Zbigniew Dunajewski
 Zbigniew Dunajewski (1938) | |
| Imię i nazwisko |
Maria Zbigniew Dunajewski |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
14 sierpnia 1907 |
| Data i miejsce śmierci |
19 listopada 1966 |
| Narodowość |
polska |
| Dziedzina sztuki |
rzeźba |
| Ważne dzieła | |
| Odznaczenia | |
 
| |
Zbigniew Dunajewski (ur. 14 sierpnia 1907 w Dynowie, zm. 19 listopada 1966 w Warszawie) – polski rzeźbiarz.
Życie i twórczość[edytuj | edytuj kod]
Urodził się w rodzinie Stanisława[1] Floriana (1877–1929) i Jadwigi z Puchałów[2]. Od dzieciństwa cierpiał na chorobę Heinego-Medina, przez co całe życie poruszał się na wózku inwalidzkim.
Początkowo naukę pobierał w rodzinnym domu, następnie w Seminarium Nauczycielskim w Świsłoczy k. Wołkowyska. W 1926 przeniósł się do Krakowa, gdzie pod kierunkiem Jana Raszki studiował rzeźbę w Państwowej Szkole Sztuk Zdobniczych i Przemysłu Artystycznego. W 1931 planował rozpocząć studia w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych, jednak z powodu swej choroby nie został przyjęty. W związku z tym postanowił spróbować ponownie, tym razem na Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Został przyjęty i rozpoczął naukę w pracowni prof. Tadeusza Breyera. W końcu lat 30. jego prace zaczęły pojawiać się na wystawach organizowanych przez Instytut Propagandy Sztuki oraz Zachętę.
W czasie okupacji niemieckiej utrzymywał się dzięki tworzeniu figurek z papier-mâché oraz świątecznych szopek.
Po zakończeniu II wojny światowej kontynuował pracę twórczą, uczestniczył w licznych wystawach i konkursach artystycznych. Zmarł w Warszawie 19 listopada 1966 roku[3].
Jego autorstwa był m.in. zdemontowany w 1989 pomnik Feliksa Dzierżyńskiego w Warszawie[4]. W Trzemesznie znajduje się wykonany przez niego pomnik Jana Kilińskiego[5]. Artysta wykonał też medal upamiętniający odsłonięcie rzeźby[6]. Na terenie gminy Żabia Wola, w Grzmiącej i w Słubicy, zachowały się dwie cementowe kapliczki[7].
Zachowane prace artysty znajdują się w kolekcjach prywatnych i w zbiorach różnych muzeów, m.in. Muzeum Niepodległości w Warszawie (brązowa rzeźba Józefa Piłsudskiego z 1935)[8].
Został pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 338-6-4)[9].
Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]
Był mężem Stanisławy z Czerniszewskich (1919–1987)[2].
Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Srebrny Krzyż Zasługi (11 lipca 1955)[1]
- Medal 10-lecia Polski Ludowej (19 stycznia 1955)[10]
Galeria[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b M.P. z 1955 r. nr 91, poz. 1144 „w 10 rocznicę Polski Ludowej za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.
- ↑ a b Maria Zbigniew Dunajewski - ku pamięci. Ogrody Wspomnień. Cmentarz Internetowy [online], www.ogrodywspomnien.pl [dostęp 2023-11-15].
- ↑ Dunajewski. dunajewski.net. [dostęp 2012-11-03].
- ↑ Rafał Jabłoński: Utracony nos czekisty. rp.pl, 2012-09-11. [dostęp 2012-11-03].
- ↑ Pomnik Jana Kilińskiego w Trzemesznie. polska.travel. [dostęp 2012-11-03].
- ↑ Medal Jan Kiliński. wcn.pl. [dostęp 2012-11-04].
- ↑ Kościół w Skułach - parafialny pw. Św. Apostołów Piotra i Pawła. zabiawola.pl. [dostęp 2012-11-04].
- ↑ Okres walk o niepodległość i granice. [w:] Muzeum Niepodległości [on-line]. muzeum-niepodleglosci.pl. [dostęp 2015-08-23].
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: ZBIGNIEW MARIA DUNAJEWSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-05-29].
- ↑ M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19 stycznia 1955 r. nr 0/196 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Dunajewski. dunajewski.net. [dostęp 2012-11-04].
- Artysta rzeźbiarz Zbigniew Dunajewski przy rzeźbie przedstawiającej Józefa Piłsudskiego. nac.gov.pl. [dostęp 2012-11-04].
- Rzeźba dłuta Zbigniewa Dunajewskiego „Chrystus”. nac.gov.pl. [dostęp 2012-11-04].
- Prace budowlane i konserwatorskie oraz pracownia Zbigniewa Dunajewskiego. kronikarp.pl. [dostęp 2012-11-04].