Wikipedia:Propozycje tematów/Kultura odżywiania

Diety, modele odżywiania, kuchnie regionalne

• dieta Atkinsa en:Atkins_diet
• modelowe racje pokarmowe – związane z normami żywienia człowieka
• nowoczesne zasady odżywiania – polskie wydanie anglojęzycznej książki en:The China Study opisującej głównie zagrożenia zdrowia, powodowane jedzeniem produktów pochodzenia zwierzęcego.
• żywienie według pięciu smaków (kuchnia pięciu przemian?)
• Kuchnia andorska
• Kuchnia brytyjska
• Kuchnia szkocka
• Kuchnia walijska)
• Kuchnia chorwacka
• Kuchnia cypryjska
• Kuchnia czarnogórska
• Kuchnia Gibraltaru
• Kuchnia islandzka
• Kuchnia Kosowa
• Kuchnia liechtensteińska
• Kuchnia luksemburska
• Kuchnia łotewska
• Kuchnia macedońska
• Kuchnia mołdawska
• Kuchnia Monako
• Kuchnia sanmaryńska
• Kuchnia serbska
• Kuchnia szwedzka
• Kuchnia wenezuelska
• Kuchnia kolumbijska
• Kuchnia jamajska
• Kuchnia Tex-Mex
• Kuchnia perska
• Kuchnia mongolska
• Kuchnia etiopska
• Kuchnia nepalska
• Kuchnia tadżycka

Przetwory z kasz i zbóż

• kaszotto
• płatki pszenne –
• skrobia kukurydziana (mazeina) – en:cornstarch
• vermicelli, wermiszel - rodzaj makaronu
• strapačky, sztrapacska

Przetwory mleczne (nabiał)

• Actimel - en:Actimel
• Blue Cheese en:Blue Cheese – niebieski ser
• masło smakowe
• mleko modyfikowane
• Kamiennogórski ser pleśniowy
• produkty zawierające laktozę i białko mleka krowiego
• Ser kozi łomnicki - potrzebne do kategorii: Polska Lista Produktów Tradycyjnych
• khoa, khoya – rodzaj skondensowanego mleka

Zupy

• kartoflanka (por. zupa kartoflana, zupa ziemniaczana)
• parzybroda
• zupa jarzynowa –
• zupa krem –
• zupa na gwoździu – odpowiednik pt:Sopa da pedra czyli zupy kamiennej z Portugalii; nawet Melchior Wańkowicz do niej nawiązał. Dosyć znane jako przykład nawet w biznesie.
• zupa ogonowa –
• zupa piwna –
• zupa żółwiowa -
• łagman (lagman)

Mięsa i wędliny

• Bresaola
• Carne asada
• Chop suey
• chunchullo, chinchulín
• Churrasco
• cynadry, cynaderki – „potrawa z duszonych nerek wieprzowych, wołowych lub cielęcych”
• Kalua - danie mięsne przyrządzane na Hawajach, przygotowanie polega na umieszczeniu całej zabitej i przyrządzonej świni w dołku wypełnionym gorącymi kamieniami, wyłożonym liśćmi banana i przykryciu świni liśćmi banana. Czas pieczenia to cały dzień. Istnieje hasło w języku angielskim.
• kofta (kafta, kefta) – potrawa mięsna oraz mieszanka przyprawowa, zob. kuchnia arabska
• pieczeń rolada –
• roast beef en:Roast_beef
• Świnka pieczona po zaciszańsku
• tymbalik – „potrawa z mięsa lub ryby w galarecie”
• wątróbka –

Ryby i owoce morza

• bacalhau – en:Bacalhau
• eskalopki
• karp milicki
• kawior Almas - najdroższy ze wszystkich
• łosoś norweski – gatunek łososia sprowadzany z Norwegii, ceniony za swe walory smakowe
• Rakfisk – norweska potrawa

Warzywa

• nowalijki
• papryka en:Bell pepper

Przetwory z grzybów, kwiatów, owoców i warzyw (bez napojów)

• aminokwasy kokosowe (coconut aminos) – alternatywa sosu sojowego
• ćwikła buraczana – marynata
• owoce suszone – obecnie przekierowanie do bakalie
• teksturowane białko roślinne
• Beyond Meat (Beyond Burger)
• Impossible Foods (Burger)

Potrawy ziemniaczane

• alupatra -
• Chipsletten – marka chipsów
• patatas bravas - smażone ziemniaki w ćwiartkach polane sosem pomidorowym
• pyzok - staropolska potrawa, babka ziemniaczana, zapiekanka ziemniaczana
• ziemniaki purée (zob. purée), tłuczone ziemniaki, en:Mashed potato
• ziemniaki w mundurkach –

Wytrawne wypieki mączne

• pasztecik –
• pizza Margarita
• tartaletka – wyrwany wypiek w postaci korpusu z ciasta kruchego, wypełnionego wytrawnym lub słodkim farszem
• Käsespätzle
• Funnel cake (Drechderkuche, Strauben, Strübli, Striebele)

