Wikipedia:Propozycje do Artykułów na Medal/Tytus Chałubiński

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Tytus Chałubiński[edytuj | edytuj kod]

Uzasadnienie

Tytus Chałubiński był jedną z najwybitniejszych postaci w historii Polski, jednak przeciętny człowiek mało co o nim słyszał, w programie szkolnym nie występuje. W tym roku upłynie dwusetna rocznica jego urodzin, więc z tej okazji postanowiłem możliwie kompletnie uzupełnić i rozbudować artykuł. Myślę, że udało mi się uwzględnić wszystkie lub niemal wszystkie ważniejsze aspekty jego bogatego życiorysu. Artykuł osiągnął rozmiar około 75000 bajtów (a kiedy z nim zaczynałem, prawie miesiąc temu, był na poziomie słabego Czywiesza), czyli więcej od wielu obecnych AnM, do czego można doliczyć około 20000 bajtów w Wikicytatach i cztery drobne hasła-satelity (Kazimierz Krzywicki, Jan Alfons Surzycki, Robert Braithwaite, Charles Buls). Po zapoznaniu się z wymaganiami na stronie Wikipedia:AnM uważam, że ten biogram je wypełnia, więc zawiązuję niniejszą dyskusję. Jest to moja pierwsza próba quasi-samodzielnego napisania Artykułu na Medal, więc z góry przepraszam za wszelkie błędy proceduralne.

Aby oszczędzić nieco wysiłku sprawdzającym, od razu wyliczę słabości, które potrafię dostrzec w swojej pracy. Po pierwsze, kwestia wykorzystania źródeł: nie posłużyłem się Królem Tatr z Mokotowskiej 8 Barbary Petrozolin-Skowrońskiej, ponieważ nie udało mi się go dopaść przed zamknięciem bibliotek. Nie spodziewam się, aby były tam obecne informacje zasadniczo zmieniające obraz biografii, ale trzeba to kiedyś sprawdzić. Większa trudność może być z kilkoma artykułami opublikowanymi w Archiwum Historii Medycyny z roku 1971, bo zupełnie nie mam pojęcia, gdzie dałoby się zastać to czasopismo. Jak jednak pisałem, jeżeli w tych pracach będą różnice w stosunku do monografii Wrzoska, to raczej w kwestiach zupełnie marginalnych. Korzystałem natomiast z wczesnych prac biograficznych Baranowskiego i Hoesicka, ale nie wniosły nowej treści poznawczej, więc nie występują w uźródłowieniu (zresztą Hoesicka bałbym się cytować, bo nie dysponował aparatem krytycznym).

Jest kilka potencjalnie ciekawych wątków życiorysu, których nie poruszyłem, ponieważ nie są dostatecznie udokumentowane w dostępnych mi źródłach (a najprawdopodobniej nigdzie) i musiałbym spekulować. Mam na myśli między innymi: ostry konflikt z hierarchią katolicką w latach 1859–60 na tle podopiecznej profesora (młodszej siostry jego żony), która została osadzona w klasztorze – gdyby nie udało mu się doprowadzić do jej oswobodzenia, sprawa mogła mieć potencjał na drugą Barbarę Ubryk. Otrucie w roku 1859, które Chałubiński, jak się zdaje, ledwie przeżył – informacje szczątkowe, wyłącznie na podstawie zachowanego listu, nie da się tego opisać zgodnie z zasadami Wikipedii. Elżbieta Tomaszewska, przybrana córka profesora, pod wieloma względami fascynująca postać, ale znów zachowały się jakieś smętne urywki danych ze źródeł pierwotnych, nawet dat rocznych urodzenia i śmierci nie można podać. Wyprawy tatrzańskie, było ich dużo więcej, ale opisałem tylko te najważniejsze i obecne w źródłach wtórnych, to w ogóle słabo zbadany wątek życiorysu. Praktyka chirurgiczna, którą w Warszawie się nie zajmował (pracował jako internista), ale w Zakopanem owszem, i umiejętnie. Według relacji Bulsa, z powodzeniem zoperował górala ranionego w głowę przez niedźwiedzia; gdzieś, kiedyś była (?) pogłoska, jakoby miał dokonać pierwszej resekcji wątroby, siedemdziesiąt lat przed Ichio Honjo, ale to wszystko znowu strzępy relacji z epoki, żaden badacz tego nie weryfikował. Jak widać, luki w biografii są, ale z przyczyn obiektywnych.

