Zdzisław Karpiński (weterynarz)

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Zdzisław Karpiński
Wicher, Zdzisław Leżachowski
Ilustracja
Zdzisław Karpiński
major lekarz weterynarii major lekarz weterynarii
Data i miejsce urodzenia

14 lutego 1890
Leżachów

Data i miejsce śmierci

1940
USRR, ZSRR

Przebieg służby
Lata służby

1914–1924

Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie

Formacja

Legiony Polskie

Jednostki

42 Pułk Artylerii Armii Austriackiej, 1 Pułk Ułanów Legionów Polskich, II Brygada Legionów Polskich, 7 Pułk Ułanów Lubelskich, 24 Pułk Artylerii Lekkiej

Stanowiska

zastępca dowódcy szwadronu, dowódca szwadronu cekaemów

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa,
wojna polsko-ukraińska,
wojna polsko-bolszewicka

Późniejsza praca

miejski lekarz weterynarii w Jarosławiu, dyrektor rzeźni miejskiej we Lwowie

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Niepodległości Krzyż Walecznych (1920–1941, czterokrotnie) Medal Zwycięstwa (międzyaliancki)

Zdzisław Zygmunt[a] Karpiński ps. „Wicher”, „Zdzisław Leżachowski” (ur. 14 lutego 1890 w Leżachowie, zm. w 1940 w ZSRR) – major Lekarz weterynarii Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari, doktor medycyny weterynaryjnej, dyrektor rzeźni miejskiej we Lwowie w latach 1931–1939.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 14 lutego 1890 w Leżachowie, w rodzinie Michała i Joanny z Waligórskich[6]. Po ukończeniu gimnazjum w Jarosławiu podjął w 1911 roku studia na Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. W latach 1912–1914 był członkiem Drużyn Strzeleckich we Lwowie. Od 1 sierpnia do 10 listopada 1914 pełnił służbę w austriackim 2 pułku artylerii, w charakterze jednorocznego ochotnika[7]. 20 listopada 1914 roku wstąpił do 1 pułku ułanów Legionów Polskich, służył na froncie. 15 października 1916 przeniesiono go do dowództwa Komendy II Brygady Legionów Polskich na stanowisko lekarza weterynarii. 1 stycznia 1917 został mianowany chorążym weterynaryjnym[8]. 5 czerwca 1917 został awansowany na podporucznika weterynarza ze starszeństwem z 2 czerwca 1917[7]. Od 15 lutego 1918 roku wraz z II Brygadą walczył na Ukrainie, 11 maja 1918 roku w czasie bitwy pod Kaniowem dostał się do niewoli niemieckiej w Potoku. Po przewiezieniu do Białej Podlaskiej udało mu się uciec 1 lipca.

18 listopada 1918 roku wstąpił do Wojska Polskiego z przydziałem do 7 pułku Ułanów Lubelskich. Przeszedł cały szlak bojowy tego pułku, uczestnicząc we wszystkich jego walkach, jako zastępca dowódcy 1 szwadronu. W styczniu 1919 roku wrócił ze swoim szwadronem do Warszawy. W lutym 1919 roku został mianowany na dowódcę szwadronu cekaemów. 1 marca 1919 roku udał się wraz z pułkiem na Front Litewsko-Białoruski. W połowie listopada 1919 roku uzyskał otrzymał urlop na dokończenie studiów weterynaryjnych. Uzyskał dyplom lekarza weterynarii 1 kwietnia 1920 roku, po czym został przeniesiony z Korpusu Jazdy do Korpusu Lekarzy Weterynarii i skierowany do 7 pułku ułanów na stanowisko lekarza weterynarii.

Według stanu na 1 czerwca 1921 roku był przydzielony do Okręgowego Szpitala Koni Nr 6 ze skierowaniem do 7 pułku ułanów. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu majora ze starszeństwem od 1 czerwca 1919 i 43. lokatą w korpusie oficerów weterynaryjnych (lekarzy weterynaryjnych)[4]. W 1923 był przydzielony z Kadry Okręgowego Szpitala Koni Nr 10 w Przemyślu do 24 pułku artylerii polowej w Jarosławiu na stanowisko starszego lekarza weterynarii pułku[9]. Z dniem 31 marca 1924 został przeniesiony do rezerwy[10] i przydzielony w rezerwie do Kadry Okręgowego Szpitala Koni Nr 10 w Przemyślu[5]. W 1934, jako oficer rezerwy pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Jarosław[11].

