Marian Kawski (farmaceuta)

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Marian Kawski
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

22 marca 1876
Przemyśl

Data i miejsce śmierci

11 czerwca 1932
Sanok

Burmistrz Sanoka
Okres

od 26 lipca 1919
do 4 maja 1920

Poprzednik

Paweł Biedka

Następca

Michał Słuszkiewicz

Faksymile
Odznaczenia
Krzyż Zasługi Cywilnej (w czasie wojny) Medal Jubileuszowy Pamiątkowy dla Sił Zbrojnych i Żandarmerii 1898 (Austro-Węgry)
Multimedia w Wikimedia Commons

Marian Bronisław Oktawian Kawski herbu Gozdawa (ur. 22 marca 1876 w Przemyślu, zm. 11 czerwca 1932 w Sanoku) – polski farmaceuta, aptekarz, działacz społeczno-kulturalny, burmistrz Sanoka.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Nieistniejący budynek apteki przy ul. T. Kościuszki w Sanoku
Reklama apteki Mariana Kawskiego w „Gazecie Sanockiej” z 1906
Koperta z Apteki Mariana Kawskiego
Marian Kawski wraz z zespołem „Gamba” (1923)
Grobowiec rodziny Kawskich

Jego rodzicami byli Bronisław i Alojza z domu Haszczyc[a]. Marian Kawski ukończył Zakład Naukowo-Wychowawczy Ojców Jezuitów w Chyrowie, po czym kontynuował edukację na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. 6 czerwca[1] lub lipca 1897 otrzymał dyplom artis pharmaceutice magistrum. Następnie odbył służbę wojskową w wymiarze jednego roku od października 1898 do października 1899 i w tym czasie pracował w wojskowej aptece funkcjonującej na Wawelu. Następnie rozpoczął karierę zawodową[2] w Nowym Sączu, Lwowie (w tamtejszej największej aptece i drogerii „Pod Złotą Głową”, należącej do Piotra Mikolascha[3], ojca Henryka), po czym trafił do Sanoka.

W 1906 wstąpił w związek małżeński. 31 lipca tego samego roku nabył Aptekę Obwodową położoną przy ulicy Tadeusza Kościuszki w Sanoku[3][4], wówczas najstarszą działającą w mieście (od 1856 należała do Jana Zarewicza, od roku 1896 do Feliksa Gieli[5][6], a w 1904 odkupił ją Tobiasz Dawid Löbl, który wraz z żoną Adelą dwa lata później odsprzedał ją Kawskiemu za kwotę 150 tys. koron tj. ok. 30 tys. dolarów[7]). Budynek miał formę parterowego dworku, znajdował się przy ówczesnej ulicy Krakowskiej[b] pod numerem 78, a następnie pod 18[8] (nieruchomość z budynkiem apteki należała do Gieli)[9]. Na dawnych (nieistniejących już) terenach jego ogrodów, położonych za apteką, znajdują się obecnie zabudowania na ulicy Kazimierza Wielkiego[10]. Kawski prowadził aptekę przez resztę życia[11]. W okresie schyłkowym zaboru austriackiego apteka Mariana Kawskiego była jednym z nielicznych, należących do Polaków sklepów w mieście[12].

W c. k. Obronie Krajowej został mianowany asystentem medykamentów z dniem 2 grudnia 1899 i od 1900 do 1910 w grupie nieaktywnych był przydzielony do 16 Pułku Piechoty Obrony Krajowej[13][14]. W czasie I wojny światowej został zmobilizowany do służby w szpitalu wojskowym w Sanoku (K.K. Rezervenspital Sanok); w tym okresie pracował także w miejscowości Ruttka[15], szpitalu wojskowym w Krakowie (w aptece znajdującej się na Wawelu) i w Radomiu. Pełnił funkcję urzędnika farmaceutycznego c. k. Obrony Krajowej – oficjał aptekarski obrony krajowej[16] (niem. Landwehrmedikamentenbeamte). Do 1918 pozostawał oficjałem medykamentów (niem. Medikamentenoffizial) w rezerwie, mianowany z dniem 1 września 1915[17][18]. W 1918 powrócił do rodziny i apteki, która została okradziona przez rosyjskie wojska podczas okupacji 1914/1915.