I jeszcze jedno. Dałem infoboks władcy, parafrazując Piłsudskiego, „bo królom był równy [i mamy na to źródła]”. Wydaje mi się to zupełnie dobrą koncepcją, ale jeżeli ktoś ma przeciwne zdanie, proszę przerobić na zwykły infoboks biogramu nawet bez konsultacji – uszanuję. Marcowy Człowiek (dyskusja) 22:12, 2 maj 2020 (CEST)

Dopadłem wreszcie Króla Tatr z Mokotowskiej 8 i kiedy trafią mi się dwa czy trzy swobodne dni, zamierzam obficie wykorzystać go do rozbudowy artykułu, przy okazji porządkując przypisy, więc bardzo proszę o przedłużenie dyskusji. Marcowy Człowiek (dyskusja) 20:45, 1 cze 2020 (CEST)
Uwagi merytoryczne
  1. Korzystałeś ze Słownika biologów polskich. Jest tam na końcu informacja o jego zbiorach przekazanych zarówno do Muzeum Tatrzańskiego, jak i w większej części do Politechniki Warszawskiej, gdzie uległy zniszczeniu w 1944. Nie znalazłem o tym informacji w artykule, a warto to dodać. Kenraiz (dyskusja) 20:02, 3 maj 2020 (CEST)
    Dziękuję za to spostrzeżenie. Ze Słownika biologów polskich jednak nie korzystałem, musiał to czynić któryś ze współtwórców artykułu przede mną. Pomimo to, w haśle znajduje się wzmianka (rozdział 1.4): „Jego kolekcja rozrosła się z czasem do 3000 okazów, wśród nich wielu unikatów, i należała do najcenniejszych zbiorów minerałów na świecie, dopóki nie uległa rozproszeniu i częściowemu zniszczeniu w czasie obydwu wojen światowych”. Marcowy Człowiek (dyskusja) 23:07, 3 maj 2020 (CEST)
  2. "Delegacja skierowała także adres do cara Aleksandra II, który wyraził zgodę na pewne reformy, ale zarazem nakazał zawieszenie jej funkcjonowania." - co to jest adres w tym kontekście? D kuba (dyskusja) 09:40, 10 maj 2020 (CEST)
    do zilustrowania powyższego można też dodać do artykułu fotografie Beyera , D kuba (dyskusja) 09:46, 10 maj 2020 (CEST)
    @D kuba, adres w tym kontekście to jest to, dodałem też takie hiperłącze w artykule, skoro jest potrzebne. Pomysł z fotografią Beyera bardzo dobry, z przyjemnością wykorzystałem. Oprócz tego dodałem kilka słów o polskiej szkole filozofii medycyny — wcześniej jakoś udało mi się przeoczyć ten wątek. Marcowy Człowiek (dyskusja) 18:34, 10 maj 2020 (CEST)
Uwagi do stylu (język, struktura)
Uwagi do uźródłowienia
  1. Generalnie bardzo mi się artykuł podoba, ale ma frustrującą wadę – odnośniki do źródeł nie wiążą informacji/zdań ze źródłami, ale całe akapity/bloki tekstu. W takiej sytuacji trudno coś tu wtrącić - przeredagować. Nie ma bowiem pewności czy rozdzielony blok tekstu uźródłowiony w obu częściach jest tą samą serią odnośników. Sprawa jest o tyle istotna, że życiorys ma układ chronologiczny z wyszczególnieniem jedynie kariery medycznej. Inne zagadnienia (np. prace Chałubińskiego jako botanika) rozproszone są wśród zdań informujących o rozmaitych innych kwestiach. W paru miejscach tymczasem aż prosi się scalenie niektórych wątków (np. badania mchów w Tatrach), teraz rozproszonych w treści. Sposób uźródłowienia znakomicie to niestety utrudnia... Kenraiz (dyskusja) 20:02, 3 maj 2020 (CEST)
    Cieszę się, że uważnie przeczytałeś artykuł i Ci się spodobał. W tej wypowiedzi poruszasz dwie odrębne kwestie: metodę bibliograficzną oraz układ treści w artykule. Odnośnie pierwszej z nich, po sprawdzeniu wytycznych dowiedziałem się, że akapit jest największym wycinkiem tekstu, do którego można zastosować przypis, więc — zważywszy na rozmiar hasła — widziałem powody, aby obficie wykorzystywać tę możliwość. Ponowne weryfikowanie wszystkich informacji w haśle i rozbijanie przypisów na pojedyncze zdania byłoby lekko przytłaczającym zajęciem, ale chętnie zrobię to na wskazanym obszarze, jeżeli w ten sposób pomogę Ci (lub komuś innemu) w dalszej rozbudowie.
