typ silników |
Union GE 800 |
| Napięcie zasilania |
550 V DC |
| Wnętrze | |
| Liczba miejsc siedzących |
20 |
| Liczba miejsc ogółem |
34 |
Wagony Graz, znane także jako Typ A[1] – pierwsza seria tramwajów elektrycznych w Wiedniu, wyprodukowana przez Grazer Waggonfabrik.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Pierwszych 30 wagonów tego typu zamówiono w Grazer Waggonfabrik w 1896 r. z w związku z rozpoczęciem elektryfikacji tramwajów wiedeńskich przez prywatną firmę Vienna Tramway Company (WT). Zgodnie z ówczesnymi trendami, podwozie zostało wyprodukowane osobno i pochodziło z Bergische Stahlindustrie w Remscheid w Niemczech, natomiast wyposażenie elektryczne dostarczyła firma Union-Electritäts-Gesellschaft (UEG) w Berlinie. Wyposażyła ona wagony w hamulce elektrodynamiczne (zwane także „hamulcami zwarciowymi”), które później stały się standardowym wyposażeniem tramwajów[1].
Tramwaje otrzymały numery 1m-30m i kursowały na tzw. linii poprzecznej z Wallgasse do Praterstern, której trasa odpowiada dzisiejszej linii nr 5[2]. W 1897 r. zakupiono kolejnych 10 wagonów tego typu. Te miały nieznacznie powiększone wymiary. Do 1899 r. tramwaje pobierały prąd z sieci trakcyjnej za pomocą odbieraka pałąkowego systemu Thomsona-Hudsona, potem całą sieć dostosowano do odbieraka typu lira. Po przejęciu obsługi sieci tramwajowej przez miasto Wiedeń wagony przenumerowano i poddano w kolejnych latach wielu modernizacjom, które polegały na zwiększeniu rozstawu osi, powiększeniu platform na wzór tramwajów typu D oraz wymiana wyposażenia elektrycznego na nowe produkcji Schuckertwerke[1].
W 1917 r. dwa wagony przebudowano na lokomotywy akumulatorowe i eksploatowano odpowiednio do 1924 i 1929 r. Jednemu z wagonów przywrócono potem oryginalne nadwozie i włączono do ruchu liniowego. Pod koniec lat 20. XX wieku wagony typu A stały się zbędne w związku z odnową wiedeńskiego taboru tramwajowego. Część tramwajów typu A odstawiono w 1930 r., a ostatni z nich wycofano w 1937 r. Wszystkie egzemplarze zostały zezłomowane.
Operator muzealnej linii tramwajowej Museumstramway Mariazell wykonał w 2001 r. rekonstrukcję tramwaju nr 7m (rok produkcji 1896) po tym, jak odnaleziono oryginalne części jego wózka[1][3].
Galeria[edytuj | edytuj kod]
-
Zabytkowy tramwaj Graz nr 7m w Wiedniu -
Widok na 7m z boku -
Przód z dzwonkiem na ściance platformy -
Rumuński znaczek pocztowy z tramwajem Graz
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Type A (1896-1937) – Straßenbahnjournal-Wiki [online], www.strassenbahnjournal.at [dostęp 2024-03-05].
- ↑ Wolfgang Kaiser, Die Wiener Straßenbahnen, wyd. 1, Monachium: GeraMond, 2004, ISBN 3-7654-7189-5 (niem.).
- ↑ Museumsfahrzeuge der Sammlung Wiener Tramwaymuseum [online], WTM – Sonderfahrten mit historischen Straßenbahnen [dostęp 2024-03-05] (niem.).