Po zakończeniu służby wojskowej pracował jako miejski lekarz weterynarii w Jarosławiu (ulica Nad Sanem 45), a od 1931 (albo od 1935[12]) jako dyrektor rzeźni miejskiej we Lwowie (do 1939). W 1930 lub 1933[12][13] obronił pracę doktorską na Wydziale Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. Był aktywnym członkiem Oddziału Lwowskiego Zrzeszenia Lekarzy Weterynaryjnych RP.

Został zamordowany w 1940 przez NKWD[13][12]. Jego nazwisko figuruje na Ukraińskiej Liście Katyńskiej. Został pochowany na otwartym w 2012 Polskim Cmentarzu Wojennym w Kijowie-Bykowni.

Zdzisława Karpiński był żonaty z Anną, z którą miał trzech synów: Jerzego, Wiesława i Janusza[6]. Rodzina majora została deportowana w głąb Rosji. Jerzy zginął z wycieńczenia i choroby szukając matki i braci. Dotarł chory do matki, która przebywała wtedy w Chu w Kazachstanie. Niestety następnego dnia w wigilię Świąt Bożego Narodzenia 1941 umarł na jej rekach. Pochowany w Chu. Żona Anna i dwaj synowie Wiesław i Janusz z Armią gen. Andersa wyszli z ZSRR do Iranu a stamtąd do Wielkiej Brytanii. Walczyli jako lotnicy do końca wojny. Ponieważ po wojnie nie było w Anglii miejsca dla Polaków, więc emigrowali do Kanady i po kilku latach sprowadzili z Południowej Afryki matkę, która tam przeżyła wojnę. Janusz zmarł w 1999 roku w Bethlehem, Pennsylvania a Wiesław odszedł kilka lat później w Hannover w stanie Ontario.

Awanse[edytuj | edytuj kod]

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ W literaturze pojawiają się dwa różne drugie imiona Karpińskiego. „Józef” występuje u Gibasiewicza (↓) z adnotacją: „W «Indeksie Represjonowanych Ośrodka KARTA» znajduje się informacja o Karpińskim Zdzisławie Zygmuncie ur. 1890 r.: śmierć 1940 r. na Ukrainie.” Autor tego biogramu powołuje się na źródła: Art. dr. K. Millaka – „Lekarze weterynaryjni polscy – ofiary II wojny światowej 1939–1945”, „Życie Weterynaryjne” 1968, 5, s. 156 oraz „Alfabetyczny spis lekarzy weterynaryjnych RP”, Warszawa 1931, poz. 476, s. 62–63, a także S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zestaw biogramów)”, Puławy, 1984, s. 168. Natomiast „Zygmunt” pojawia się na dyplomie ukończenia studiów weterynaryjnych[1], w dostępnym w Internecie spisie weterynarzy[2] oraz w Kartotece personalno-odznaczeniowej[3] i ewidencji Wojska Polskiego[4][5].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Dyplom ukończenia studiów weterynaryjnych.
  2. ↑ Spis weterynarzy. vetpol.org.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-12-22)]..
  3. ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-08-04]..
  4. ↑ a b Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 358.
  5. ↑ a b Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1267, 1273.
  6. ↑ a b Lekarze weterynarii – kawalerowie Orderu Virtuti Militari. [dostęp 2014-05-23].
  7. ↑ a b Żołnierze Niepodległości ↓.
  8. ↑ Lista starszeństwa 1917 ↓, s. 75.
  9. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 761, 1396, 1400.
  10. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 26 z 15 marca 1924, s. 126.
  11. ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 235.
  12. ↑ a b c Litera K. [dostęp 2014-05-25].
  13. ↑ a b c Włodzimierz A. Gibasiewicz: Niepowtarzalni – Lekarze weterynarii, ofiary II wojny światowej. Warszawa: Krajowa Izba Lekarsko-Weterynaryjna, 2009, s. 61. ISBN 978-83-928526-3-6. [dostęp 2014-05-24].
  14. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 11 stycznia 1923, s. 32.
  15. ↑ Księga Jazdy Polskiej 1938 ↓, s. 413.
  16. ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-08-04]..
  17. ↑ M.P. z 1931 r. nr 260, poz. 352.
  18. ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-08-04]..
  19. ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-08-04]..
  20. ↑ „Na wniosek gen. br. Hallera Józefa za męstwo i odwagę wykazane w bitwie Kaniowskiej w składzie b. II Korpusu Wschodniego w dniu 11.5.18 r.”, Rozkaz Ministra Spraw Wojskowych L. 2098 z 1921 r. (Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 42, s. 1672)
  21. ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-08-04]..
  22. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 761.
  23. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1267.
  24. ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-08-04]..

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Zdzisław_Karpiński_(weterynarz)&oldid=71726065”