Cerkiew Zaśnięcia Najświętszej Maryi Panny w Perkowiczach
52°10′28″N 25°01′41″E/52,174444 25,028056 113Г000214
| |||||||||||||||||||||||
| cerkiew parafialna | |||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Obwód | |||||||||||||||||||||||
| Miejscowość | |||||||||||||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||||||||||||
| Eparchia | |||||||||||||||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||||||||||||||
| Wspomnienie liturgiczne |
15/28 sierpnia | ||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie obwodu brzeskiego  | |||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Białorusi  | |||||||||||||||||||||||
| 52°10′28″N 25°01′41″E/52,174444 25,028056
| |||||||||||||||||||||||
Cerkiew Zaśnięcia Najświętszej Maryi Panny w Perkowiczach – prawosławna cerkiew parafialna w Perkowiczach. Należy do dekanatu drohiczyńskiego eparchii brzeskiej i kobryńskiej Egzarchatu Białoruskiego Patriarchatu Moskiewskiego. Zabytek architektury późnego klasycyzmu. Znajduje się w zachodniej części wsi, na południe od pałacu Wysłouchów.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Pierwsza cerkiew w Perkowiczach pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny była wzniesiona przez obywatela Perkowicz, współtwórcę twórcę unii brzeskiej, biskupa Cyryla Terleckiego. Była drewniana na podmurówce, z krużgankiem. Posiadała dwie niewysokie wieże i kopułę nad prezbiterium. Były tam trzy ołtarze, wspaniale zdobione, piękne wrota cerkiewne, rzeźby i inne cenne wyposażenie. Tu został pochowany w 1607 roku biskup Terlecki. W zawieruchach wojennych XVII wieku cerkiew uległa znacznemu zniszczeniu, a cenne wyposażenie zginęło[1].
Cerkiew w obecnym kształcie ufundował około 1770 roku Zenon Wysłouch, podkomorzy brzeski. Dokończył ją i ozdobił jego syn, Wiktor. Do nowej cerkwi uroczyście przeniesiono szczątki biskupa Terleckiego i członków jego rodziny. Tu też został pochowany w 1805 roku Zenon Wysłouch, a wcześniej jego żona Honorata z Orzeszków. W cerkwi spoczął także Wiktor i jego dwie żony[2]. Jak wiadomo z ustnych przekazów, szczątki zostały w 1939 roku wyrzucone, a krypta zamurowana[1]. Do lat 70. XX w. szczątki biskupa przechowywano w krypcie. Obecnie nagrobek Terleckiego znajduje się w Muzeum Starożytnej Kultury Białoruskiej w Mińsku[3].
Po rozwiązaniu unii świątynia została przekazana wyznawcom prawosławia[2]. W 1961 roku kościół zamknięto, jednak w 1990 roku staraniem miejscowych mieszkańców został odrestaurowany.
Architektura[edytuj | edytuj kod]
Świątynię zaprojektowano w dużych monumentalnych formach. Jednonawowa prostokątna bryła została przykryta dachem dwuspadowym z biodrem nad ścianą ołtarza. Dach wykończony jest na krawędziach drewnianymi ośmiokątnymi kopułami. Główne łukowe wejście wyróżnia się cztero-półkolumnowym portykiem z trójkątnym frontonem, który rytmicznie łączy się z drewnianym frontonem dachu. Elewacje boczne przedzielone są wysokimi łukowymi otworami okiennymi i masywnymi parami pilastrów.
We wnętrzu ściany pokrywają szerokie, sparowane pilastry. W południowej części znajduje się chór wsparty na 2 masywnych pylonach. W ogólnej przestrzeni sali boczna prostokątna zakrystia podkreśla kwadratową apsydę podkreśloną trójpoziomowym ikonostasem.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b K. Shastouski, Cerkiew Zaśnięcia NMP | wieś Pirkowicze obwód brzeski [online], www.radzima.org [dostęp 2024-05-09].
- ↑ a b Л. М. Несцярчук. Замкі, палацы, паркі Берасцейшчыны X — XX стагоддзяў (гісторыя, стан, перспектывы). — Мінск: БелТА, 2002. — С. 113. — 336 с. — 1 000 экз. — ISBN 985-6302-37-4.
- ↑ Дзяніс Лісейчыкаў. Надмагільныя камяні з «рускімі» надпісамі XVI—XVII стст. каля вёскі Малькавічы
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Архітэктура Беларусі: Энцыклапедычны даведнік. — Мн.: БелЭн, 1993. — С. 408. — ISBN 5-85700-078-5.
- Збор помнікаў гісторыі і культуры Беларусі / АН БССР. Ін-т мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору; Рэд. кал.: С. В. Марцэлеў (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ, 1984. — Брэсцкая вобласць. — С. 174. — 368 с., іл.
- Праваслаўныя храмы Беларусі: энцыклапедычны даведнік / А. М. Кулагін; [рэдакцыйны савет: Г. П. Пашкоў, Л. В. Календа]. — Мінск: Беларуская Энцыклапедыя, 2007. — 653 с. 2000 экз. ISBN 978-985-11-0389-4