    Na początku swoich prac nad tym biogramem wahałem się, czy przyjąć model wątków tematycznych, czy raczej chronologicznych. Zdecydowałem się na podejście kombinowane z przewagą tego drugiego, ponieważ wiele zagadnień przeplata się i pełne rozdzielenie nauczania uniwersyteckiego od działalności politycznej — albo praktyki medycznej od życiorysu prywatnego — byłoby mało realne. Zgadzam się jednak, że kariera botaniczna z niczym szczególnie nie koliduje. Jeżeli zauważasz taką istotną potrzebę, mogę wydzielić tę kwestię do osobnego rozdziału. Czy mowa tylko o niej jednej, czy oczekiwałbyś obszerniejszej przebudowy artykułu? W każdym razie dziękuję za pomoc oraz konstruktywną krytykę. Marcowy Człowiek (dyskusja) 23:07, 3 maj 2020 (CEST)
    Też uważam, ze przypisy na końcu dużych bloków tekstów są złym rozwiązaniem, zwłaszcza w artykule medalowym. Są akapity mające na końcu po 6 przypisów na raz, D kuba (dyskusja) 08:32, 13 maj 2020 (CEST)
    @Kenraiz, @D kuba, muszę przyznać, że — nawet po pewnym namyśle — mam duże wątpliwości, jak odnieść się do Waszej uwagi. Macie rację, że przypisy po każdym zdaniu znacząco ułatwiłyby pracę przyszłym edytorom artykułu. Poza tym za bardzo cenię Was jako wikipedystów i opiekunów projektu przyznawania wyróżnień, aby podejmować nazbyt żywiołową dysputę. Z drugiej strony — zdajecie sobie chyba sprawę, że ponowne weryfikowanie wszystkich informacji i przerabianie większości przypisów byłoby sporym wysiłkiem, znacznie większym niż uźródławianie od razu każdego zdania z osobna. Przed przystąpieniem do rozbudowy artykułu sprawdzałem Pomoc:Przypisy i wyraźnie jest tam napisane Odnośnik do przypisu umieszcza się bezpośrednio za tekstem, którego dotyczy (na końcu bloku tekstu lub zdania, jeśli zdanie poprzedzające uźródłowione jest innym odnośnikiem). Czy Pomoc:Jak napisać doskonały artykuł zwiększa wymagania? Bynajmniej, w sekcji „Wskazanie źródeł informacji” widnieje nawet Z drugiej strony, jeśli korzystało się tylko z jednego czy dwóch źródeł i na ich podstawie stworzyło się syntezę, w której trudno jest jednoznacznie ustalić, które fragmenty artykułu można przypisać do określonego źródła – można zrezygnować z korzystania z przypisów (tego bym raczej nie praktykował). Analogiczne zalecenie otrzymałem zresztą dwa miesiące temu od Carabusa: https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wikiprojekt:Czy_wiesz/propozycje&diff=prev&oldid=59072792. Wreszcie w medalowym artykule o lekarzu Edwardzie Flatau w wielu miejscach jeden przypis przypada na kilka zdań lub cały akapit. Skoro uważacie, że obecne wytyczne są w tej kwestii nieodpowiednie, czy nie moglibyście zasugerować ich zmiany w Kawiarence, zamiast egzekwować te przekonania na poziomie jednostkowym? Jak już wyżej pisałem, byłoby mi dużo łatwiej dochować Waszych standardów, gdybym mógł wiedzieć o nich od początku. Teraz nie wiem, czy znajdę jeszcze czas i chęć, aby mozolnie wprowadzać tak obszerne zmiany. Jesteście bardziej doświadczonymi wikipedystami ode mnie, szanuję Waszą opinię, więc zróbcie, jak uważacie: sprawdźcie, nie sprawdźcie, zredukujcie poziom dyskusji do DA, wolna wola. Przypominam, że to moja pierwsza próba napisania AnM i zagadnienia oczywiste dla Was mogą być dla mnie zupełną nowością. Marcowy Człowiek (dyskusja) 18:20, 13 maj 2020 (CEST)
