Zasady podatkowe

Zasady podatkowe – zestaw zaleceń formułowanych przez teorię ekonomii i finansów pod adresem państwa, tzn. parlamentu, rządu, partii politycznych itp. Wykształciły się one na skutek historycznego rozwoju państwa, budżetu i podatków.

Pierwsze zasady podatkowe zostały stworzone przez Adama Smitha, a w ich skład wchodziły cztery podstawowe kanony: równość, pewność, dogodność, taniość.

W XIX w. zasady podatkowe zostały rozszerzone i uporządkowane przez Adolpha Wagnera i od tamtej pory nie uległy one większym zmianom.

Przegląd zasad podatkowych

Do zasad podatkowych należą:

• zasady fiskalne:
  • wydajność – według tej zasady państwo powinno sięgać do takiego przedmiotu opodatkowania, który dostarczy dochodów niezbędnych do realizacji funkcji i zadań państwa i władz samorządowych;
  • elastyczność – podatek powinien reagować na zmieniające się procesy i zdarzenia gospodarcze oraz społeczne;
  • stałość – mówi o konieczności unikania wprowadzania nowych podatków i zmian w podatkach już istniejących;
• zasady ekonomiczne:
  • nienaruszalność majątku podatników – wysokość podatku nie może zmniejszać majątku podatnika. Podatek powinien być pokrywany z dochodów bieżących;
• zasady sprawiedliwości:
  • powszechność – ciężary podatkowe powinny mieć charakter powszechny, tj. każdy obywatel, przedsiębiorca itp. powinien być objęty podatkiem, jeżeli spełnione są warunki powstania stosunku podatkowego;
  • równość – ciężary podatkowe powinny być rozłożone równomiernie na wszystkich podatników;
  • zdolność dochodowa – wedle tej zasady, każdy podatnik osiągający taki sam dochód, powinien poświęcić na rzecz państwa identyczną korzyść;
• zasady techniczne:
  • pewność – podatki powinny być niezawodnym źródłem dochodów państwa. Oprócz tego każdy podatnik powinien być poinformowany o wysokości podatku, który jest zobowiązany zapłacić;
  • dogodność – pobór podatku powinien uwzględniać warunki finansowe podatnika, a także cykl i charakter jego działalności;
  • taniość – koszty realizowania podatków nie mogą nadmiernie uszczuplać dochodów państwa.

Bibliografia

• Owsiak S., Finanse, PWN, Warszawa 2000