Zgrzytnica fioletowa
| Agapanthia violacea | |||
| (Fabricius, 1775) | |||
_violacea_Fabricius,_1775_(pair).jpg) parka zgrzytnic fioletowych | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
zgrzytnica fioletowa | ||
| Synonimy | |||
| |||
Zgrzytnica fioletowa[1] (Agapanthia violacea) – gatunek chrząszcza z rodziny kózkowatych.
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Gatunek ten opisany został w 1775 roku przez Fabriciusa jako Saperda violacea. Według klasyfikacji Samy z 2008 należy on do podrodzaju Agapanthia s.str. i grupy gatunków A. violacea[2], natomiast według klasyfikacji Pesariniego i Sabbadiniego z 2004 jest gatunkiem typowym podrodzaju Agapanthia (Smaragdula)[3].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Zgrzytnica ta osiąga od 7 do 13 mm długości ciała[4]. Ubarwiona jest metalicznie niebiesko, zielono lub fioletowo[5]. Jej przedplecze jest w zarysie prawie kwadratowe. Pokrywy ma o prawie równoległych bokach, dobrze rozwiniętych barkach i mniej lub bardziej regularnym punktowaniu[4]. Od podobnej A. intermedia różni się brakiem kontrastujących, białawych włosków na czułkach i w wierzchołkowej części pokryw[2][4].
Ekologia[edytuj | edytuj kod]
Owad ciepłolubny, preferujący siedliska kserotermiczne. Larwy przechodzą rozwój w łodygach świerzbnicy leśnej i polnej, znacznie rzadziej w innych bylinach, np. nostrzykach. Są stadium zimującym. Przepoczwarczenie następuje wiosną. Osobniki dorosłe żyją 2–3 tygodnie i spotyka się je od połowy maja do lipca[6] lub sierpnia[5], zwykle gdy żerują na łodygach i liściach roślin żywicielskich. Samice składają pojedyncze jaja w nacięcia wykonane w łodygach[6].
Występowanie[edytuj | edytuj kod]
Gatunek o rozsiedleniu syberyjsko-europejskim[4]. Znany z południowej i środkowej Europy, południowej Syberii po Bajkał[6], Turcji, Azerbejdżanu, Gruzji[4], Syrii i Izraela[6]. W Polsce rzadki, występujący głównie w południowej części kraju[6]. Na Czerwonej liście zwierząt ginących i zagrożonych w Polsce z 2002 roku umieszczony jako gatunek najmniejszej troski[7].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Jacek Kurzawa: Polskie nazwy kózkowatych (Cerambycidae). entomo.pl, 2001-2015. [dostęp 2015-12-04].
- ↑ a b Gianfranco Sama. Notes on the genus Agapanthia Serville, 1835 (Coleoptera: Cerambycidae: Lamiinae: Agapanthinii). „Boletín Sociedad Entomológica Aragonesa”. 42, s. 123–127, 2008.
- ↑ C. Pesarini, A. Sabbadini. Osservazioni sulla sistematica della tribu Agapanthiini Mulsant, 1839 (Coleoptera Cerambycidae). „Atti della Societa Italiana di Scienze Naturali e del Museo Civico di Storia Nat urale in Milano”. 145 (1), s. 117 - 132, 2004.
- ↑ a b c d e H. Özdikmen. Turkish Agapanthiini Mulsant, 1839 with identification keys (Coleoptera: Lamiinae). „Munis Entomology & Zoology”. 8 (1), s. 9-40, 2013.
- ↑ a b Karl Wilhelm Harde: Familie Cerambycidae, Bockkäfer. W: Die Käfer Mitteleuropeas Band 9: Cermabycidae, Chrysomelidae. Heinz Freude, Karl Wilhelm Harde, Gustav Adolf Loshe (red.). Krefeld: Goecke & Evers Verlag, 1966, s. 85-86.
- ↑ a b c d e B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska. Chrząszcze – Coleoptera. Cerambycidae i Bruchidae. „Katalog Fauny Polski,”. XXIII, (15), 1990.
- ↑ Zbigniew Głowaciński, Czerwona lista zwierząt ginących i zagrożonych w Polsce, Kraków 2002.