Departament Zaopatrzenia Inżynierii

Departament Zaopatrzenia Inżynierii
	Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	5 lutego 1929
Rozformowanie	26 maja 1933
	Tradycje
Rodowód	Departament Inżynierii
Kontynuacja	Departament Techniczny
	Dowódcy
Pierwszy	płk Tadeusz Kossakowski
	Organizacja
Dyslokacja	Garnizon Warszawa
Podległość	Ministerstwo Spraw Wojskowych

Departament Zaopatrzenia Inżynierii Ministerstwa Spraw Wojskowych (Dep. Zaop. Inż. M.S.Wojsk.) – organ pracy I wiceministra spraw wojskowych właściwy w sprawach zaopatrywania Wojska Polskiego II RP w sprzęt i materiały inżynieryjne.

31 stycznia 1929 Minister Spraw Wojskowych marszałek Polski Józef Piłsudski „unieważnił tymczasową organizację i skład osobowy Departamentu Inżynierii, a w jego miejsce polecił zorganizować w terminie do dnia 5 lutego 1929:
a) Szefostwo Saperów M.S.Wojsk. (skład osobowy nr 1),
b) Szefostwo Łączności M.S.Wojsk. (skład osobowy nr 2),
c) Szefostwo Broni Pancernych M.S.Wojsk. (skład osobowy nr 3),
d) Departament Zaopatrzenia Inżynierii (skład osobowy nr 4)”. Nowo utworzone szefostwa zostały podporządkowane bezpośrednio II wiceministrowi, natomiast Departament Zaopatrzenia Inżynierii pozostał w bezpośrednim podporządkowaniu I wiceministra-szefa administracji armii^[1].

Zakres zadań szefa departamentu obejmował:

wypracowania wniosków w zakresie zaopatrywania wojska w sprzęt i materiały inżynieryjne,
kierowanie pracami wojskowych zakładów i instytucji zaopatrzeniowych,
opracowanie planów wyposażenia wojska w materiały inżynieryjne,
przygotowanie przemysłu krajowego dla potrzeb wojennych w zakresie inżynierii.

5 kwietnia 1929 Minister Spraw Wojskowych wprowadził nową organizację i skład osobowy departamentu^[2].

20 stycznia 1930 Minister Spraw Wojskowych zarządził utworzenie wydziału samochodowego w składzie departamentu. Wydział samochodowy liczył czterech oficerów sztabowych broni (szef wydziału i trzech referentów) oraz dwóch urzędników i jednego niższego funkcjonariusza^[3]. 31 marca 1930 na stanowisko szefa wydziału samochodowego został wyznaczony podpułkownik Aleksander Rzeszowski, dotychczasowy dowódca 4 Dywizjonu Samochodowego w Łodzi, a na stanowisko referenta porucznik January Suchodolski ze Szkoły Czołgów i Samochodów^[4]. 18 czerwca 1930 do departamentu zostało przeniesionych kolejnych dwóch oficerów wojsk samochodowych: kapitan Antoni Macherski z 1 Dywizjonu Samochodowego i porucznik Ludomir Piotr Zakrzewski z 4 Dywizjonu Samochodowego^[5].

W związku z utworzeniem wydziału samochodowego 18 października 1930 Minister Spraw Wojskowych zarządził „utworzenie referatu personalnego w Departamencie Zaopatrzenia Inżynierii, jako organu do spraw personalnych oficerów wspólnych formacji inżynierii oraz oficerów samochodowych z jednoczesnym zniesieniem referatu personalnego w Szefostwie Broni Pancernych”. Referat personalny liczył jednego oficera sztabowego broni (kierownik), jednego oficera administracyjnego (referent) i jednego urzędnika III kategorii^[6].

31 lipca 1931 Minister Spraw Wojskowych przemianował, bez zmiany kompetencji, I wiceministra spraw wojskowych i szefa administracji armii na II wiceministra spraw wojskowych i szefa administracji armii.

26 maja 1933 Minister Spraw Wojskowych przemianował Departament Zaopatrzenia Inżynierii na Departament Techniczny Ministerstwa Spraw Wojskowych (Dep. Techn. M.S.Wojsk.)^[7].

