Bamus
5°12′S 151°14′E/-5,200000 151,233333 Wulkany Bamus (po prawej), Ulawun (z długą smugą dymu), u dołu wyspa Lolobau | |
| Państwo | |
|---|---|
| Położenie | |
| Pasmo | |
| Wysokość |
2248 m n.p.m. |
Położenie na mapie Papui-Nowej Gwinei  | |
| 5°12′S 151°14′E/-5,200000 151,233333
| |
Bamus także South Son[1][2][3] i Sudsohn[3] – stratowulkan andezytowy na wyspie Nowa Brytania w Papui-Nowej Gwinei. Jego ostatnia erupcja miała miejsce w XIX w.
Położenie[edytuj | edytuj kod]
Wulkan leży na północnym wybrzeżu wyspy Nowa Brytania w Papui-Nowej Gwinei[3]. Wznosi się na południowy zachód od sąsiadującego z nim bliźniaczego wulkanu Ulawun[3]. Bamus nazywany jest również South Son (pol. „Południowym Synem”), a Ulawun – North Son (pol. „Północnym Synem”)[1].
Opis[edytuj | edytuj kod]
Wulkan zbudowany jest ze skał andezytowych, a jego zbocza porasta las równikowy[3]. Na jego szczycie znajduje się krater z kopułą wulkaniczną, a na południowo-wschodnim zboczu kolejny krater o średnicy 1,5 km[3]. Na zboczach znajdowane są „młode” potoki piroklastyczne[3]. Według lokalnej ludności ostatnia erupcja wulkanu miała miejsce w XIX w.[3] Do wybuchu mogło dojść między 1878 a 1894 rokiem[4].
Historia[edytuj | edytuj kod]
W 1878 roku lord Robert Baden-Powell (1857–1941) opisał wulkany na Nowej Brytanii, nadając im nazwy zainspirowane lokalnymi podaniami: The Father (Likuruanga), The North Son (Ulawun) i The South Son (Bamus)[2]. Według lokalnych podań spisanych przez misjonarzy Ulawun pewnego dnia zszedł z góry paląc tytoń i spotkał kobietę z plemienia Nakanai, z którą po ślubie zamieszkał na górze, gdzie po wsze czasy razem palą i tupią, co powoduje, że góra wydycha ogień, a ziemia drży[2]. Para miała syna, który po opuszczeniu rodzinnego domu osiadł na sąsiedniej górze, którą nazwał swoim imieniem – Bamus, gdzie bez przerwy palił, wydychał ogień i rzucał na dół kamieniami[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b John P. Rafferty: Plate Tectonics, Volcanoes, and Earthquakes. The Rosen Publishing Group, 2010, s. 125. ISBN 978-1-61530-106-5. [dostęp 2018-01-10]. (ang.).
- ↑ a b c d R. Wally Johnson: Fire Mountains of the Islands: A History of Volcanic Eruptions and Disaster Management in Papua New Guinea and the Solomon Islands. Australian National University E Press, 2013, s. 55–56. ISBN 978-1-922144-23-2. [dostęp 2018-01-10]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h Global Volcanism Program. Department of Mineral Sciences. National Museum of Natural History. Smithsonian Institution: Bamus. [dostęp 2018-01-10]. (ang.).
- ↑ R.W. Johnson, R.P. Macnab, R.J. Arculus, R.J. Ryburn, R.J.S. Cooke, B.W. Chappell. Bamus volcano, Papua New Guinea: Dormant neighbour of Ulawun, and magnesian-andesite locality. „Geologische Rundschau”. 72 (1), s. 207–237, February 1983. (ang.).