Zbigniew Jaruzelski

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Zbigniew Jaruzelski
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

30 sierpnia 1900
Tarnów

Data i miejsce śmierci

21 czerwca 1941
Swierdłowsk

Zawód, zajęcie

rolnik

Tytuł naukowy

inżynier rolnik

Faksymile
Odznaczenia
Odznaka honorowa za Rany i Kontuzje
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari
Multimedia w Wikimedia Commons

Zbigniew Jaruzelski herbu Ślepowron (ur. 30 sierpnia 1900 w Tarnowie, zm. 21 czerwca 1941 w Swierdłowsku) – polski inżynier rolnik, porucznik piechoty Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 30 sierpnia 1900 w Tarnowie, ówczesnym mieście powiatowym Królestwa Galicji i Lodomerii, w rodzinie Józefa Wincentego (1871–1939), nadporucznika 2 Galicyjskiego Pułku Ułanów, a później podpułkownika kawalerii Wojska Polskiego, i Izabelli (1878–1943), córki Mikołaja Krzysztofowicza[1][2][3][4]. Był starszym bratem Jadwigi Agnieszki (1901–1944), żony Bogusława Horodyńskiego[5], Ewy Marii (1903–1987), żony Aleksandra Cybulskiego i matki Zbyszka[6] i Marcina Stanisława (1909–1992)[7].

Zbigniew był wnukiem Józefa Benedykta (1845–1915), powstańca styczniowego, dowódcy plutonu w oddziale Zygmunta Padlewskiego i Kobylańskiego[8]. Józef Benedykt był młodszym bratem Wojciecha, także powstańca 1863, który miał syna Władysława Mieczysława, po którym z Wandy Zarembów urodził się syn Wojciech (1923–2014)[8].

Naukę z zakresu czterech klas szkoły powszechnej i pierwszej klasy gimnazjum pobrał w domu rodzinnym[9]. Egzamin wstępny do drugiej klasy gimnazjum zdał w Przemyślu[9], a następnie uczęszczał do Zakładu Naukowo-Wychowawczego Ojców Jezuitów w Chyrowie (klasy 2–5)[9]. 15 kwietnia 1917 rozpoczął naukę w klasie szóstej c. k. Gimnazjum IV we Lwowie[10][11]. W październiku 1918 naukę w klasie ósmej przerwała mu panująca we Lwowie pandemia grypy hiszpanki[9]. Wyjechał do Załucza, lecz nie uchroniło go to przed zarażeniem[9]. Po wyzdrowieniu, wraz z grupą ochotników przedostał się do Lwowa, drogą okrężną przez granicę rumuńską, węgierską, austriacką i czechosłowacką[9].

16 stycznia 1919 we Lwowie został przyjęty do 5 pułku artylerii polowej i po kilku dniach przydzielony do 4. baterii „Kastor”[9]. W składzie baterii służył do połowy czerwca 1919[9]. W międzyczasie (6 lutego 1919) zdał w swoim gimnazjum ustny egzamin dojrzałości[12][9]. 15 czerwca 1919 został przeniesiony do 1 pułku artylerii polowej Legionów, z którym walczył w Małopolsce Wschodniej, a następnie na froncie litewsko-białoruskim[9]. Od 15 lutego do 1 lipca 1920 był uczniem 25. klasy Szkoły Podchorążych w Warszawie[13][9]. 6 lipca 1920, w stopniu podchorążego, został wcielony do 145 pułku piechoty Strzelców Kresowych. Wyróżnił się 2 sierpnia 1920 pod Łopatynem, gdzie „swoim przykładem, idąc odważnie na karabin maszynowy, przyczynił się do ułatwienia przyśpieszenia akcji”[14]. 7 sierpnia został odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari[9]. 20 sierpnia 1920 pod Szulmierzem został ranny i ewakuowany do szpitala w Warszawie[15]. Po wyleczeniu i urlopie zdrowotnym wrócił do pułku. 9 listopada 1920 został mianowany podporucznikiem w piechocie z dniem 1 listopada 1920 i 22. lokatą[16]. 15 lutego 1922, na własną prośbę, został przeniesiony do rezerwy i przydzielony w rezerwie do 72 pułku piechoty[9][17]. Później został przeniesiony w rezerwie do 49 pułku piechoty w Kołomyi[18][19]. 8 stycznia 1924 został zatwierdzony w stopniu podporucznika ze starszeństwem z 1 sierpnia 1920 i 1. lokatą w korpusie oficerów rezerwy piechoty[20][21].