Od około 1907 był asesorem ze stanu kupieckiego do senatu dla spraw handlowych (z tytułem cesarskiego radcy) przy C. K. Sądzie Obwodowym w Sanoku[19][20][21][22][23][24][25], w tym podczas I wojny światowej do 1918[26][27][28][29]. Pełnił funkcję dyrektora Kasy Oszczędności, był także członkiem komisji kontrolującej Kasy Oszczędności miasta Sanoka (1927)[30] Był dyrektorem Rady Szkolnej. Był wieloletnim radnym, w tym wybranym w 1910[31], w 1912 w nowej radzie po przyłączeniu do Sanoka gminy Posada Sanocka[32], w pierwszej powojennej kadencji od 1919[33]. Pełnił także funkcję asesora i ławnika[34]. Do końca 1913 był w Sanoku zastępcą krajowej komisji podatku zarobkowego[35]. W 1913 był sekretarzem Powiatowego Towarzystwa Zaliczkowego w Sanoku (prezesem był Kazimierz Jachimowski)[36]. W lipcu 1914 na burmistrza został wybrany Paweł Biedka. Kawski objął wówczas stanowisko jego zastępcy[37][38]. 26 lipca 1919[c] Rada Miasta Sanoka wybrała go na stanowisko burmistrza Sanoka[d]. Stało się tak mimo odmowy ze strony Kawskiego, który był obciążony absorbującymi zajęciami związanymi z prowadzeniem apteki. Tym samym został on pierwszym burmistrzem miasta wybranym w niepodległej II Rzeczypospolitej. Okres jego urzędowania był czasem trudnym, z uwagi na stan państwa i miasta po wojnie, jak również niekorzystną sytuację gospodarczo-ekonomiczną. Ponadto od 1 listopada 1918 w powiecie sanockim toczyła się wojna polsko-ukraińska. Mimo tego prowadzone były działania odbudowy i rozwoju miasta.

W czasie pełnienia przez niego funkcji włodarza miasta: odbudowywano budynki, obiekty użyteczności publicznej i komunalne, instalowano gazociąg wiodący z Krosna, sprzedano tereny miejskie pod nazwą „Leśniczówka” na rzecz poszerzenia działalności Sanockiej Fabryki Wagonów, budowano chłodnię miejską i finalizowano budowę cegielni, podjęto działania w kierunku stworzenia oświetlenia elektrycznego i wodociągów[39]. Funkcję burmistrza sprawował do 4 maja 1920, kiedy to ustąpił ze stanowiska. Do tej decyzji przyczyniła się trudna sytuacja ekonomiczna (dewaluacja waluty), gospodarcza (braki w zaopatrzeniu) oraz protesty ludności[7]. Po rezygnacji nadal był radnym miejskim i asesorem[34]. W latach 20. pełnił funkcję zastępcy burmistrzów Sanoka, Michała Słuszkiewicza (1920-1924)[40], Adama Pytla (1924-1928)[41], urzędującego od 18 września 1924 do 12 stycznia 1928.

Działał społecznie na wielu polach[42]. Był członkiem Towarzystwa Upiększania Miasta Sanoka[43], 30 kwietnia 1910 został wybrany wydziałowym TUMS[44]. W 1918 był członkiem Straży Obywatelskiej, powołanej do ochrony przed Ukraińską Armią Halicką. Uczestniczył w działalności Kasy Zaliczkowej oraz Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego w Sanoku[45]. Udzielał się charytatywnie wspierając ubogich, w tym przekazywał darowizny na rzecz sierocińców i bursy dla biednych dzieci[46]. W roku szkolnym 1931/1932 został wybrany prezesem zarządu Koła Rodzicielskiego przy Państwowym Gimnazjum im. Królowej Zofii w Sanoku[47]. Został członkiem wydziału (zarządu) zawiązanego 22 maja 1919 Koła Przyjaciół Harcerstwa w Sanoku[48][49], członkiem zarządu Towarzystwa Przyjaciół Harcerstwa[50].

Był działaczem sportowym. Kierował działalnością pierwszego klubu piłkarskiego w mieście, w oficjalnie zarejestrowanego w 1935 jako „Sanoczanka”[51]. Był członkiem sanockiego gniazda Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”[52][53] (1906[54], 1912[55], 1924[56]). Jego nazwisko zostało umieszczone w drzewcu sztandaru TG Sokół w Sanoku, na jednym z 125 gwoździ upamiętniających członków[57]. Został wybrany członkiem komisji rewizyjnej Bursy Jubileuszowej w Sanoku (1910)[58].

