Aleksandr Bielakow (lotnik)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Aleksandr Bielakow
Алекса́ндр Васи́льевич Беляко́в
ilustracja
generał porucznik lotnictwa generał porucznik lotnictwa
Data i miejsce urodzenia

20 grudnia 1897
Biezzubowo, gubernia moskiewska

Data i miejsce śmierci

28 listopada 1982
Moskwa

Przebieg służby
Lata służby

1916–1917
1919–1960

Siły zbrojne

Armia Imperium Rosyjskiego
Armia Czerwona
Wojskowe Siły Powietrzne

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna domowa w Rosji
II wojna światowa:

Odznaczenia
Złota Gwiazda Bohatera Związku Radzieckiego
Order Lenina Order Lenina Order Czerwonego Sztandaru Order Czerwonego Sztandaru Order Czerwonego Sztandaru Order Wojny Ojczyźnianej I klasy Order Czerwonego Sztandaru Pracy Order Czerwonego Sztandaru Pracy Order Czerwonej Gwiazdy Order Czerwonej Gwiazdy Order Czerwonej Gwiazdy Medal jubileuszowy „XX lat Robotniczo-Chłopskiej Armii Czerwonej” Medal jubileuszowy „W upamiętnieniu 100-lecia urodzin Władimira Iljicza Lenina” Medal „Za obronę Moskwy” Medal „Za Zwycięstwo nad Niemcami w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941-1945” Medal jubileuszowy „Dwudziestolecia zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945” Medal jubileuszowy „Trzydziestolecia zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945” Medal „Za zdobycie Berlina” Medal „Weteran Sił Zbrojnych ZSRR” Medal jubileuszowy „30 lat Armii Radzieckiej i Floty” Medal jubileuszowy „40 lat Sił Zbrojnych ZSRR” Medal jubileuszowy „50 lat Sił Zbrojnych ZSRR” Medal „W upamiętnieniu 800-lecia Moskwy”

Aleksandr Wasiljewicz Bielakow (ros. Алекса́ндр Васи́льевич Беляко́в, ur. 8 grudnia?/20 grudnia 1897 we wsi Biezzubowo w guberni moskiewskiej, zm. 28 listopada 1982 w Moskwie) – radziecki lotnik, generał porucznik, Bohater Związku Radzieckiego (1936).

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

W 1912 roku skończył szkołę wiejską, a w 1915 gimnazjum męskie w Riazaniu, następnie przez rok studiował w Piotrogrodzkim Instytucie Leśnym, w październiku 1916 roku został powołany do rosyjskiej armii. W lutym 1917 roku ukończył aleksandrowską szkołę piechoty w Moskwie, był młodszym oficerem kompanii w zapasowym pułku piechoty we Włodzimierzu, od lutego do grudnia 1917 jako młodszy oficer walczył w I wojnie światowej na Froncie Zachodnim. Od maja 1918 do lutego 1919 roku był sekretarzem wydziału leśnego powiatowej rady delegatów robotniczych i chłopskich w Bogorodzku (obecnie Nogińsk), od lutego 1919 służył w Armii Czerwonej, od maja 1919 do stycznia 1920 walczył w wojnie domowej przeciw armii Kołczaka i białym Kozakom, następnie przerwał służbę z powodu zachorowania na tyfus. Od kwietnia do lipca 1920 roku pracował w sztabie Północnokaukaskiego Okręgu Wojskowego, w latach 1921–1930 był technikiem-laborantem, w 1924 roku zaocznie ukończył Moskiewski Instytut Leśny, w 1930 został wykładowcą nawigacji, a od kwietnia do sierpnia 1935 roku był szefem katedry Akademii Wojskowo-Powietrznej im. Żukowskiego. Wiosną 1935 został odwołany z akademii dla przygotowania i wykonania przelotu transarktycznego na samolocie ANT-25 (nieudana próba, w której nie uczestniczył, miała miejsce 20 sierpnia 1935 roku). W grudniu 1935 eksternistycznie ukończył wojskową szkołę lotników, od lutego 1936 do stycznia 1939 roku był nawigatorem 1 Armii Specjalnego Przeznaczenia w Monino. W dniach 20–22 lipca 1936 samolotem ANT-25 wraz z Walerijem Czkałowem i Gieorgijem Bajdukowem wykonał lot z Moskwy przez Ocean Arktyczny i Pietropawłowsk Kamczacki na wyspę Udd (nazwaną później wyspą Czkałowa), pokonując 9374 km w ciągu 56 godzin i 20 minut. W dniach 18–20 czerwca 1937 roku załoga w składzie: W. Czkałow – I pilot, dowódca, A. Bielakow – I nawigator, G. Bajdukow – II pilot, II nawigator odbyła w bardzo trudnych warunkach rekordowy lot z Europy (Moskwa) do Ameryki przez Biegun Północny, lądując w Vancouver pokonawszy 8504 km. Od stycznia do listopada 1939 roku był głównym nawigatorem Sił Wojskowo-Powietrznych Armii Czerwonej, a w latach 1939–1940 szefem Wydziału 4 Zarządu 1 Sił Wojskowo-Powietrznych Armii Czerwonej, brał udział w wojnie z Finlandią, później pracował w akademii wojskowo-powietrznej w Monino, a od września 1940 do marca 1942 był komendantem wojskowej szkoły lotniczej w Riazaniu. W latach 1942–1944 był szefem 1 Wyższej Szkoły Nawigatorów i Lotników Awiacji Dalekiego Zasięgu ewakuowanej do miasta Karszy i Troicka, a w latach 1944–1945 szefem szkoły oficerskiej w Riazaniu, w lutym-marcu 1945 był zastępcą dowódcy 2 Armii Powietrznej 1 Frontu Ukraińskiego, a od kwietnia do maja 1945 roku głównym nawigatorem 16 Armii Powietrznej, brał udział w operacji dolnośląskiej i berlińskiej. Od czerwca 1945 do sierpnia 1960 roku był szefem wydziału Akademii Wojskowo-Powietrznej w Monino, w kwietniu 1955 brał udział w pracy ekspedycji „Siewier-7”, podczas której wykonał 4 dalekie loty na samolocie Tu-4 dla przetestowania automatycznego astrokompasu BK-63, w sierpniu 1960 roku zakończył służbę wojskową, pracował w Moskiewskim Instytucie Fizyczno-Technicznym jako profesor i szef katedry. Napisał wiele prac o nawigacji. Od 1938 roku miał stopień doktora nauk geograficznych, a od 1960 profesora. Był deputowanym do Rady Najwyższej ZSRR 1 kadencji (1937–1946). W 1971 roku otrzymał honorowe obywatelstwo Nogińska, a w 1981 roku Nikołajewska nad Amurem. Został pochowany na Cmentarzu Nowodziewiczym. Jego imieniem nazwano górski szczyt w Dagestanie, szkołę w Nogińsku, ulice w Moskwie, Nowosybirsku, Riazaniu, Mohylewie, Mariupolu, Melitopolu i innych miastach.

Awanse[edytuj | edytuj kod]

  • kombrig (22 lutego 1938)
  • generał major lotnictwa (4 czerwca 1940)
  • generał porucznik lotnictwa (25 marca 1943)

Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

I medale.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Aleksandr_Bielakow_(lotnik)&oldid=70777809”