Przejdź do zawartości

Wieża ciśnień w Tarnobrzegu

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Wieża ciśnień w Tarnobrzegu
Ilustracja
Wieża ciśnień, 2023 r.
Państwo

 Polska

Miejscowość

Tarnobrzeg

Adres

Ferdynanda Rusinowskiego 3

Wysokość całkowita

35,75 m

Ukończenie budowy

1972

Właściciel

Tarnobrzeskie Wodociągi Sp. z o.o.

Położenie na mapie Tarnobrzega
Mapa konturowa Tarnobrzega, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Wieża ciśnień w Tarnobrzegu”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Wieża ciśnień w Tarnobrzegu”
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Wieża ciśnień w Tarnobrzegu”
Ziemia50°33′55,84″N 21°40′17,29″E/50,565511 21,671469

Wieża ciśnień w Tarnobrzeguwieża znajdująca się przy ulicy Ferdynanda Rusinowskiego 3 w Tarnobrzegu, w pobliżu dworca PKS. Wieża, ze względu na charakterystyczny kształt nazywana „Grzybem”, uznawana jest za jeden z symboli miasta[1][2]. Należy ona do spółki Tarnobrzeskie Wodociągi (dawniej Przedsiębiorstwa Gospodarki Komunalnej w Tarnobrzegu[3][4]).

Architektura[edytuj | edytuj kod]

Wysokość wieży to ok. 35,75 m[1][5], zaś na jej taras prowadzą 182 schody[4].

Zbiornik ma kształt odwróconego stożka ściętego o średnicy 30 metrów, opartego na trzonie walcowym[4][6] o wysokości ok. 30 m[5]. Konstrukcja zamocowana jest w żelbetowym fundamencie płytowym o średnicy 18 metrów[4][5]. Wewnątrz trzonu znajdują się stalowe, ażurowe schody w konstrukcji wachlarzowej[5]. Czasza mieści ok. 900 m³ wody pitnej[6]. Zbiornik ma pojemność całkowitą 1650 m³ i podzielony jest na dwie koncentryczne komory o pojemności 800 i 850 m³[5].

Zbiornik przykryty jest żelbetowym gzymsem, wraz z barierką stanowiącym taras wieży. Wieżę wieńczy stalowy daszek wspornikowy w kształcie parasola[5].

Historia[edytuj | edytuj kod]

Wybudowana została w latach 60. XX w. przez Tarnobrzeskie Towarzystwo Budowlane. Miasto rozbudowywało się, aby obsłużyć powstałe wówczas zagłębie siarkowe – dla pracowników Siarkopolu powstało wówczas 20 tys. mieszkań wraz z infrastrukturą miejską, w której skład wchodziła m.in. wieża ciśnień[7][8].

Wieża została oddana do użytku, według różnych źródeł, w 1970 lub 1972 r. Dokumenty przetargowe spółki Tarnobrzeskie Wodociągi podają, że był to rok 1970 r.[5] Z drugiej strony jeszcze w 1972 r. pisano o niej, że jest kluczem do ustabilizowanej pracy urządzeń wodociągowych, jednak ze względu na przedłużające się terminy przekazania inwestycji wciąż „upiększa tylko panoramę miasta”[9]. Z kolei w dokumentach ewidencyjnych majątku komunalnego to 1972 widnieje jako rok, w którym wieża zaczęła funkcjonować[10][11].

W miarę rozwoju miasta zapotrzebowanie na wodę rosło. Mieszkańcy wyższych pięter bloków skarżyli się na słabe ciśnienie wody, a nawet jej brak. Z tego powodu w 1991 r. miał miejsce gruntowny remont wieży, po raz pierwszy od czasu jej budowy. Ponowne oddanie do użytku nastąpiło 19 lipca tego samego roku[12].

W latach 2018–2020 zbiornik wieżowy przeszedł remont w ramach projektu modernizacji Stacji Uzdatniania Wody[13].

Wieża obecnie pełni rolę zbiornika buforowego[1], działa jako zbiornik retencyjny i przeciwpożarowy oraz stabilizuje ciśnienie w sieci wodociągowej[4].

Inne zastosowania[edytuj | edytuj kod]

Na zbiorniku zamontowane są anteny sieci komórkowej – Stacja bazowa 56144 Tarnobrzeg Przywiśle. Wnioski o wydanie decyzji środowiskowej wystosowane były w 2007 r.[14][15][16], a w 2011 r. dokonano instalacji[17].

W 2009 r. informowano o pomyśle urządzenia kawiarni na tarasie wieży. Operator wieży nie widział przeciwwskazań, jednak zwrócił uwagę, że potencjalny inwestor musiałby dostosować obiekt do takich potrzeb, co wiązałoby się m.in. z budową windy zewnętrznej, ogrodzeniem tarasu i zapewnieniem odpowiedniego zaplecza[4][6].