Funkcjonował także na niwie kulturalnej[46]. Jego pasją była muzyka. Grał na cytrze i wiolonczeli, także ze swoimi dziećmi tworząc z nimi kwartet. W 1920 był inicjatorem i założycielem Towarzystwa Muzyczno-Dramatycznego „Gamba” (wraz z nim Maksymilian Słuszkiewicz[59]), w ramach którego rozwijała się kultura muzyczna i teatralna Sanoka. Towarzystwo działało w gmachu PTG „Sokół” przy ulicy Mickiewicza[60]. W kameralnym, 9-osobowym zespole „Gamba” Marian Kawski grał na wiolonczeli (wcześniej uczył się gry na tym instrumencie u prof. Bolesława Kopystyńskiego w Krakowie), ponadto m.in. na kontrabasie grał Stanisław Budweil, a doradcą zespołu był kapelmistrz stacjonującego w Sanoku 2 Pułku Strzelców Podhalańskich, por. Maksymilian Firek[61][62]. Był pomysłodawcą wystawiania operetek i przedstawień teatralnych w mieście. Przy tym był fundatorem tej działalności.

Jego żoną była Czesława Niemetz[e][63], pochodząca z Krakowa, córka Alojzego Niemetza[f][64] (1880-1976, działaczka Towarzystwa św. Wincentego à Paulo w Sanoku[65]). Mieli pięcioro dzieci: Stanisława (1913-1996), Adama Sylwestra (1917-1985, żonaty z córką ukraińskiego adwokata w Sanoku, dr. Eugeniusza Szatyńskiego[66][67], wieloletni dyrektor Krakowskiego Pogotowia Ratunkowego[68]), Wandę Marię Czesławę (1909-1973, od 1931 zamężna z Adamem Gilewiczem, synem Stanisława Gilewicza[69][70][71]), Alojzę (1907-1908, określana jako Lolusia, zmarła w wieku niespełna czterech miesięcy) i Jadwigę Weronikę Bronisławę (1910-1994, od 1931 zamężna z Janem Rudym[72]). Stanisław, Adam i Wanda także zostali farmaceutami. Jego wnuk, Marian Kawski, został pierwszym laureatem I Ogólnopolskiego Studenckiego Konkursu Piosenkarzy z 1962[73]. Wnuczka Jolanta Gilewicz (1935-) została żoną Władysława Woltera (1930-, fizyk), syna prof. Władysława Woltera.

Marian Kawski zmarł nagle 11 czerwca 1932 w Sanoku[63][74][46]. Został pochowany w grobowcu rodzinnym na cmentarzu przy ul. Jana Matejki w Sanoku w pogrzebie pod przewodnictwem ks. Pawła Rabczaka 13 czerwca 1932[63][50]. Nagrobek został wpisany do rejestru zabytków i podlega ochronie prawnej[75].

Po śmierci Mariana Kawskiego aptekę prowadzili nadal członkowie jego rodziny, po czym w 1951 została ona upaństwowiona, a w 1955 zlikwidowana. W 1963 ponad 100-letni zabytkowy budynek został wyburzony[76]. Część zachowanego wyposażenia apteki (m.in. godło, sprzęt, dokumenty) trafiło do Muzeum Farmacji Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego (w 1964), część do Biecza[77]. W 1973 receptularze apteczne przekazano Muzeum Historycznemu w Sanoku[76].

Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

austro-węgierskie

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ W materiale źródłowym błędnie podane jako Huszczyc.
  2. ↑ W latach późniejszych (jak również obecnie) ulica ta nosi nazwę Tadeusza Kościuszki.
  3. ↑ Inne źródła wskazały sierpień 1919.
  4. ↑ Inne źródła podały datę 29 listopada 1918.
  5. ↑ Inskrypcja na grobowcu podaje formę Nemetz.
  6. ↑ Jadwiga wstąpiła w związek małżeński z Janem Rudym – właścicielem apteki „Pod Aniołem” w Muszynie. Marian Kawski jako wiano dla panny młodej wykupił od Heleny Rudowej (matki Jana Rudego) muszyńską aptekę. Zob. Maciej Bilek, Historia apteki „Pod Aniołem” w Muszynie, [w:] Almanach Muszyny 2007, s. 17–18 oraz Maciej Bilek: Dzieje aptek w powiecie nowosądeckim do 1951 roku. Nowy Sącz: 2010, s. 109. ISBN 978-83-908899-6-2.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Izabela Wilk. Sposób na godziwe życie. „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 5, nr 16 (415) z 1–10 czerwca 1987. Sanocka Fabryka Autobusów. 
  2. ↑ Z Galicyjskiego Towarzystwa farmaceutycznego „Unitas” w Krakowie. Wiadomości z Wydziału. „Kronika Farmaceutyczna”, s. 8, nr 6 z 1 września 1898. 
  3. ↑ a b Edward Zając: Szpital Powszechny w Sanoku. www.zozsanok.pl. [dostęp 2013-07-27]. (pdf) s. 32.
  4. ↑ Alojzy Zielecki, W epoce autonomii Galicyjskiej. Społeczeństwo Sanoka u progu XX wieku. Opieka społeczna i zdrowotna, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 469.
  5. ↑ Edward Zając: Szpital Powszechny w Sanoku. www.zozsanok.pl. [dostęp 2013-07-27]. (pol.). (pdf) s. 31.
  6. ↑ Alojzy Zielecki, W epoce autonomii Galicyjskiej. Sanok siedzibą organów państwowych i samorządowych. Struktury organizacyjne miasta, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 380.
  7. ↑ a b Edward Zając, Szkice z dziejów Sanoka. Część druga, Sanok 2000, s. 129.
  8. ↑ Spis abonentów sieci telefonicznych państwowych i koncesjonowanych w Polsce (z wyjątkiem m. st. Warszawy). Warszawa: Ministerstwo Poczt i Telegrafów, 1932, s. 514.
  9. ↑ Akta miasta Sanoka. Wykaz ulic i mieszkań w mieście Sanoku 1931 r. (zespół 135, sygn. 503). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 53.
  10. ↑ Alojzy Zielecki, W epoce autonomii Galicyjskiej. Sanok siedzibą organów państwowych i samorządowych. Rozwój przestrzenny miasta, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 396.
  11. ↑ Edward Zając, Szkice z dziejów Sanoka, Sanok 1998, s. 117.
  12. ↑ Wojciech Sołtys, Budownictwo, przemysł, rzemiosło i handel, Pomiędzy wojnami światowymi 1918–1939, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 536.
  13. ↑ a b Schematismus der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie 1900. Wiedeń: 1900, s. 647.
  14. ↑ Schematismus der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie 1910. Wiedeń: 1910, s. 505.
  15. ↑ Poszukiwanie zaginionych. „Nowa Reforma”, s. 2, nr 445 z 8 października 1914. 
  16. ↑ a b Kronika. Wiadomości osobiste. Odznaczenia. „Głos Rzeszowski”, s. 3, nr 10 z 27 lutego 1916. 
  17. ↑ a b Ranglisten der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie 1916. Wiedeń: 1916, s. 251.
  18. ↑ a b Ranglisten der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie 1918. Wiedeń: 1918, s. 619.
  19. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1908. Lwów: 1908, s. 124.
  20. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1909. Lwów: 1909, s. 138.
  21. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1910. Lwów: 1910, s. 138.
  22. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1911. Lwów: 1911, s. 141.
  23. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1912. Lwów: 1912, s. 140.
  24. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1913. Lwów: 1913, s. 143.
  25. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1914. Lwów: 1914, s. 144.
  26. ↑ Hof- und Staatshandbuch der Österreichisch-Ungarischen Monarchie für das Jahr 1915. Wiedeń: 1915, s. 992.
  27. ↑ Hof- und Staatshandbuch der Österreichisch-Ungarischen Monarchie für das Jahr 1916. Wiedeń: 1916, s. 945.
  28. ↑ Hof- und Staatshandbuch der Österreichisch-Ungarischen Monarchie für das Jahr 1917. Wiedeń: 1917, s. 978.
  29. ↑ Hof- und Staatshandbuch der Österreichisch-Ungarischen Monarchie für das Jahr 1918. Wiedeń: 1918, s. 1034.
  30. ↑ Księga pamiątkowa kas oszczędności w Małopolsce wydana z powodu 25-lecia istnienia Związku Polskich Kas Oszczędności we Lwowie. O działalności należących do Związku Małopolskich i dwóch śląskich (Bielsko i Cieszyn) kas oszczędności. Lwów: 1927, s. 86, 87.
  31. ↑ Po wyborach. „Tygodnik Ziemi Sanockiej”, s. 1–2, nr 34 z 18 grudnia 1910. 
  32. ↑ Z Rady Miejskiej. „Tygodnik Ziemi Sanockiej”, s. 2, nr 26 z 30 czerwca 1912. 
  33. ↑ Marek Drwięga. Nr 8: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1867–1990. Samorząd miejski Sanoka w latach 1918–1939. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”, s. 36, Sanok: 2008. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X. 
  34. ↑ a b Wojciech Sołtys, Pierwsze miesiące wolności, Pomiędzy wojnami światowymi 1918–1939, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 517.
  35. ↑ Obwieszczenie. „Gazeta Lwowska”, s. 7, nr 151 z 4 lipca 1913. 
  36. ↑ Ogłoszenie. „Gazeta Lwowska”, s. 16, nr 101 z 4 maja 1913. 
  37. ↑ Alojzy Zielecki, Struktury organizacyjne miasta, W epoce autonomii galicyjskiej, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 389.
