Wodzierady
51°43′05″N 19°09′04″E/51,718056 19,151111| wieś | |
 Tablica miejscowości od strony Kwiatkowic | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2022) |
404[2] |
| Strefa numeracyjna |
43 |
| Kod pocztowy |
98-105[3] |
| Tablice rejestracyjne |
ELA |
| SIMC |
0719369 |
Położenie na mapie gminy Wodzierady  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa łódzkiego  | |
Położenie na mapie powiatu łaskiego  | |
| 51°43′05″N 19°09′04″E/51,718056 19,151111[1]
| |
| Strona internetowa | |
Wodzierady – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie łaskim, w gminie Wodzierady.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa sieradzkiego.
Położenie[edytuj | edytuj kod]
Miejscowość jest siedzibą gminy Wodzierady. Wioska jest położona nad rzeczką Pisią, w odległości ok. 5 km od Lutomierska.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Pierwsza pisana wzmianka z 1398 r. W XVI w. łany folwarczne dawały dziesięcinę parafii w pobliskich Mikołajewicach, natomiast łany kmieci zasilały kolegiatę łęczycką. W XVIII w. Wodzierady należały do Dzierzbickich, następnie do Mniewskiego, wojskiego sieradzkiego, później do Franciszka Bajera, aż w 1840 r. poprzez małżeństwo jego córki przeszły w ręce Hipolita Parczewskiego[4]. Nowy właściciel zapisał się chlubnie w historii wsi, znosząc w 1861 r. pańszczyznę, założył też szkołę początkową. Rozparcelował wsie Alfonsów i Apolonię, wchodzące w skład majątku. Synem Hipolita był Alfons Parczewski (1849-1933), członek Polskiej Akademii Umiejętności, działacz na rzecz budzenia świadomości narodowej wśród Mazurów i Łużyczan, wreszcie rektor Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie. W 1870 r. wydał "Monografię Szadku". W 1868 r. wieś przeszła w ręce rodziny Kulczyckich, którzy gospodarowali tutaj do II wojny światowej. Ostatnimi właścicielami przed wojną byli Stefan i Kazimierz Kulczyccy.
W czasie okupacji niemieckiej majątkiem zarządzał Niemiec Pikard z Rygi. W 1943 Niemcy wprowadzili nazwę okupacyjną Wodsjerady. Na lepszych gospodarstwach osadzono Niemców ze wschodu w ramach akcji kolonizacyjnej Heim ins Reich. Ocalał dwór z przełomu XVIII/XIX w., niewątpliwie perełka polskiej architektury dworskiej, zbudowany na planie prostokąta z ryzalitem od południa i piętrowym portykiem od północy wspartym na 4 kolumnach. Dwór jest przykryty tzw. łamanym polskim dachem, kryty gontem. Po wojnie była tu szkoła, przedszkole, biblioteka. Stojący obok zabytkowy lamus zmarniał i został rozebrany, a staw zamieniono w wysypisko śmieci. Zniszczenia naprawił prywatny nabywca z Łodzi, który kupił od gminy w 1982 dwór i resztki parku.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 149446
- ↑ Wodzierady - liczba mieszkańców. 2022. [dostęp 2023-01-21].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1478 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Wodzierady, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIII: Warmbrun – Worowo, Warszawa 1893, s. 731.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Jeziorowski M., Wodzierady, [w:] "Dziennik Łódzki" z 28 IX 1984 r.,
- Kochański W., O dwór w Wodzieradach, [w:] "Ziemia", nr 11-12/1947, s.242-43,
- Ruszkowski A., "Sieradz i okolice", Sieradz 2000.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
| Siedziba gminy | |
|---|---|
| Wsie |
|
| Integralne części wsi |
|
| Byłe cz. wsi |