W 2016 r. zapowiadano, że wieża zostanie pomalowana na czerwono i będzie służyć jako reklama powstałego w Tarnobrzegu sklepu Media Markt[18], co nie doszło to do skutku[19].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Tarnobrzega [online], 14 września 2017, s. 67 [dostęp 2023-04-12].
  2. Lokalny Program Rewitalizacji Miasta Tarnobrzega na lata 2016–2023 [online], s. 130 [dostęp 2023-04-12].
  3. Małgorzata Łoś, Tarnobrzeg [online], wiezecisnien.eu [dostęp 2023-04-12].
  4. a b c d e f Klaudia Tajs, Kawiarnia na wieży ciśnień w Tarnobrzegu? Trzeba znaleźć inwestora [online], Nowiny24, 28 października 2009 [dostęp 2023-04-12] (pol.).
  5. a b c d e f g Specyfikacja istotnych warunków zamówienia (SIWZ) dla postępowania o udzielenie zamówienia przeprowadzanego w trybie przetargu nieograniczonego na „usługę objęcia ochroną ubezpieczeniową mienia Tarnobrzeskich Wodociągów Sp. z o.o.” [online], BIP Tarnobrzeskie Wodociągi Sp. z o.o., 9 lipca 2012 [dostęp 2023-04-13] (pol.).
  6. a b c Konferencja na wysokości, „Tygodnik Nadwiślański”, Wydawnictwo Samorządowe, 29 października 2009, s. 7 [dostęp 2023-04-12].
  7. 40 lat minęło, „Tygodnik Nadwiślański”, 10 czerwca 1999 [dostęp 2023-04-12].
  8. 30 lat tarnobrzeskich budowlanych, „Siarka” (39), Kopalnia i Zakłady Przetwórcze Siarki „Siarkopol” w Tarnobrzegu, 3 października 1989 [dostęp 2023-04-12] (ang.).
  9. Z. Motek, Jeszcze raz o wodzie, „Siarka”, Kopalnia i Zakłady Przetwórcze Siarki „Siarkopol” w Tarnobrzegu, 7 stycznia 1972 [dostęp 2023-04-12].
  10. Prezydent Miasta Tarnobrzega ogłasza przetarg nieograniczony pn. „Ubezpieczenie mienia i odpowiedzialności cywilnej Gminy Tarnobrzeg, jednostek organizacyjnych i Spółek Miejskich” [online], www.tarnobrzeg.eobip.pl, 19 grudnia 2018 [dostęp 2023-04-14].
  11. Załącznik nr 8 do SIWZ – Wykaz jednostek i mienia do ubezpieczenia [online], Biuletyn Informacji Publicznej miasta Tarnobrzega, 19 grudnia 2018 [dostęp 2023-04-14].
  12. Dorota Kozioł, Tadeusz Zych, Temat – rzeka, „Siarka”, Kopalnia i Zakłady Przetwórcze Siarki „Siarkopol” w Tarnobrzegu, 19 lipca 1991, s. 4 [dostęp 2023-04-12] (ang.).
  13. Antoni Sikoń, Ewa Hoszowska, Barbara Paradowska, Procesy modernizacyjne technologii uzdatniania wody wodociągowej dla miasta Tarnobrzega na przestrzeni lat 2004–2020 [online], Tarnobrzeskie Wodociągi Sp. z o.o., s. 14 [dostęp 2023-04-13] (pol.).
  14. Obwieszczenie o wszczęciu postępowania w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia polegającego na rozbudowie stacji bazowej telefonii komórkowej Tarnobrzeg_56144_Przywiśle [online], www.tarnobrzeg.eobip.pl, 16 kwietnia 2007 [dostęp 2023-04-13].
  15. Obwieszczenie – wystąpienie o uzgodnienie decyzji środowiskowej dla Stacji Bazowej Tarnobrzeg Przywiśle [online], www.tarnobrzeg.eobip.pl, 15 maja 2007 [dostęp 2023-04-13].
  16. Ogłoszenie o wniosku i raporcie dot. rozbudowy stacji bazowej telefonii komórkowej Tarnobrzeg_56144_Przywiśle [online], www.tarnobrzeg.eobip.pl, 16 kwietnia 2007 [dostęp 2023-04-13].
  17. Zgłoszenie stacji bazowej telefonii komórkowej operatora Polska Telefonia Cyfrowa Sp. z o.o. 02-222 Warszawa, Al. Jerozolimskie 181 – Stacja 56144 Tarnobrzeg przy Wiśle; Tarnobrzeg, ul. Rusinowskiego 3 [online], 24 czerwca 2011 [dostęp 2023-04-13].
  18. Otwarcie z prezentami, „Tygodnik Nadwiślański”, 1825 (18), Wydawnictwo Samorządowe, 3 maja 2016 [dostęp 2023-04-12].
  19. Kamil Robuta, Znikają z Tarnobrzega, „Tygodnik Nadwiślański”, 4 (2072), Wydawnictwo Samorządowe, 2021, s. 8 [dostęp 2023-04-12].