  38. ↑ Edward Zając: Obywatele Honorowi Królewskiego Wolnego Miasta Sanoka. Sanok: Miejska Biblioteka Publiczna im. Grzegorza z Sanoka w Sanoku, 2002, s. 75. ISBN 83-909787-8-4.
  39. ↑ Edward Zając, Szkice z dziejów Sanoka, Sanok 1998, s. 119.
  40. ↑ II. W ziemi sanockiej 1920–1930. W: Stanisław Proń: Szukałem człowieka. Wspomnienia. Kraków: Muzeum Farmacji Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2016, s. 6. ISBN 978-83-933657-8-4.
  41. ↑ Edward Zając: Obywatele Honorowi Królewskiego Wolnego Miasta Sanoka. Sanok: Miejska Biblioteka Publiczna im. Grzegorza z Sanoka w Sanoku, 2002, s. 79. ISBN 83-909787-8-4.
  42. ↑ Edward Zając, Organizacje o charakterze gospodarczym, społecznym, kulturalnym i sportowym / Pomiędzy wojnami światowymi 1918–1939, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 609.
  43. ↑ Sprawozdanie Wydziału Tow. Upiększania Miasta Sanoka. „Miesięcznik Artystyczny”, s. 67, nr 7 z 1912. 
  44. ↑ Kronika. Towarzystwo upiększenia miasta. „Tygodnik Ziemi Sanockiej”, s. 4, nr 3 z 15 maja 1910. 
  45. ↑ Jerzy Kapłon: Zarys historii Oddziału Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego w Sanoku. cotg.pttk.pl. [dostęp 2005-07-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-05)].
  46. ↑ a b c Edward Zając, Szkice z dziejów Sanoka. Część druga, Sanok 2000, s. 130.
  47. ↑ XLV. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Królowej Zofii w Sanoku za rok szkolny 1931/32. Sanok: 1932, s. 19, 20, 21.
  48. ↑ Kronika. Koło przyjaciół harcerstwa w Sanoku. „Ziemia Sanocka”. 14, s. 3, 1 czerwca 1919. 
  49. ↑ Czesław Mazurczak: Harcerstwo Sanockie 1910–1949. Kraków: Harcerska Oficyna Wydawnicza, 1990, s. 34.
  50. ↑ a b XLV. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Królowej Zofii w Sanoku za rok szkolny 1931/32. Sanok: 1932, s. 20.
  51. ↑ Edward Zając, Organizacje o charakterze gospodarczym, społecznym, kulturalnym i sportowym, Pomiędzy wojnami światowymi 1918–1939, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 606.
  52. ↑ Władze Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Sanoku. sokolsanok.pl. [dostęp 2013-08-09].
  53. ↑ Członkowie TG „Sokół” w Sanoku 1889–1946. sokolsanok.pl, 29 listopada 2009. [dostęp 2014-03-12].
  54. ↑ Paweł Sebastiański, Bronisław Kielar: Wykazy członków Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Sanoku. W: 125 lat sanockiego „Sokoła” 1889–2014. Sanok: Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w Sanoku, 2014, s. 145. ISBN 978-83-939031-1-5.
  55. ↑ Paweł Sebastiański, Bronisław Kielar: Wykazy członków Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Sanoku. W: 125 lat sanockiego „Sokoła” 1889–2014. Sanok: Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w Sanoku, 2014, s. 148. ISBN 978-83-939031-1-5.
  56. ↑ Paweł Sebastiański, Bronisław Kielar: Wykazy członków Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Sanoku. W: 125 lat sanockiego „Sokoła” 1889–2014. Sanok: Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w Sanoku, 2014, s. 153. ISBN 978-83-939031-1-5.
  57. ↑ Sztandar. sokolsanok.pl. [dostęp 2015-06-16].
  58. ↑ Kronika. „Tygodnik Ziemi Sanockiej”, s. 3, nr 27 z 30 października 1910. 
  59. ↑ Edmund Słuszkiewicz: Ostatni przedwojenny burmistrz Sanoka. W: Księga pamiątkowa Gimnazjum Męskiego w Sanoku 1888–1958. Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1958, s. 129.
  60. ↑ Edward Zając, Środowisko kulturalne, Pomiędzy wojnami światowymi 1918–1939, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 610.
  61. ↑ Stanisław Kawski. Życie muzyczne dawnego Sanoka. „Tygodnik Sanocki”, s. 6, nr 26 (138) z 1 lipca 1994. 
  62. ↑ Stanisław Kawski. Życie muzyczne przedwojennego Sanoka. „Tygodnik Sanocki”, s. 6, nr 27 (139) z 8 lipca 1994. 
  63. ↑ a b c Księga Zmarłych 1904–1934 Sanok. T. J. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 372 (poz. 66).
  64. ↑ Kronika bieżąca. Zaręczyny. „Kronika Farmaceutyczna”. 10, s. 187, 1906. 
  65. ↑ Doroczne zebrania Tow. Wincentego à Paulo. „Tygodnik Ziemi Sanockiej”, s. 3, nr 32 z 4 grudnia 1910. 
  66. ↑ Księga wtóropisów aktów małżeńskich za lata 1936–1945. T. „K”. Cz. II. Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 753.
  67. ↑ Włodzimierz Marczak: Ukrainiec w Polsce: Dole i niedole w PRL-u. s. 76.
  68. ↑ Adam Kawski. Nekrolog. „Dziennik Polski”. Nr 97, s. 9, 26 kwietnia 1985. 
  69. ↑ Księga małżeństw (1924–1936). Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku. s. 493.
  70. ↑ Księga Zmarłych 1959–1975 Sanok. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 59 (poz. 67).
  71. ↑ Księga Zmarłych 1959–1975 Sanok. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 166 (poz. 34).
  72. ↑ Księga małżeństw (1924–1936). Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku. s. 446.
  73. ↑ Laureaci Studenckiego Festiwalu Piosenki. strefapiosenki.pl. [dostęp 2015-02-16].
  74. ↑ Indeks do ksiąg zmarłych od roku 1914. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. K 1932 (Tom J, s. 360, poz. 66).
  75. ↑ Zabytkowe nagrobki. starecmentarze.sanok.pl. [dostęp 2013-08-10]. (pol.).
  76. ↑ a b Edward Zając: Szpital Powszechny w Sanoku. zozsanok.pl. [dostęp 2013-07-27]. (pol.). (pdf) s. 36.
  77. ↑ Maria Matuła. Uszanujmy starą nazwę: Aptekarka. „Tygodnik Sanocki”, s. 6, 17 lipca 2009. ISSN 1232-6534. (pol.). 

