ABC (pierwsza pomoc)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Airway – udrożnienie dróg oddechowych rękoczynem czoło-żuchwa
Breathing – przez 10 sekund wyczuwanie oddechu metodą „widzę, słyszę, czuję”
Circulation – u osoby nieprzytomnej oznacza sprawdzenie krążenia przez wyczucie tętna na jednej z tętnic (szyjnej, promieniowej lub pachwinowej)

ABC – angielski akronim mnemotechniczny najważniejszych czynności przy udzielaniu pierwszej pomocy, przede wszystkim poszkodowanym nieprzytomnym:

  • A (ang. Airway) – udrożnienie dróg oddechowych za pomocą tzw. rękoczynu czoło-żuchwa lub ewentualnie rurki intubacyjnej,
  • B (ang. Breathing) – sprawdzenie oddechu metodą widzę, słyszę, czuję (przez 10 sek. minimum 2 prawidłowe oddechy),
  • C (ang. Circulation[1]) – sprawdzenie oznak krążenia, przy czym osoby niezwiązane z medycyną nie sprawdzają tętna na tętnicach promieniowej i szyjnej, a jedynie zwracają uwagę na zabarwienie skóry, czy jest zachowany odruch połykania oraz czy poszkodowany ma świadomość. Inna interpretacja litery C to: uciski klatki piersiowej (chest compressions). Inna interpretacja to sprawdzenie oznak poważnego krwawienia.

Rozszerzenie schematu ABC[edytuj | edytuj kod]

Oprócz oryginalnego skrótu ABC, stosuje się również jego rozszerzenie[2]. Najprostsza to ABCD, gdzie D może być interpretowane jako Drugs (leki; np. adrenalina, amiodaron, lidokaina, wodorowęglan sodu, atropina), Disability (uraz spowodowany wypadkiem, nie wcześniejszy)[3], Defibrilation (defibrylacja serca, przy użyciu AED) lub Decompression (dekompresja)[4]. Dłuższe wariacje to ABCDE, ABCDEF lub nawet ABCDEFG.

Schematy stosujące literę E wykraczają poza podstawową pierwszą pomoc, szukając przyczyn urazu[5]. W niektórych protokołach używa się do 3 liter E. E może oznaczać: Expose and Examine (odsłoń i zbadaj; zalecenie głównie dla zespołów karetek), Escaping air (uciekające powietrze; np. przebicie płuca), Environment (środowisko; np. wychłodzenie)[6].

F może odnosić się do: Fluids (płyny; np. wyciekający płyn mózgowo-rdzeniowy)[4], Family (rodzina; także osoby obecne przy wypadku, mogące udzielić informacji o jego przebiegu), Final Steps (kroki ostateczne; poszukanie specjalistycznego szpitala)[7].

Litera G może oznaczać: Go Quickly! (działaj szybko; przypomnienie, że poszkodowany powinien znaleźć się w szpitalu w ciągu tzw. Golden Hour – Złotej Godziny od wypadku), Glucose (glukoza; zawodowy ratownik może przeprowadzić badanie stężenia glukozy we krwi)[8].

Zmiana kolejności na CAB[edytuj | edytuj kod]

W 2010 American Heart Association oraz International Liaison Committee on Resuscitation zmieniły podstawową kolejność ABC na CAB. Należy rozpocząć udzielanie pomocy od ucisków klatki piersiowej, ponieważ w płucach osoby nie oddychającej zwykle znajduje się trochę tlenu, i najważniejsze jest rozprowadzenie tego tlenu po organizmie, poprzez masaż serca. 30 ucisków zajmie tylko 18 sekund (C), po czym należy przejść do udrożnienia dróg oddechowych (A) i oddechów ratowniczych (B)[9][10][11].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Pearce Wright: Obituary: Peter Safar. The Guardian, 2003-08-13. [dostęp 2011-08-20]. (ang.).
  2. ↑ Zaawansowane zabiegi resuscytacyjne i wybrane stany nagłe, J. Gucwa (red.), T. Madej (red.), M. Ostrowski (red.), 2017, Medycyna Praktyczna, ISBN 978-83-7430-503-7, s. 17–20.
  3. ↑ Wilkinson, Douglas A & Skinner, Marcus W: Primary Trauma Care. Primary Trauma Care Foundation, 2000. ISBN 978-0-9539411-0-0. [dostęp 2008-12-20]. (ang.).
  4. ↑ a b EH Livingston, Resuscitation. Revival should be the first priority, EH Livingston, EP Passare jr., „Postgraduation Medical Journal”, 89 (1), 1991, s. 117–20, ISSN 0032-5481, PMID: 1985304.
  5. ↑ Tilton, Buck: Wilderness first responder: how to recognize, treat and prevent emergencies in the backcountry. Helena, Mont: Falcon, 2004, s. 11. ISBN 978-0-7627-2801-5.
  6. ↑ Cass, Dr D; Dubinsky, Dr I; Thompson, Dr M; Freedman, M; Klompas, M: Emergency Medicine. MCCQE, 2000. [dostęp 2008-12-20].
  7. ↑ Pediatric and Adolescent Care – Chapter 10 – Respiratory System. Health Canada. [dostęp 2011-08-20]. (ang.).
  8. ↑ Jalil Ahmed, C M Cheshire: The perfect crime. Student BMJ, 2004-05-01. (ang.).
  9. ↑ Rod Brouhard: Why did CPR change from A-B-C to C-A-B?. 2010-10-18. [dostęp 2011-08-20]. (ang.).
  10. ↑ Field JM, Hazinski MF, Sayre MR, et al.. Part 1: executive summary: 2010 American Heart Association Guidelines for Cardiopulmonary Resuscitation and Emergency Cardiovascular Care. „Circulation”. 122 (18 Suppl 3), s. S640–56, listopad 2010. DOI: 10.1161/CIRCULATIONAHA.110.970889. PMID: 20956217. 
  11. ↑ Hazinski MF, Nolan JP, Billi JE, et al.. Part 1: executive summary: 2010 International Consensus on Cardiopulmonary Resuscitation and Emergency Cardiovascular Care Science With Treatment Recommendations. „Circulation”. 122 (1 Suppl 2), s. S250–75, październik 2010. DOI: 10.1161/CIRCULATIONAHA.110.970897. PMID: 20956249. 

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=ABC_(pierwsza_pomoc)&oldid=67360423”