Yarrabubba
27°10′S 118°50′E/-27,166667 118,833333
| |
| Ciało niebieskie | |
|---|---|
| Średnica krateru |
70 km[1] |
| Wiek | |
Położenie na mapie Australii Zachodniej  | |
Położenie na mapie Australii  | |
| 27°10′S 118°50′E/-27,166667 118,833333
| |
Krater Yarrabubba – krater uderzeniowy w stanie Australia Zachodnia, najstarszy pewny krater zachowany na Ziemi.
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Widoczna obecnie na powierzchni pozostałość krateru jest silnie zerodowana, co wiąże się z jej wiekiem. Utworzył się on w skałach krystalicznych w północnej części kratonu Yilgarn, jednej z najstarszych mas lądowych, których pozostałości przetrwały na Ziemi. Pierwotnie krater miał średnicę 30 km. Współcześnie misa krateru jest nierozpoznawalna, dowodami jego istnienia są zmiany w skałach, m.in. obecność stożków zderzeniowych i kwarcu szokowego[2].
Wiek[edytuj | edytuj kod]
Datowanie monacytu zrekrystalizowanego przez impakt pozwoliło na precyzyjne ustalenie czasu powstania krateru: utworzył się on 2,229 ± 0,005 miliarda lat temu, w paleoproterozoiku. To oznacza, że jest najstarszym pewnym kraterem uderzeniowym na Ziemi - starszym niż krater Vredefort (wiek i pochodzenie struktury Suavjärvi nie jest tak pewne). W tym czasie powstały także najmłodsze osady paleoproterozoicznych zlodowaceń, diamiktyty Rietfontein w Afryce Południowej. Chociaż związek przyczynowy nie jest dowiedziony, symulacje numeryczne ukazują, że uderzenie np. w lądolód mogłoby wyzwolić do atmosfery wystarczającą ilość pary wodnej, aby wywołać regionalne lub nawet globalne zmiany klimatyczne, potencjalnie przyczyniając się do końca okresu zlodowaceń[1].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Erickson, TTimmons M.; Kirkland, Christopher L.; Timms, Nicholas E.; Cavosie, Aaron J.; Davison, Thomas M.. „Nature Communications”. 11, s. 300, 2020-01-21. DOI: 10.1038/s41467-019-13985-7. (ang.).
- ↑ Yarrabubba. Earth Impact Database. [dostęp 2020-01-22]. (ang.).