Alojzy Niemetz

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Alojzy Niemetz
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

8 sierpnia 1840
Muszyna

Data i miejsce śmierci

30 marca 1923
Kraków

Miejsce spoczynku

cmentarz Rakowicki w Krakowie

Zawód, zajęcie

urzędnik

Narodowość

polska

Rodzice

Władysław, Józefa

Dzieci

Czesława

Krewni i powinowaci

Marian Kawski (zięć)

Odznaczenia
Medal Jubileuszowy Pamiątkowy dla Cywilnych Funkcjonariuszów Państwowych
Tabliczka na grobowcu Niemetzów

Alojzy Niemetz[a] (ur. 8 sierpnia 1840 w Muszynie, zm. 30 marca 1923[a] w Krakowie) – polski nauczyciel, urzędnik.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Jego rodzicami byli Władysław (niem. Wenzel), w latach 40. XIX wieku kasjer i pisarz w administracji gminy Muszyna (niem. Muszynaer Marktkämmerei)[1] i Józefa z domu Bogusz (1809-8 lutego 1885[a])[potrzebny przypis][b][c].

W okresie zaboru austriackiego w ramach autonomii galicyjskiej pracował zarówno w sferze szkolnictwa jak i w służbie sądowniczej[2]. W latach 60. uczył muzyki i śpiewu w dwuletniej drugiej męskiej preparandzie w Jarosławiu, działającej w rzymskokatolickiej Szkole Głównej męskiej[3]. W roku szkolnym 1873/1874 uczył śpiewu w C. K. I Gimnazjum w Rzeszowie[2].

Od 1869 do 1880 był kancelistą w C. K. Sądzie Powiatowym w Głogowie Małopolskim[4][5][2]. Od 1880 do 1882 pracował jako adiunkt urzędu hipotecznego ksiąg gruntowych przy C. K. Sądzie Krajowym w Krakowie[6][2]. Z tego stanowiska w 1882 został mianowany przełożonym urzędów pomocniczych w C. K. Sądzie Obwodowym w Rzeszowie[7] i sprawował stanowisko jako naczelnik urzędu pomocniczego rzeszowskiego SO do 1897[8][9][2]. Był radnym miejskim w Rzeszowie w latach 1885-1891 i 1893-1897[2] (18 lipca 1897 zrezygnował z mandatu[10], po czym 21 lipca 1897 cofnął tę decyzję[11][12], pozostawał radnym do października 1897[13][14]). W październiku 1897 został mianowany dyrektorem kancelarii sądowej I klasy w C. K. Sądzie Krajowym w Krakowie[15][16][17][18] i pełnił to stanowisko do 1903[19][20][21][22][2]. Politycznie był związany ze stronnictwem demokratów[23], w 1906 został wybrany członkiem zarządu Polskiego Towarzystwa Demokratycznego w Krakowie[24]. Został odznaczony austro-węgierskim Medalem Jubileuszowym Pamiątkowym dla Cywilnych Funkcjonariuszów Państwowych[22]. Uzyskał tytuł radcy cesarskiego[25].

Do 1897 był członkiem wydziału i dyrekcji Kasy Oszczędności miasta Rzeszowa[26][27], a do początku 1905 Kasy Oszczędności miasta Krakowa[28]. Należał do Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”; był członkiem i działaczem rzeszowskiego gniazda[29], w 1905 został wybrany członkiem wydziału krakowskiego gniazda na dwa lata[30]. Był członkiem zarządu oraz pierwszym dyrektorem referentem Towarzystwa Zaliczkowego Urzędników w Krakowie od 1898 do czasu ustąpienia 2 maja 1914[31][32][33][34]. Był członkiem wydziału Towarzystwa Właścicieli Realności w Krakowie[35] oraz był członkiem komisji redakcyjnego organu prasowego tegoż, czasopisma „Krakowianin”[36]..

W Krakowie zamieszkiwał przy ul. Smoleńsk 21[25]. Zmarł 30 marca 1923[a][d]. Został pochowany na cmentarzu Rakowickim w Krakowie (kwatera Ł)[37].

Jego żoną była Maria z domu Szczepańska (ur. 17 czerwca 1854 w Limanowej, zm. 25 października 1931 w Sanoku[38][39]). Alojzy Niemetz miał brata, zamieszkałego w Sátoraljaújhely[potrzebny przypis][40], który zajmował się produkcją wina. Miał dwoje dzieci, Czesławę (ur. 20 lipca 1880, zm. 6 października 1976 w Krakowie, żona Mariana Kawskiego)[potrzebny przypis][41], oraz syna Mariana (1884- 31 sierpnia 1907[a]).

Publikacje[edytuj | edytuj kod]

Galeria[edytuj | edytuj kod]

Wszystkie zdjęcia pochodzą z albumu córki Alojzego Niemetza, Czesławy Kawskiej.

