Wiktor Czarnocki

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Wiktor Czarnocki
major Sztabu Generalnego major Sztabu Generalnego
Data i miejsce urodzenia

23 maja 1886
Nacz

Data i miejsce śmierci

25 października 1925
Warszawa

Przebieg służby
Lata służby

1914–1925

Siły zbrojne

Wojsko Polskie

Jednostki

Dowództwo KOP

Stanowiska

szef oddziału

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Niepodległości z Mieczami Krzyż Walecznych (1920–1941, trzykrotnie) Cesarski i Królewski Order Świętego Stanisława III klasy (Imperium Rosyjskie) Order Świętej Anny IV klasy (Imperium Rosyjskie)
Grób Wiktora Czarnockiego na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie

Wiktor Czarnocki (ur. 23 maja 1886 w majątku Nacz, zm. 25 października 1925 w Warszawie) – major Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari, inżynier agronom.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 23 maja 1886 w majątku Nacz, w ówczesnym powiecie słuckim guberni mińskiej, w rodzinie Stanisława[1][2][a].

W 1903 ukończył 2 Gimnazjum w Żytomierzu[3]. W latach 1903–1910 studiował w Akademii Rolniczej w Wiedniu, a następnie w Akademii Rolniczej w Moskwie[4]. W latach 1910–1914, jako inżynier agronom prowadził prace melioracyjne na Podolu i Wołyniu[4]. 30 września 1912 wstąpił do 16 Baterii Artylerii Konnej (ros. 16-я конно-артиллерийская батарея) w Żytomierzu na prawach jako wolontariusza (ros. Вольноопределяющийся)[5]. 29 marca 1913, po ukończeniu kursu szkolnego, został mianowany bombardierem[5]. 16 czerwca tego roku awansował na młodszego fajerwerka (ros. младший фейерверкер), a 24 lipca zdał egzamin na chorążego rezerwy artylerii polowej[5]. 2 sierpnia 1913 został zwolniony do rezerwy[5], a 28 września tego roku mianowany chorążym rezerwy artylerii konnej[5]. 2 września 1914 został zmobilizowany do 3 Brygady Artylerii, która wchodziła w skład 3 Dywizji Piechoty[5].

W latach 1914–1917 walczył w szeregach Armii Imperium Rosyjskiego[4]. Dwukrotnie ranny[4]. Awansował na kapitana artylerii.

Po rewolucji lutowej, jako pełnomocnik Polskiej Organizacji Wojskowej na Kaukaz i przedstawiciel Polskiej Centrali Wojskowej w Tyflisie, był jednym z organizatorów polskich oddziałów wojskowych wchodzących w skład Brygady Kaukaskiej[4]. Powołany przez polskie organizacje społeczne na stanowisko komisarza do spraw polskich przy Ispołkomie (ros. komitet wykonawczy) w Piatigorsku otaczał opieką rodaków oraz organizował i kierował ewakuacją Polaków do kraju[4].

W grudniu 1918 przybył do Warszawy. W tym samym miesiącu, z rozkazu Józefa Piłsudskiego, udał się do Kijowa, gdzie objął Komendę Naczelną Nr III Polskiej Organizacji Wojskowej[4]. Przez dziewięć miesięcy prowadził działalność wywiadowczą oraz dywersyjno-powstańczą na tyłach wojsk bolszewickich[4]. Za dokonane czyny 6 maja 1921 ówczesny szef Oddziału II Sztabu Głównego, podpułkownik Ignacy Matuszewski sporządził wniosek na odznaczenie kapitana Czarnockiego Orderem Virtuti Militari[6].

W sierpniu 1919 wrócił do Warszawy[4]. Po kilkudniowym pobycie w stolicy wyjechał do Kamieńca, gdzie pełnił funkcję oficera łącznikowego Naczelnego Dowództwa Wojska Polskiego przy rządzie atamana Petlury[7]. W styczniu 1920 po powrocie do Warszawy przydzielony został do Sztabu Generalnego, w którym objął kierownictwo Referatu Narodowościowego[7]. Od kwietnia 1920, od wyprawy kijowskiej znajdował się w ścisłym sztabie Naczelnego Wodza[7].

1 czerwca 1921 pełnił służbę w Oddziale II Naczelnego Dowództwa WP[8]. Następnie pełnił służbę w Oddziale II Sztabu Generalnego na stanowisku szefa referatu. 3 maja 1922 zweryfikowany został w stopniu majora ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 150. lokatą w korpusie oficerów artylerii, a jego oddziałem macierzystym był 1 dywizjon artylerii konnej[9]. Z dniem 2 listopada 1923 przydzielony został do Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie, w charakterze słuchacza jednorocznego Kursu Doszkolenia[10]. Z dniem 15 października 1924, po ukończeniu kursu i uzyskaniu dyplomu naukowego oficera Sztabu Generalnego, przydzielony został do organizującego się wówczas Dowództwa Korpusu Ochrony Pogranicza w Warszawie[11]. W Dowództwie KOP pełnił obowiązki szefa Oddziału Operacyjnego Sztabu, pozostając oficerem nadetatowym 10 dywizjonu artylerii konnej w Jarosławiu. W następnym roku urlop wypoczynkowy spędził na Kresach. W czasie urlopu jego organizm został zainfekowany. Zmarł 20 października 1925 w Warszawie[12]. Został pochowany na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie[13].

Wiktor Czarnocki był dwukrotnie żonaty. Pierwszą żoną była Wanda z Kraśnickich[14]. Z drugą żoną Wandą (ur. 1897, zm. 24 stycznia 1968), córką Władysława i Marii Pigłowskich, działaczką niepodległościową, z którą miał córkę Marię Bożenę Roczniak ps. „Grażyna” (1923–1995), żołnierza kompanii „Lena”–„Dysk”[13][15].

Wiktor i Wanda Czarnoccy byli osadnikami wojskowymi. Otrzymali działki w osadzie Hłaskowszczyzna, w powiecie nieświeskim.

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. Według kalendarza juliańskiego urodził się 10 maja 1886[3]. Zobacz daty nowego i starego porządku.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2021-12-07]..
  2. Godlewski 1925 ↓, s. 31, tu podano, że urodził się 30 maja 1886.
  3. a b Послужной список 1916 ↓, s. 2.
  4. a b c d e f g h i Godlewski 1925 ↓, s. 31.
  5. a b c d e f Послужной список 1916 ↓, s. 3.
  6. Kolekcja ↓, s. 1–3.
  7. a b c Godlewski 1925 ↓, s. 32.
  8. Spis oficerów 1921 ↓, s. 323, 589, tu jako datę urodzenia podano 23 maja 1886.
  9. Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 191, tu także jako datę urodzenia podano 23 maja 1886.
  10. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 69 z 1 listopada 1923, s. 733.
  11. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 110 z 15 października 1924, s. 612.
  12. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 131 z 14 grudnia 1925, s. 718.
  13. a b Cmentarz Stare Powązki: WIKTOR CZARNOCKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2021-12-07].
  14. Послужной список 1916 ↓, s. 7.
  15. Maria Bożena Czarnocka. Muzeum Powstania Warszawskiego. [dostęp 2021-12-07]..
  16. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 18 marca 1922, s. 227.
  17. M.P. z 1931 r. nr 132, poz. 199.
  18. a b Послужной список 1916 ↓, s. 2, 3.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]