Zenon Kazimierz Wysłouch

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Odyniec, herb rodziny Wysłouchów

Zenon Kazimierz Wysłouch (ur. 1727, zm. 1805) – podkomorzy brzeski i poseł na Sejm Czteroletni[1].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Zenon Kazimierz Wysłouch urodził się w rodzinnej posiadłości Leżajka (Polesie) jako pierwszy syn Antoniego Stanisława i Joanny z domu Kościa-Zbirohowskiej; kształcił się w kolegiach jezuickim i pijarskim, a następnie w elitarnym Collegium Nobilium w Warszawie[2].

W 1750 roku powrócił do województwa brzeskiego, by przyjąć nominację na sekretarza pieczęci mniejszej. W 1758 mianowany został miecznikiem województwa, deputatem Trybunału Głównego oraz pisarzem Trybunału Skarbowego w Mińsku. Jako poseł województwa brzeskolitewskiego na sejmie konwokacyjnym 1764 roku[3] wyznaczony do Komisji Skarbowej Wielkiego Księstwa Litewskiego[4]. Był elektorem Stanisława Augusta Poniatowskiego w 1764 roku z województwa brzeskolitewskiego[5]. W 1781 roku został podkomorzym województwa brzeskiego.

W latach 1790-1792 Wysłouch był posłem na Sejm Czteroletni z województwa brzeskolitewskiego[6] i współautorem Konstytucji 3 Maja, drugiej najstarszej konstytucji na świecie. Podczas obrad związany był ze Stronnictwem Demokratycznym Adama Kazimierza Czartoryskiego[7], ruchem politycznym popierającym reformy konieczne do zagwarantowania niepodległości Rzeczypospolitej od Imperium Rosyjskiego.

W 1766 poślubił Honoratę Orzeszko i otrzymał w posagu posiadłość Pirkowicze. W miejscu zrujnowanego, drewnianego dworu zbudowanego w XVI wieku przez biskupa Cyryla Terleckiego, współtwórcy unii brzeskiej postawił nowy dwór murowany otoczony eleganckim parkiem. Wysłouch ufundował również unicką cerkiew w Pirkowiczach, w której został następnie pochowany.

O jego żonie, Honoracie, wiadomo jedynie z pamiętników Juliana Ursyna Niemcewicza, że pod jej rządami „był to prawdziwie dom staropolski, z obyczajami i zwyczajami XVI jeszcze wieku”[8].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Bartoszewicz, Konstytucja 3go Maja, Warszawa 1989.
  2. Wysłouch, Zenon Wysłouch podkomorzy brzeski 1727-1805, Warszawa 1927.
  3. Antoni Sozański, Imienne spisy osób duchownych, świeckich i wojskowych, które w pierwszych ośmiu latach panowania króla Stanisława Poniatowskiego od 1764-1772 r. w rządzie lub przy administracyi Rzeczypospolitéj udział brały [...]. Cz. 1, Tablice i rejestr, Kraków 1866, s. 35.
  4. Volumina Legum, t. VII, Petersburg 1860, s. 75.
  5. Akt elekcyi Roku Tysiąć Siedemset Sześćdziesiątego Czwartego, Miesiąca Sierpnia, Dnia dwudziestego siódmego, s. 105.
  6. Kalendarzyk narodowy y obcy na rok ... 1792. ..., Warszawa 1791, s. 331.
  7. Józef Geresz, Wybory w okresie bezkrólewia 1764 r., „Echo Katolickie”, 3-07-2009.
  8. Ostrowska, Wysłouchowie z Pirkowicz, radzima.org.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Wysłouchowa, Echa Polesia (introduction), Polska Fundacja Kulturalna, Londyn 1979.
  • Jonca, Seweryn Wysłouch, in: Uczeni wrocławscy (1945-1979) (red. Jan Trzynadlowski), Ossolineum, Wrocław, 1980.
  • Bartoszewicz, Konstytucja 3go Maja, Warszawa 1989.
  • Wysłouch, Zenon Wysłouch podkomorzy brzeski 1727-1805, Warszawa 1927.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]