Zygmunt Mirtyński

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Zygmunt Mirtyński
Data i miejsce urodzenia

3 kwietnia 1898
Stanisławów

Data i miejsce śmierci

1940
USRR, ZSRR

Przyczyna śmierci

zbrodnia katyńska

Zawód, zajęcie

nauczyciel

Narodowość

polska

Stanowisko

dyrektor Państwowego Liceum i Gimnazjum w Trembowli

Odznaczenia
Złoty Krzyż Zasługi Medal Brązowy za Długoletnią Służbę

Zygmunt Stanisław Mirtyński[1] (ur. 3 kwietnia 1898 w Stanisławowie, zm. 1940 w ZSRR) – polski nauczyciel, dyrektor gimnazjalny w II Rzeczypospolitej, ofiara zbrodni katyńskiej.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Zygmunt Stanisław Mirtyński urodził się 21 marca 1892[2][3]. Był synem Piotra[4] (ur. 1851, nauczyciel-polonista, w latach 1905-1917 wicedyrektor C. K. Gimnazjum w Jarosławiu[5]) i Marii z domu Remer[3]. Miał rodzeństwo: siostrę Janinę i brata Adama[3]. Kształcił się w C. K. Gimnazjum w Jarosławiu, gdzie w 1910 zdał egzamin dojrzałości[3]. Był członkiem Związku Młodzieży Polskiej „Zet”[3].

Podczas I wojny światowej został wcielony do i mianowany chorążym w rezerwie piechoty z dniem 1 sierpnia 1915[6]. Do 1918 był przydzielony do pułku piechoty nr 56[7][8]. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości został przyjęty do Wojska Polskiego. Został awansowany na stopień porucznika rezerwy piechoty ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919[9][10]. W 1923, 1924 był oficerem rezerwowym 22 pułku piechoty w Siedlcach[11][12], a w 1934 był przydzielony do 1 pułku Strzelców Podhalańskich i pozostawał wówczas w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Nowy Targ[13].

Podjął pracę nauczyciela. Od 1919 do 1928 był nauczycielem w Państwowym Gimnazjum w Zakopanem, gdzie uczył języka łacińskiego, języka greckiego, matematyki, języka polskiego, języka niemieckiego, propedeutyki filozofii[14][15][3]. Od 1928 do 1933 uczył w Prywatnym Gimnazjum Koedukacyjnym im. bł. Ładysława z Gielniowa w Zakopanem[3]. Podczas pobytu w Zakopanem poza pracą zawodową był aktywnym narciarzem[3] Był członkiem zarządu Oddziału Zakopiańskiego Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego[16], działał w Sekcji Narciarskiej PTT[3]. 17 kwietnia 1924 dokonał pierwszego zimowego wejścia na Zbójnicką Ławkę (wspolnie z Adamem Ferensem i Mieczysławem Świerzem[3].

28 lipca 1933 na własną prośbę został przeniesiony z gimnazjum zakopiańskiego do Państwowego Gimnazjum w Trembowli, gdzie od 20 sierpnia uczył łaciny, od 14 września 1933 pełnił funkcję p.o. dyrektora, a potem przebywał na tygodniowym kursie dyrektorów we Lwowie oraz został powołany na kurs dydaktyczno-pedagogiczny do Warszawy w okresie od 28 stycznia do 28 marca 1934[17]. 13 marca 1935 został mianowany etatowym dyrektorem tej szkoły od 1 kwietnia 1935[18]. Pozostawał na stanowisku do 1939 (po przemianowaniu szkoła nosiła nazwę Państwowe Liceum i Gimnazjum w Trembowli) i sprawował stanowisko do 1939, a do tego czasu uczył w szkole łaciny oraz propedeutyki filozofii[19][20][21][22][3]. Od początku pracy w Trembowli pełnił funkcje: przewodniczącego Komitetu Obchodów Narodowych i Państwowych, przewodniczącym koła Towarzystwa Nauczycieli Szkół Średnich i Wyższych[23], był członkiem zarządu Bursy Polskiej (potem zastępcą prezesa wydziału), Związku Strzeleckiego (potem członkiem zarządu powiatowego ZS), członkiem Towarzystwa Szkoły Ludowej, członkiem Oddziału Podolskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego (od 1933 prezesem zarządu tegoż[24]), Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego, Ligi Morskiej i Kolonialnej, Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej, Polskiego Białego Krzyża, Klubu Urzędniczego[23][25], członkiem rady powiatowej w Trembowli, kierownikiem Niedzielnego Uniwersytetu Wiejskiego, członkiem komitetu Powiatowego Przysposobienia Wojskowego i Wychowania Fizycznego[26].

Był żonaty z Hertą z domu Baltzer (1895-1982, po pierwszym mężu Schiele)[27]. W gimnazjum w Trembowli uczyła się Renata Mirtyńska (ur. 1920 w Zakopanem), która w 1938 egzamin dojrzałości[28]. W roku szkolnym 1938/1939 w klasie IIB tej szkoły uczył się Zygmunt Mirtyński[29].

