Witaszkowo
51°51′47″N 14°46′18″E/51,863056 14,771667| wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2013) |
33[2] |
| Strefa numeracyjna |
68 |
| Kod pocztowy |
66-633[3] |
| Tablice rejestracyjne |
FKR |
| SIMC |
0909638 |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Gubin  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubuskiego  | |
Położenie na mapie powiatu krośnieńskiego  | |
| 51°51′47″N 14°46′18″E/51,863056 14,771667[1]
| |
Witaszkowo (niem. Vettersfelde[4], łuż. Wětškow)[5] – wieś w Polsce położona w województwie lubuskim, w powiecie krośnieńskim, w gminie Gubin.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zielonogórskiego.
Historia[edytuj | edytuj kod]
O wsi wspominano przed rokiem 1451[6] jako (niem. Vettersfeldt), w 1452 Fettirfeldt, a w 1527 Fettersfelt jako niewielką wieś okalającą folwark. Wśród właścicieli majątku wymienia się: von Kalckreutha, von Sehlstranga, von Heinego i od 1578[4] roku do księcia Schönaich-Carolath[7]. Witaszkowo w 1926 roku otrzymało światło[7][8]. W 1939 roku wieś liczyła 107 mieszkańców, w 1988 33 osoby i w 1999 roku 32 mieszkańców[7]..
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest[9]:
- kościół ewangelicki, obecnie rzymskokatolicki filialny pod wezwaniem Niepokalanego Poczęcia NMP z 1749 roku. Pochodzący z XVIII wieku kościół jest budowlą w konstrukcji szachulcowej i jest zamknięty trójbocznie od strony prezbiterium[10]. Posiada dach wielospadowy, pośrodku z sygnaturką[4][6][10]. W salowym wnętrzu, przykrytym belkowym stropem zachowały się osiemnastowieczne ławki. W zachodniej stronie znajduje się drewniana empora wsparta na ośmiu słupach oraz ceramiczna posadzka[4]. W jego ścianach znajdują się długie prostokątne okna. Wewnątrz znajduje się drewniany renesansowy ołtarz z 1596 roku z zakryciem jego podstawy przedstawiającym Ostatnią Wieczerzę[4]. W 2008 roku zakończył się remont kościoła[11][12], a 14 grudnia 2008 roku jego poświęcenia dokonał biskup Paweł Socha w asyście proboszcza ks. Bogdana Kusiaka[10].
Skarb[edytuj | edytuj kod]
Wieś Witaszkowo weszła do światowej historii jako miejsce odkrycia słynnego scytyjskiego skarbu. W 1882 roku znaleziono w Witaszkowie złoty skarb, wykonany prawdopodobnie nad Morzem Czarnym i w roku 500 przed naszą erą zakopany[6]. Odkrycia skarbu na swym polu dokonał wieśniak Lauschke[10]. O znalezieniu skarbu powiadomił księcia Henryka Schönaich-Carolath z Gębic. Skarb ważył 4,5 kg i składał się z różnych wyrobów scytyjskich[10]. Składał się z ryby o długości 42 cm z wypukłymi na 5 mm figurkami[13], pochwy miecza z podobnymi zdobieniami jak ryba, rękojeści miecza, igły, klejnotów, pierścienia[14]. Znaleziono również gliniane naczynia[10]. Skarb powędrował do Berlińskiego Muzeum Antycznego, a podczas bombardowania Berlina został wywieziony i ukryty w kopalni soli pod Helmstedt[10]. Brytyjskie wojsko po II wojnie światowej wywiozło złoto do zamku Celle. Przed końcem wojny kopia skarbu na krótko zawędrowała do Muzeum Miejskiego w Gubinie (Guben)[15]. Powiększona kopia złotej ryby znajduje się w Muzeum Sprucke–Mühle w Guben[15]. Z czasem skarb uległ rozproszeniu, a część oryginalnych przedmiotów przechowywana jest do dziś w zbiorach Antikensammlung w Berlinie[4]. Kopię w oryginalnym rozmiarze można obejrzeć w Muzeum Archeologicznym Środkowego Nadodrza[16] w Świdnicy k. Zielonej Góry.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 148780
- ↑ Rozmieszczenie ludności w gminie według miejscowości. Gmina Gubin. [dostęp 2015-11-16].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1474 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ a b c d e f Krzysztof Garbacz: Przewodnik po zabytkach województwa lubuskiego tom 1. s. 241.
- ↑ Rudolf Lehmann: Historisches Ortslexikon für die Niederlausitz Band 2. Die Kreis Cottbus, Spremberg, Guben und Sorau. 2011. ISBN 978-3-941919-90-7.
- ↑ a b c Gubińskie Towarzystwo Kultury - Zeszyty Gubińskie nr 5 s. 31
- ↑ a b c Zygmunt Traczyk: Ziemia Gubińska 1939 – 1949… s. 340
- ↑ Przy wjeździe do wsi stoi stara trafostacja
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. lubuskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 14. [dostęp 2013-01-24].
- ↑ a b c d e f g Zygmunt Traczyk: Ziemia Gubińska 1939 – 1949… s. 341
- ↑ Podczas remontu odsłonięto pierwotną szkieletową konstrukcją ścian oraz pozostałości opracowań malarskich z początku XIX wieku
- ↑ Krzysztof Garbacz: Przewodnik po zabytkach województwa lubuskiego tom 1. s. 242.
- ↑ W figurkach można było rozpoznać polujące i walczące lwy, pantery, szakala, orła i inne zwierzęta
- ↑ O twórcy tych wyrobów mówi się, że był Grekiem
- ↑ a b Zygmunt Traczyk: Ziemia Gubińska 1939 – 1949… s. 343
- ↑ Muzeum Archeologiczne Środkowego Nadodrza w Zielonej Górze [online], www.muzeum-swidnica.org [dostęp 2016-02-07].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Wydawnictwo Gubińskiego Towarzystwa Kultury 1999 r. - Zeszyty Gubińskie nr 5 s.31
- Zygmunt Traczyk: Ziemia Gubińska 1939 – 1949…. Gubin: Stowarzyszenie Przyjaciół Ziemi Gubińskiej, 2011, s. 340-344. ISBN 978-83-88059-54-4.
- Garbacz Krzysztof: Przewodnik po zabytkach województwa lubuskiego tom 1. Zielona Góra: Agencja Wydawnicza „PDN”, 2011, s. 241-242. ISBN 978-83-919914-8-2.
- Siedziba gminy: Gubin
| Miejscowości gminy |
| ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Jednostki pomocnicze gminy |
|