Jesienią 1922 rozpoczął studia na Wydziale Rolniczo-Leśnym Politechniki Lwowskiej[9]. 30 czerwca 1926 ukończył studia z dyplomem inżyniera rolnika[9]. W tym samym roku zaczął gospodarować w dzierżawionym majątku Załucze Górne, w powiecie śniatyńskim[15]. Był prezesem zarządu miejscowego oddziału Związku Strzeleckiego[22]. 29 stycznia 1932 prezydent RP nadał mu stopień porucznika rezerwy z dniem z 2 stycznia 1932 i 199. lokatą w korpusie oficerów piechoty[23][24]. W 1934, jako oficer rezerwy pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Kołomyja II. Nadal posiadał przydział w rezerwie do 49 pp[25].

Wiosną 1940 został aresztowany przez Sowietów podczas próby przekroczenia granicy z Rumunią w drodze do Francji i wywieziony do łagru w Swierdłowsku na Uralu, gdzie zmarł[26].

Był żonaty, miał dwóch synów: Andrzeja, ps. „Urban” (ur. 11 czerwca 1927, zm. 27 października 1974), kaprala pułku AK „Baszta” w powstaniu warszawskim i Wojciecha (ur. 6 grudnia 1929)[27][28][29].

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b Kolekcja ↓, s. 1.
  2. ↑ Marek Jerzy Minakowski: Józef Wincenty Jaruzelski z Jaruzel h. Ślepowron. [w:] Wielka genealogia Minakowskiego (Wielcy.pl) [on-line]. Dr Minakowski Publikacje Elektroniczne. [dostęp 2023-04-15].
  3. ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 335, 971.
  4. ↑ Marek Jerzy Minakowski: Izabela Emilia Krzysztofowicz. [w:] Wielka genealogia Minakowskiego (Wielcy.pl) [on-line]. Dr Minakowski Publikacje Elektroniczne. [dostęp 2023-04-15].
  5. ↑ Marek Jerzy Minakowski: Jadwiga Agnieszka Jaruzelska z Jaruzel h. Ślepowron. [w:] Wielka genealogia Minakowskiego (Wielcy.pl) [on-line]. Dr Minakowski Publikacje Elektroniczne. [dostęp 2023-04-15].
  6. ↑ Marek Jerzy Minakowski: Ewa Maria Jaruzelska z Jaruzel h. Ślepowron. [w:] Wielka genealogia Minakowskiego (Wielcy.pl) [on-line]. Dr Minakowski Publikacje Elektroniczne. [dostęp 2023-04-15].
  7. ↑ Marek Jerzy Minakowski: Marcin Stanisław Jaruzelski z Jaruzel h. Ślepowron. [w:] Wielka genealogia Minakowskiego (Wielcy.pl) [on-line]. Dr Minakowski Publikacje Elektroniczne. [dostęp 2023-04-15].
  8. ↑ a b Włodarski 1926 ↓, s. 16–17.
  9. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o Kolekcja ↓, s. 4.
  10. ↑ Sprawozdanie 1917 ↓, s. 48.
  11. ↑ Sprawozdanie 1918 ↓, s. 29.
  12. ↑ Sprawozdanie 1919 ↓, s. 17.
  13. ↑ Lenkiewicz, Sujkowski i Zieliński 1930 ↓, s. 450.
  14. ↑ Kolekcja ↓, s. 7.
  15. ↑ a b Kolekcja ↓, s. 2, 4.
  16. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 45 z 24 listopada 1920, s. 122.
  17. ↑ Spis oficerów rezerwy 1922 ↓, s. 106, jako Zbigniew Wiktor Jaruzelski ur. 31 sierpnia 1900.
  18. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 265.
  19. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 243.
  20. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 586.
  21. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 522.
  22. ↑ Kolekcja ↓, s. 3.
  23. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 1 lutego 1932, s. 106.
  24. ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 30.
  25. ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 501.
  26. ↑ Polak (red.) 1991 ↓, s. 56.
  27. ↑ Kolekcja ↓, s. 2.
  28. ↑ Andrzej Jaruzelski. Muzeum Powstania Warszawskiego. [dostęp 2023-04-15].
  29. ↑ Marek Jerzy Minakowski: Andrzej Jaruzelski z Jaruzel h. Ślepowron. [w:] Wielka genealogia Minakowskiego (Wielcy.pl) [on-line]. Dr Minakowski Publikacje Elektroniczne. [dostęp 2023-04-15].
  30. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 29 z 23 lipca 1921, s. 1191, jako pchor. Jarożalski Zbigniew.
  31. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 24 lipca 1928, s. 252, sprostowano nazwisko z „Jarożalski” na „Jaruzelski”.
  32. ↑ Kolekcja ↓, s. 1 foto.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Zbigniew_Jaruzelski&oldid=73711713”