    Odnośniki służą wskazaniu źródła danej informacji umożliwiając jej zweryfikowanie w wiarygodnym źródle. Gdy na końcu akapitu jest jeden odnośnik to spełnia on swoją rolę – czytelnik chcący wykorzystać tę informację wie gdzie szukać jej źródła. Gdy kilka zdań lub akapit kończy się dwoma lub trzema odnośnikami wówczas w każdym z nich czytelnik naleźć powinien potwierdzenie podanych informacji. Tutaj odnośniki są takimi "cząstkowymi bibliografiami" – ze względu na konstrukcję artykułu można się domyślić, że różne informacje pochodzą z różnych z podanych źródeł. Rozumiem, że się napracowałeś, ale nie mogę poprzeć takiego rozwiązania jako wzorcowego – a temu mają służyć artykuły medalowe. Kenraiz (dyskusja) 21:33, 13 maj 2020 (CEST)
    @Marcowy Człowiek Artykuł już teraz robi wrażenie. Jest obszerny, zdaje się wyczerpywać informacje biograficzne jego bohatera, jest dobrze napisany i bogaty w źródła. W zasadzie trzeba tylko jeszcze poukładać te źródła/przypisy. Nie zrażaj się jednak, zostało jeszcze 17 dni do końca tej dyskusji + 30 w przypadku przedłużenia. D kuba (dyskusja) 12:59, 16 maj 2020 (CEST)
  2. Jeśli nie korzystałeś z pracy Król Tatr z Mokotowskiej 8, to czemu znalazła się w bibliografii? Frangern (dyskusja) 09:32, 5 maj 2020 (CEST)
    Korzystał z niej ktoś z poprzednich autorów artykułu. Choć wszystkie dodane przez siebie informacje opatrzyłem przypisami, pracowałem na istniejącym artykule (nie skasowałem go i nie rozpocząłem pisania od zera), a zatem nie mogłem sobie pozwolić na usunięcie wcześniejszej bibliografii. Marcowy Człowiek (dyskusja) 10:33, 5 maj 2020 (CEST)
Uwagi dot. neutralności
Uwagi dot. problemów technicznych
  1. W przypisach widzę wpisy op. cit., których staramy się nie używać. Tym bardziej, że stoi on przy Adamie Wrzosku, który jest autorem przy dwóch pozycjach w bibliografii. Artykuły w Wikipedii nie są statycznym tworem takim jak drukowana książka. Zalecałbym odwołanie się do właściwej pozycji z pomocą szablonów {{cytuj|autor=Imię Nazwisko|data=Rok|...|odn=tak}} w bibliografii i {{odn|Nazwisko|Rok|s=...}} w treści. Paweł Ziemian (dyskusja) 21:32, 9 maj 2020 (CEST)
    @Paweł Ziemian, dziękuję za podpowiedź. Przepraszam, ale nie jestem (na razie?) ekspertem od technikaliów. Czy mógłbyś, proszę, zasugerować, który szablon (i z jakimi parametrami) będzie najprościej zastosować, aby powołać się kilkadziesiąt razy na tę samą książkę, ale w każdym z tych przypadków na inny zestaw stron? Marcowy Człowiek (dyskusja) 22:35, 9 maj 2020 (CEST)
    Przepraszam, nieprawidłowo wpisałem wskazanie jednego szablonu i nie było widać. Poprawiłem i uzupełniłem swój wpis. Praktyczne przykłady użycia możesz zobaczyć na przykład w artykule „Wojna trzynastoletnia”. Jeśli jednak jesteś zwolennikiem używania edytora wizualnego to najpewniej łatwiej lub lepiej w nim skorzystać z formy {{odn|ref=nie|Nazwisko|Rok|s=...}}. Pozdrawiam. Paweł Ziemian (dyskusja) 22:54, 9 maj 2020 (CEST)
    Poprawiłem zgodnie z Twoimi wskazówkami. Wydaje mi się, że było to dosyć dużo pracy jak na ten stosunkowo niewielki zysk, ale przynajmniej w przyszłości będę już wiedział, jak to robić. Przy okazji zaobserwowałem taki fenomen, że niektóre przypisy nie są w ogóle dostępne z poziomu edytora wizualnego. Czy to normalne lub pożądane, względnie nieuniknione, czy też przytrafił mi się jakiś błąd oprogramowania? Marcowy Człowiek (dyskusja) 18:34, 10 maj 2020 (CEST)
Sprawdzone przez