Pieczywo wytrawne

• chleb amarantus –
• chleb baltonowski –
• chleb cebulowy –
• chleb ekovital –
• chleb pszenny –
• pieczywo bawarskie - chyba: drożdżowe z bardzo ciemną skórką, która powstaje w wyniku obgotowania surowego, uformowanego ciasta w wodzie z sodą i solą

Desery i słodkie wypieki (i ich producenci)

• amerykan - wyrób cukierniczy, płaska słodka bułka lukrowana od spodu, jako spulchniacza używa się amoniaku
• babeczka korpusowa („babeczka”) – ciastko korpusowe ze słodkiego ciasta kruchego, napełniane po upieczeniu słodkimi dodatkami
• Beignet
• bułka maślana –
• ciasto czekoladowe
• fafernuch – wyrób piekarski, podobny do ciasteczka
• Fornetti – największa sieć minipiekarni w Europie środkowo-wschodniej. Założona w 1997 roku na Węgrzech. Marka obecna w 15 krajach w tym w Polsce. Produkuje oraz sprzedaje francuskie i półfrancuskie strudelki z nadzieniem słodkim i słonym.
• inżynierka – ciastko wyłonione w wyniku konkursu ogłoszonego Politechnikę Warszawską w 2016 roku
• krem do tortów –
• masa ciastkarska –
• murzynek (ciasto) – krewny brownie
• mus (deser) –
• Nabisco – amerykańska marka ciastek en:Nabisco
• oponki (rodzaj pączek w kształcie torusa)
• Pastel de nata - portugalskie ciastko
• pierniki norymberskie de:Nürnberger Lebkuchen
• rożek francuski –

Słodycze (i ich producenci)

• drops – rodzaj słodyczy (potoczna nazwa?)
• Lotte (przedsiębiorstwo) – en:Lotte (conglomerate) szósta największa firma produkująca słodycze na świecie.

Fast food

pizza → zob. #Wytrawne wypieki mączne

frytki, czipsy etc. → zob. #Potrawy ziemniaczane

• ...

Napoje (w tym regiony winiarskie)

• Aglianico del Vulture - wino włoskie (en, fr, it)
• Almdudler – en (16 interwiki) austriacki napój, jest eksportowany do Czech, Słowacji, Węgier, Szwajcarii, Niemiec, Belgii, Holandii, Australii i Stanów Zjednoczonych. Został zainicjowany przez Erwina Kleina w 1957 roku.
• Altvater (likier) – w encyklopedii jest tylko napisane, że to "likier ziołowy produkowany w Hamburgu"
• Bielitzer – lokalne piwo, oraz browar w Bielsku-Białej]]
• Canada Dry
• Chambertin
• Coteaux du Lyonnais region winiarski we Francji fr:Coteaux_du_Lyonnais
• Mansinthe – marka absyntu sygnowana nazwiskiem Marylina Mansona
• Maxwell House - marka kawy
• Mleko roślinne – napój, uzyskiwany z soi, migdałów i in., jako zdrowa alternatywa dla mleka krowiego.
• Montrachet
• Mountain Dew Adrenaline – napój gazowany z grypy energy drink z dodatkową zawartością żeń-szenia, co było do tej pory niespotykane w tego typu produktach.
• Muscat - winorośl
• Napoje gazowane
• napój hipertoniczny
• napój hipotoniczny
• Patxaran (Pacharán) - hiszpański likier z owoców tarniny
• piwo grzane/grzane piwo - Napój alkoholowy złożony w piwa doprowadzonego do wysokiej temperatury, przypraw, takich jak goździki, cynamon oraz soku owocowego lub miodu
• piwo korzenne
• sotern, sauternes
• Tanqueray
• wino mozelskie

Przyprawy i suplementy diety

• chrząstka rekina sproszkowana chrząstka rekina głębinowego, suplement diety stanowiący źródło wapnia i fosforu, stosowana przez chorych na osteoporozę i z chorobami zwyrodnieniowymi
• kapsantyna
• przyprawa korzenna

Inne potrawy i produkty spożywcze

• ajapsandali (czyt. adżapsandali) – narodowa, gruzińska potrawa, smażone warzywa
• chop suey – en:Chop suey, amerykańskie danie chińskie z mięsa, jajek i warzyw
• flan - rodzaj budyniu en:Flan
• kleik (potrawa) – potrawa z rozgotowanego ryżu (kleik ryżowy) lub kaszy (np. owsianka).
• pastitsio – en:Pastitsio, grecka, śródziemnomorska zapiekanka z makaronu grecka, śródziemnomorska zapiekanka z makaronu
• porycz (porridge) - coś na kształt dzisiejszych płatków, jedzone na śniadanie z mlekiem (ciepłym lub zimnym)
• sałatka Olivier – en:Olivier salad, sałatka ziemniaczano-jarzynowa
• sos demi-glace/demiglas - jeden z sosów bazowych
• produkty skrobiowe – wyroby mączne (makaron), niektóre kasze (ryż), ziemniaki...
• zacierka / podprawa zacierana