Na podstawie rozkazu Ministra Spraw Wojskowych L. 3978/Tjn. Org. z dnia 30 października 1934 został zlikwidowany Departament Techniczny oraz Kierownictwo Zaopatrzenia Technicznego. Jednocześnie z dniem 1 grudnia 1934 dotychczasowe szefostwa saperów i łączności zostały przekształcone w dowództwa. Obu dowództwom oraz powstałemu w 1930 Dowództwu Broni Pancernych powierzono kierownictwo odpowiednich służb i podporządkowano organy wykonawcze w postaci kierownictw zaopatrzenia, biur badań technicznych oraz składnic:

Dowództwo Saperów M.S.Wojsk. → służba saperska ← Kierownictwo Zaopatrzenia Saperów,
Dowództwo Łączności M.S.Wojsk. → służba łączności ← Kierownictwo Zaopatrzenia Łączności,
Dowództwo Broni Pancernych M.S.Wojsk. → służba samochodowa ← Kierownictwo Broni Pancernych^[8].

Struktura organizacyjna[edytuj | edytuj kod]

szef departamentu - płk sap. inż. Tadeusz Kossakowski (od 24 IV 1929)
zastępca szefa departamentu - ppłk dypl. inż. Henryk Bagiński (1929-1930)

Wydział Fortyfikacyjny^[9]

szef wydziału - ppłk Józef Siłakowski

Wydział Rachunkowo-Budżetowy

szef wydziału - kpt. Józef Jeszka

Wydział Wyposażenia

szef wydziału - mjr Jan Wartoń (od 1 VIII 1929)

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Dziennik Rozkazów Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 3 z 31 stycznia 1929, poz. 26.
↑ Dziennik Rozkazów Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 11 z 5 kwietnia 1929, poz. 105.
↑ Dziennik Rozkazów Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 3 z 20 stycznia 1930, poz. 28.
↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 8 z 31 marca 1930, s. 111.
↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 11 z 18 czerwca 1930, s. 212.
↑ Dziennik Rozkazów Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 33 z 18 października 1930, poz. 390.
↑ Dziennik Rozkazów Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 7 z 26 maja 1933, poz. 97.
↑ Tadeusz Böhm, Z dziejów naczelnych władz wojskowych ..., s. 199-201.
↑ 3 kwietnia 1930 Wydział Fortyfikacyjny został przeniesiony do Sztabu Głównego, gdzie zorganizowano na jego bazie Kierownictwo Fortyfikacji. Na stanowisko szefa Kierownictwa Fortyfikacji został wyznaczony ppłk dypl. inż. Henryk Bagiński.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Dziennik Rozkazów Ministerstwa Spraw Wojskowych z 1929, 1930 i 1933.
TadeuszT. Böhm TadeuszT., Z dziejów naczelnych władz wojskowych II Rzeczypospolitej. Organizacja i kompetencje Ministerstwa Spraw Wojskowych w latach 1918-1939, Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1994, ISBN 83-11-08368-1, OCLC 749724324 .
Zdzisław Józef. Cutter: Saperzy II Rzeczypospolitej. Warszawa [etc.]: Pat, 2005. ISBN 83-921881-3-6.
Zdzisław Józef. Cutter: Polskie wojska saperskie w 1939 : organizacja, wyposażenie, mobilizacja i działania wojenne. Częstochowa: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej, 2003. ISBN 83-7098-834-2.

[1] Dziennik Rozkazów Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 3 z 31 stycznia 1929, poz. 26.

[2] Dziennik Rozkazów Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 11 z 5 kwietnia 1929, poz. 105.

[3] Dziennik Rozkazów Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 3 z 20 stycznia 1930, poz. 28.

[4] Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 8 z 31 marca 1930, s. 111.

[5] Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 11 z 18 czerwca 1930, s. 212.

[6] Dziennik Rozkazów Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 33 z 18 października 1930, poz. 390.

[7] Dziennik Rozkazów Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 7 z 26 maja 1933, poz. 97.

[8] Tadeusz Böhm, Z dziejów naczelnych władz wojskowych ..., s. 199-201.