Po wybuchu II wojny światowej i agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939 pozostał w Trembowli, gdzie w grudniu 1939 został aresztowany przez sowietów[27]. Był przetrzymywany w tamtejszym więzieniu, a od stycznia 1940 w Tarnopolu[27]. Na początku 1940 wywieziony stamtąd w transporcie w nieznane miejsce[27]. W 1940 został zamordowany przez NKWD. Jego nazwisko znalazło się na tzw. Ukraińskiej Liście Katyńskiej opublikowanej w 1994 (został wymieniony na liście wywózkowej 41/2-9 oznaczony numerem 1949)[4][27]. Ofiary tej części zbrodni katyńskiej zostały pochowane na otwartym w 2012 Polskim Cmentarzu Wojennym w Kijowie-Bykowni.

Publikacje[edytuj | edytuj kod]

  • Przyczynki i materiały do metodyki ćwiczeń redakcyjnych (1934, oraz Józef Fränkel, Maria Glińska-Rawska)[30]
  • Kilka zagadnień z zakresu metodyki języka łacińskiego (1935)[31]
  • Z zagadnień wychowawczych (1936, oraz Józef Fränkel, Jan Ratuszniak)[32]
  • Uczeń i szkoła (1937)[33]
  • O idei i potrzebie pracy (1938)[34]

Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ W ewidencji wojskowych C. K. Armii był określany w języku niemieckim jako „Siegmund Mirtyński”.
  2. ↑ Zygmunt Mirtyński. wbh.wp.mil.pl. [dostęp 2020-12-27].
  3. ↑ a b c d e f g h i j k Dall, Kowalski ↓, s. 137.
  4. ↑ a b Ukraińska Lista Katyńska. Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, 1994. s. 62. [dostęp 2020-12-20].
  5. ↑ Henryk Kopia: Spis nauczycieli szkół średnich w Galicyi oraz polskiego gimnazyum w Cieszynie. Lwów: Towarzystwo Nauczycieli Szkół Wyższych, 1909, s. 39.
  6. ↑ Ranglisten des Kaiserlichen und Königlichen Heeres 1917. Wiedeń: 1917, s. 297.
  7. ↑ Ranglisten des Kaiserlichen und Königlichen Heeres 1917. Wiedeń: 1917, s. 499.
  8. ↑ Ranglisten des Kaiserlichen und Königlichen Heeres 1918. Wiedeń: 1918, s. 640.
  9. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 432.
  10. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 432.
  11. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 189.
  12. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 178.
  13. ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 14, 572.
  14. ↑ Zygmunt Zagórowski: Spis nauczycieli szkół wyższych, średnich, zawodowych, seminarjów nauczycielskich oraz wykaz zakładów naukowych i władz szkolnych. Lwów/Warszawa: Książnica Polska, 1924, s. 301.
  15. ↑ Zygmunt Zagórowski: Spis nauczycieli szkół wyższych, średnich, zawodowych, seminarjów nauczycielskich oraz wykaz zakładów naukowych i władz szkolnych. Rocznik II. Warszawa-Lwów: Książnica-Atlas, 1926, s. 114.
  16. ↑ Walne Zgromadzenie Zakopiańskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego. „Przegląd Turystyczny”. Nr 3-4, s. 24, 1925. 
  17. ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum w Trembowli za rok szkolny 1933/34. Trembowla: 1934, s. 47, 49, 50, 53.
  18. ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum w Trembowli za rok szkolny 1934/35. Trembowla: 1935, s. 3, 6.
  19. ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum w Trembowli za rok szkolny 1935/36. Trembowla: 1936, s. 71.
  20. ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum w Trembowli za rok szkolny 1936/37. Trembowla: 1937, s. 3.
  21. ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum w Trembowli za rok szkolny 1937/38. Trembowla: 1938, s. 3.
  22. ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Liceum i Gimnazjum w Trembowli za rok szkolny 1938/39. Trembowla: 1939, s. 2.
  23. ↑ a b Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum w Trembowli za rok szkolny 1933/34. Trembowla: 1934, s. 55.
  24. ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum w Trembowli za rok szkolny 1936/37. Trembowla: 1937, s. LV.
  25. ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum w Trembowli za rok szkolny 1935/36. Trembowla: 1936, s. 128.
  26. ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum w Trembowli za rok szkolny 1934/35. Trembowla: 1935, s. 13.
  27. ↑ a b c d e f g Dall, Kowalski ↓, s. 138.
  28. ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum w Trembowli za rok szkolny 1937/38. Trembowla: 1938, s. 68.
  29. ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Liceum i Gimnazjum w Trembowli za rok szkolny 1938/39. Trembowla: 1939, s. 84.
  30. ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum w Trembowli za rok szkolny 1933/34. Trembowla: 1934, s. 4-44.
  31. ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum w Trembowli za rok szkolny 1934/35. Trembowla: 1935, s. 14-41.
  32. ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum w Trembowli za rok szkolny 1935/36. Trembowla: 1936, s. 4-67.
  33. ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum w Trembowli za rok szkolny 1936/37. Trembowla: 1937, s. IV-XXI.
  34. ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum w Trembowli za rok szkolny 1937/38. Trembowla: 1938, s. IV-XVIII.
  35. ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Liceum i Gimnazjum w Trembowli za rok szkolny 1938/39. Trembowla: 1939, s. 9.
  36. ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum w Trembowli za rok szkolny 1937/38. Trembowla: 1938, s. 12.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Zygmunt_Mirtyński&oldid=71797085”