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Burmistrzowie i zarządcy Sanoka
Zabór austriacki
i autonomia galicyjska

Burmistrzowie gminy miasta Sanoka

Adam Piątkowski
Jan Marcinkiewicz
Wojciech Foedrich
Antoni Piątkowski
Michał Fiałkiewicz
Jakub Krulikiewicz
Józef Gutkowski
Albin Gołkowski
Jerzy Rapf
Sebastian Piątkowski
Jan Zarewicz

Burmistrzowie Sanoka:

Erazm Łobaczewski
Jan Okołowicz
Cyryl Jaksa Ładyżyński
Aital Witoszyński
Feliks Giela
Feliks Giela
Stanisław Niedzielski (I wojna światowa)
II Rzeczpospolita
Okupacja niemiecka
Polska Ludowa i PRL

Burmistrzowie:

Józef Bubella
Juliusz Bruna
Stanisław Lisowski
Michał Hipner
Józef Dąbrowski

Przewodniczący Miejskiej Rady Narodowej:

Józef Dąbrowski
Adam Miler
Kazimierz Surman
Tadeusz Powrózek
Andrzej Szczudlik
Stanisław Potocki
Tadeusz Wojtowicz
Jan Łysakowski
Leszek Rychter
Kazimierz Grabowski
Wiesław Skałkowski

Naczelnicy miasta

Wiesław Skałkowski
Ryszard Grzebień
III Rzeczpospolita

Herb Sanok

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Marian_Kawski_(farmaceuta)&oldid=71905080”