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e W publikacjach urzędowych Austro-Węgier tożsamość zapisywana w języku niemieckim Alois Niemetz.
  2. Tabliczka na grobowcu.
  3. Przekaz ustny od córki, Czesławy Kawskiej.
  4. Istnieje rozbieżność w źródłach odnośnie do roku śmierci Alojzego Niemetza. Internetowy lokalizator grobów wskazał datę 30 marca 1923, por. Karolina Grodziska–Ożóg wskazała rok 1926, zob. Lista osób zasłużonych pochowanych na Cmentarzu Rakowickim (1803–1939). W: Karolina Grodziska–Ożóg: Cmentarz Rakowicki w Krakowie. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1987, s. 129. ISBN 83-08-01428-3. Według adnotacji na nagrobku był to rok 1928.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Handbuch des Statthalterei-gebietes in Galizien für das Jahr 1843. Lwów: 1843, s. 239.
  2. a b c d e f g Tadeusz Ochenduszko: Leksykon nauczycieli i wychowanków I Gimnazjum i Liceum w Rzeszowie urodzonych pomiędzy XVII wiekiem a 1945 rokiem (2015). 1lo.rzeszow.pl, 2015-02-07. [dostęp 2017-05-21].
  3. Roman Pelczar. Kształcenie kadry nauczycielskiej dla ruskich (ukraińskich) szkół ludowych z obszaru greckokatolickiej diecezji przemyskiej w okresie przed autonomią Galicji. „Rocznik Polsko-Ukraiński”. XVI, s. 278, 2014. 
  4. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1870. Lwów: 1870, s. 181.
  5. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkiem Księstwem Krakowskiem na rok 1879. Lwów: 1879, s. 123.
  6. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1880. Lwów: 1880, s. 104.
  7. Wiadomości urzędowe. „Urzędnik w Połączeniu z Prawnikiem”, s. 87, Nr 11 z 10 czerwca 1882. 
  8. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1890. Lwów: 1890, s. 141.
  9. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1901. Lwów: 1901, s. 141.
  10. Kronika. Rezygnacya. „Kuryer Rzeszowski”, s. 3, Nr 29 z 18 lipca 1897. 
  11. Z Rady Miejskiej. „Kuryer Rzeszowski”, s. 2, Nr 31 z 1 sierpnia 1897. 
  12. Na list otwarty. „Kuryer Rzeszowski”, s. 2, Nr 32 z 8 sierpnia 1897. 
  13. Z Rady Miejskiej. „Głos Rzeszowski”, s. 1, Nr 5 z 31 października 1897. 
  14. Z Rady Miejskiej. „Głos Rzeszowski”, s. 1, Nr 8 z 21 listopada 1897. 
  15. Kronika. Mianowania w sądownictwie. „Słowo Polskie”, s. 3, Nr 232 z 5 października 1897. 
  16. Kronika. Mianowania. „Głos Rzeszowski”, s. 3, Nr 2 z 10 października 1897. 
  17. Kronika. Baczność!. „Głos Rzeszowski”, s. 3, Nr 2 z 10 października 1897. 
  18. Z rady miejskiej. „Kuryer Rzeszowski”, s. 1, Nr 44 z 31 października 1897. 
  19. Kronika. Sprostowanie. „Głos Narodu”, s. 2, Nr 101 z 3 maja 1900. 
  20. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1899. Lwów: 1899, s. 132.
  21. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1901. Lwów: 1901, s. 146.
  22. a b Hof- und Staatshandbuch der Österreichisch-Ungarischen Monarchie für das Jahr 1903. Wiedeń: 1903, s. 807.
  23. Z ruchu wyborczego. „Nowa Reforma”, s. 2, Nr 115 z 20 maja 1905. 
  24. O głosowanie powszechne. „Kurier Warszawski”, s. 2, Nr 8 z 8 stycznia 1906. 
  25. a b Księga adresowa na rok 1906. s. 337.
  26. Wybory do Wydziału Kasy Oszczędności miasta Rzeszowa. „Głos Rzeszowski”, s. 3, Nr 3 z 17 października 1897. 
  27. Kasa Oszczędności w Rzeszowie (list z miasta). „Głos Rzeszowski”, s. 2, Nr 10 z 5 grudnia 1897. 
  28. Kronika. „Nowa Reforma”, s. 2, Nr 23 z 28 stycznia 1905. 
  29. Sprawozdanie z czynności Wydziału Towarzystwa Gimnastycznego "Sokół" w Rzeszowie za rok 1896. Rzeszów: 1897, s. 44.
  30. „Sokół” krakowski. „Nowa Reforma”, s. 2, Nr 71 z 28 marca 1905. 
  31. Rozmaite obwieszczenia. „Gazeta Lwowska”, s. 11, Nr 16 z 21 stycznia 1899. 
  32. Ogłoszenie. „Nowa Reforma”, s. 4, Nr 112 z 8 marca 1907. 
  33. Wykluczenie dra Weinera z Tow. zaliczkowego urzędników. „Ilustrowany Kurier Codzienny”, s. 2, Nr 47 z 26 lutego 1911. 
  34. Firmy. „Gazeta Lwowska”, s. 11, Nr 144 z 27 czerwca 1914. 
  35. Sprawozdanie. „Krakowianin”, s. 2, Nr 24 z 1912. 
  36. Skład Komisji Redakcyjnej „Krakowianina”. „Krakowianin”, s. 7, Nr 18 z 1911. 
  37. Lista osób zasłużonych pochowanych na Cmentarzu Rakowickim (1803–1939). W: Karolina Grodziska–Ożóg: Cmentarz Rakowicki w Krakowie. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1987, s. 129. ISBN 83-08-01428-3.
  38. Księga Zmarłych 1904–1934 Sanok. T. J. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 366 (poz. 104).
  39. Zarząd Cmentarzy Komunalnych w Krakowie. Internetowy lokalizator grobów. Maria Niemetz. rakowice.eu. [dostęp 2019-03-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-01-27)].
  40. Przekaz ustny od córki, Czesławy Kawskiej.
  41. Kronika bieżąca. Zaręczyny. „Kronika Farmaceutyczna”. 10, s. 187, 1906. 
  42. Ogłoszenie prywatne. „Przegląd Sądowy i Administracyjny”, s. 414, Nr 51 z 21 grudnia 1881. 
  43. Ogłoszenie. „Przegląd Sądowy i Administracyjny”, s. 160, Nr 20 z 19 maja 1886. 
  44. Ogłoszenie. „Urzędnik w Połączeniu z Prawnikiem”, s. 72, Nr 9 z 10 maja 1886. 

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]