Wincenta Zabłocka

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Wincenta Zabłocka "Tekla" (1814–1874) – działaczka oświatowa, patriotyczna i kobieca.

Była córką Stanisława i Tekli z Zawiszów. W 1842 po utracie podczas powstania listopadowego narzeczonego Andrzeja Plichty, zesłaniu brata na Syberię oraz śmierci ojca wstąpiła do Zakonu Panien Kanoniczek świeckich na Marywilu[1]. Należała do grupy Entuzjastek, przyjaźniąc się szczególnie z Narcyzą Żmichowską i Anną Skimborowiczową[2]. Brała czynny udział w organizowaniu opieki nad więźniami politycznymi i ich rodzinami. Była członkinią Organizacji kierowanej przez Edwarda Domaszewskiego a następnie Henryka Krajewskiego[3], gdzie kolportowała nielegalną literaturę. W 1848 internowana w klasztorze w Imbramowicach, gdzie spędziła parę lat[4]. Od końca lat 50. wraz z Wandą Umińską zajmowała się działalnością oświatową na wsi. Podczas powstania styczniowego organizowała opiekę nad zesłańcami[1].

Narcyza Żmichowska tak ją scharakteryzowała we Wstępnym Obrazku w "Pogance": Tekla ciężkie przebyła straty, ale boleść nie zatruła jej stosunków z ludźmi, prawda, że też jedynie od losu nie od ludzi cierpiała. Zawsze spokojna i poważna, zdawało się jakoby doświadczone koleje ułatwiły jej tylko ogólną dla wszystkich dobroć. — O cóż się miała gniewać, o co niepokoić, kiedy ci, którzy byli wyrazem jej egoizmu na ziemi, a których byłaby może ukochała z całą słabością drobiazgowych kłopotów i kobiecej drażliwości, pod ziemią dawno spoczęli. — Sierota i wdowa bezdzietna, sama w sobie zwinęła się jak listek czułki mimozy, zbyt religijna, zbyt szlachetna jednak — w sobie, nie dla siebie zwinęła. Owszem, jej ponętna, pełna cichej godności uprzejmość wszystkie serca ujmowała, i co dziwniejszem zdawać się może, ze wszystkich serc te szczególniej, które namiętniej i gwałtowniej w młodych uderzały piersiach. Bo też trzeba powiedzieć, że Tekla wśród tylu kobiet, które znałam, jedna Tekla prawdziwie pobłażającą być umiała[5].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b Wspomnienia Wandy z Wolskich Umińskiej (1841-1926), opracowanie, komentarz i przypisy Lidia Michalska-Bracha i Emil Noiński, Warszawa 2020, s. 274
  2. Mieczysława Romankówna: Sprawa Entuzjastek. T. nr 48, z. 2. Pamiętnik Literacki, 1957, s. 516-537. wersja elektroniczna
  3. Anna Minkowska, Organizacja spiskowa 1848 roku w Królestwie Polskim, Warszawa 1923
  4. Władimir Diakow, Adam Gałkowski, Wiktoria Śliwowska, Władimir Zajcew, Uczestnicy ruchów wolnościowych w latach 1832-1855 (Królestwo Polskie). Przewodnik biograficzny, Wrocław 1990, s.502
  5. Narcyza Żmichowska, Poganka, Kraków 1930, s. 11