Procesy wytwórcze

• grilowanie –
• mrożonki –
• nadziewanie, faszerowanie –
• podmłoda – faza wzrostu ciasta pszennego sporządzona z mąki, wody i drożdży. W zależności od ilości dodanych drożdży może trwać od 1 do 16 godzin.
• przetwory –
• poszetowanie –
• scukrzanie – en:Chaptalization, pojęcie z zakresu enologii
• tłoczenie oliwy lub tłocznia oliwy
• zapiekanie –

Sprzęt kuchenny

• dekiel (naczynie) – pokrywa naczynia
• deska do krojenia –
• filtr do kawy en:Coffee filter
• foremka / forma do pieczenia –
• garnuszek –
• kamień do pizzy – en:pizza stone, kamień do wypieków pizzy, chleba. Kamienny piec z domowego piekarnika
• keksówka –
• piec kurny
• piecokuchnia
• pistolet cukierniczy (cookie gun, cookie press, icing gun), np. File:Sprits cylinder i plast.JPG
• salaterka – element zastawy stołowej, serwisu obiadowego
• shaker, szejker
• sitko –
• ubijaczka –
• Unopol – urządzenia gastronomiczne
• wanienka –
• praska (narzędzie kuchenne) – (wyciskacz) do czosnku, praska do ziemniaków, zacierek lub szpecli
• wyciskacz/wyciskarka (do soków)
• wydrążacz do jabłek en:Apple corer
• wykrawacz do ananasa / nóż do ananasa en:Pineapple cutter

Instytucje żywieniowe

• Federacja Polskich Banków Żywności
• Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej
• European Vegetarian Union
• foodsharing, foodsharing.de en:foodsharing.de

Muzea kulinariów

• Muzeum Frytek – jedyne muzeum frytek na świecie, które znajduje się w Belgii

Obiekty gastronomiczne

• Café Central - kawiarnia w Wiedniu
• Frasses Bar – szwedzka sieć barów slow-food działająca także w Finlandii i Polsce na zasadzie fraszczyzny
• ogródek gastronomiczny
• Open Bar – forma konsumpcji – jesz ile chcesz?

Lokale w Polsce

• Wrocław: bar mleczny „Miś” (ul. Kuźnicza)
• Warszawa: Kameralna, Lotos, Europejska, U Fukiera, U Hopfera, SARP, SPATiF, Paradis/Melodia, Gruba Kaśka, Zodiak, Gong, Szanghaj
• Trójmiasto: Cristal, Syrena, Restauracja Parkowa, Cotton Club (Gdańsk)
• Łódź: Europa, Orbis Grand, Casanowa, Sim, Tivoli, Grand Cafe, SPATiF, Albatros
• Szczecin: Zacisze, Sorrento, Cafe Club/Balaton, Bajka, Europa, Continental
• Poznań: Adria
• Katowice: Varietes Centrum
• Zakopane: Watra, Jędruś, 7 Kotów, U Wnuka
• Rzeszów: Rzeszowska, Relax, Kaprys, Hungaria
• Olsztyn: Kolorowa (Olsztyn), Andromeda
• Bydgoszcz: Savoy
• Nowy Sącz: Imperial
• Chojnice: Piast, Piracka
• Mysłowice: Biała Gruba

Zawody i profesje gastronomiczne

• Dabbawala - dostawca żywności w Indiach

Biografie

• Keith Floyd - en:Keith Floyd, gospodarz programów o gotowaniu
• Ina Garten - en:Ina_Garten
• Wolfgang Puck - en:Wolfgang Puck austriacki kucharz
• Delia Smith - UK en:Delia Smith
• Marco Pierre White - UK en:Marco Pierre White

Literatura, film

• Cały ten cukier (2014, That Sugar Film, reż. Damon Gameau) en:That Sugar Film
• Głód (książka Martína Caparrósa)
• Jiro śni o sushi
• Mieszkańcy Ziemi
• Słodki blues (2014, ang. Sugar Blues, cz. Cukr-blog, reź. Andrea Culková)
• Tampopo

Wydarzenia gastronomiczne (festiwale, wystawy, targi etc.)

• Międzynarodowa Wystawa Piwowarska w Qingdao

NIEPOSORTOWANE

• degustacja – ocena organoleptyczna
• gastroseksualność – gotowanie u mężczyzn jako forma imponowania partnerkom i przyjaciołom, a nie zniewieścienia
• jednostka alkoholu – jednostka pozwalająca oszacować ilość alkoholu w napoju i pozwala porównać do maksimum dziennego spożycia
• przegryzanie (proces)
• rektykologia - nauka pomocnicza historii o alkoholach
• wyroby domowe Domowy wyrób żywności wg starych receptur
• żywność wysokiego ryzyka – hasło wymaga weryfikacji i dodania źródeł [data zgłoszenia: 2021-05-23]

Zobacz też

• Wikiprojekt:Życie codzienne