[9] 3 kwietnia 1930 Wydział Fortyfikacyjny został przeniesiony do Sztabu Głównego, gdzie zorganizowano na jego bazie Kierownictwo Fortyfikacji. Na stanowisko szefa Kierownictwa Fortyfikacji został wyznaczony ppłk dypl. inż. Henryk Bagiński.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

Departamenty	Artylerii Budownictwa Dowodzenia Ogólnego Intendentury Inżynierii Kawalerii Piechoty Sprawiedliwości Uzbrojenia Uzupełnień Wojsk Technicznych Zaopatrzenia Inżynierii Zdrowia
Dowództwa	Broni Pancernych Lotnictwa Obrony Przeciwlotniczej Saperów Taborów i Szefostwo Remontu Wojsk Łączności Żandarmerii
Biura	Administracji Armii Budżetowe Personalne Przemysłu Wojennego

Instytucje centralne	Departament Inżynierii Departament Zaopatrzenia Inżynierii Szefostwo Saperów M.S.Wojsk. Dowództwo Saperów M.S.Wojsk. Inspektorat Saperów SG WP Naczelne Dowództwo Saperów
Szkolnictwo	Obóz Szkolny Saperów Główna Szkoła Artylerii i Inżynierii Oficerska Szkoła Inżynierii Centrum Wyszkolenia Saperów Szkoła Podchorążych Inżynierii Szkoła Podchorążych Saperów Wyższa Szkoła Inżynierii
Grupy saperów	1 2 3
Brygady saperów	1 2 3 4
Pułki saperów	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Bataliony saperów (1921-1929)	I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII XIII XIV XV XVI XVII XVIII XIX XX XXI XXII XXIII XXIV XXV XXVI XXVII XXVIII XXIX XXX
Bataliony saperów (1929-1939)	1 bsap Leg 2 bsap 3 bsap 4 bsap 5 bsap 6 bsap 7 bsap 8 bsap 9 bsap bchem belektr bmost bsiln baon szk. sap.
Bataliony saperów (1939)	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 38 43 46 47 48 49 50 53 55 56 60 61 65 71 81 90 bsap WBPanc-Mot 101 102
Kompanie saperów KOP (1931-1939)	„Czortków” „Grodno” „Hoszcza” „Stolin” „Stołpce” „Wilejka”
Szwadrony pionierów (1939)	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
Ośrodki Zapasowe Saperów (1939)	OZSap. typ spec. nr 1 OZSap. nr 2 OZSap. nr 3 OZSap. nr 4 OZSap. MK nr 1 OZSap. MK nr 2

Rodowód	Polska Siła Zbrojna Armia Polska we Francji Armia Wielkopolska Legiony Polskie Samoobrona Litwy i Białorusi Wojsko Litwy Środkowej Wojsko Polskie na Wschodzie
Naczelne władze wojskowe	Naczelnik Państwa (1918-1922) Prezydent RP (1922-1939) Naczelne Dowództwo WP Ministerstwo Spraw Wojskowych Generalny Inspektorat Sił Zbrojnych Sztab Generalny (Główny) Kwatera Główna Naczelnego Wodza
Rodzaje sił zbrojnych	Wojsko Marynarka Wojenna
Formacje	Wojska Wartownicze i Etapowe (1919-1921) Korpus Ochrony Pogranicza (1924-1939) Obrona Narodowa (1937-1939)
Bronie	Piechota Kawaleria Artyleria Bronie pancerne (1937-1939) Lotnictwo Saperzy Wojska Kolejowe (do 1928) Wojska Samochodowe (do 1937) Tabory Żandarmeria
Służby	duszpasterska geograficzna intendentury inżynieryjno-saperska kolejowa remontu sprawiedliwości zdrowia weterynarii uzbrojenia lotnictwa żeglugi śródlądowej łączności etapowa jeniecka poborowa
WP w 1939	OdeB pokojowe Plan mob. "W" Mobilizacja OdeB wojenne Kampania wrześniowa Plan Zachód Plan Wschód
Inne	Bunt Żeligowskiego Centrum Wyszkolenia Sanitarnego Centrum Wyszkolenia Saperów Centrum Wyszkolenia Łączności Centrum Wyszkolenia Żandarmerii Centrum Wyższych Studiów Wojskowych Fundusz Obrony Narodowej Główny Urząd Zaopatrywania Armii Instytut Wojskowo-Techniczny Oddział II Sztabu Generalnego Wojska Polskiego Oficerska Szkoła Topografów Placówki dyplomatyczne Wojska Polskiego II RP Rada Wojenna Rada Wojskowa Wojna polsko-bolszewicka Wojskowa Komisja Ustawodawcza Wyższa Szkoła Wojenna