Dwór na Rudniczem w Poznaniu
 nr rej. A-200 z 21.11.1977, 187/Wlkp./A z 25.6.2004[1][2]
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres |
ul. Wykopy 11 |
| Typ budynku | |
Położenie na mapie Poznania  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |
 52°22′22,5696″N 16°51′04,0572″E/52,372936 16,851127
| |
Dwór na Rudniczem – dwór, zlokalizowany w Poznaniu, na Rudniczem, przy ul. Wykopy, w sąsiedztwie Szacht i dawnej huty miedzi. Obecnie stanowi własność prywatną.
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Obiekt powstał w początkach XIX wieku. Z tego czasu pochodzi sam dwór, dom w podwórzu, stajnia i ubikacje. Dobudówkę zrealizowano w 1926.
Ze stajni korzystały konie armii napoleońskiej podczas inwazji na Moskwę, co potwierdzają dokumenty w Archiwum Państwowym.
W parku stoi figura Matki Boskiej. Sam park porasta cenny starodrzew – głównie klony, topole, kasztanowce, dęby i lipy o wysokości do 30 metrów. Istnieje też około stuletnia jabłoń. W parku niewielki staw (glinianka) z wysepką i kładką. Na brzegu źródełko. Na terenie parku istniała kiedyś cegielnia. Po jej likwidacji urządzono w jej miejscu kort tenisowy (nieistniejący)[3].
Dwór i folwark Rudnicze należały m.in. do księdza Ignacego Cwojdzińskiego (zamordowanego w 1869), potem do przedsiębiorcy żydowskiego – Edwarda Ephraima. Po jego emigracji do Niemiec w 1919 majątek zakupił doktor filozofii – Zygmunt Szymański. Zmodernizowana przez niego cegielnia stała się jednym z większych zakładów tego typu w okolicy, zatrudniając ok. 100 pracowników.
W czasie wojny majątek i dwór zajął bałtycki Niemiec Paul Boehm. Dr. Szymański został wysiedlony do oddalonego o 3 km Żabikowa z zakazem pojawiania się na terenie posiadłości, ale jego rodzina pozostała w zabudowaniach folwarcznych, a zięć dr. Szymańskiego – Wacław Komorowski został kierownikiem gospodarstwa rolnego[4].
Po wojnie dr Szymański powrócił do dworu i odbudował cegielnię. Była to jedyna cegielnia w okolicy oferująca różnorodne kształtki nawiązujące do cegły średniowiecznej, a jej wyroby posłużyły do odbudowy katedry poznańskiej i innych zabytkowych budowli. Władze PRL w 1950 r. przejęły zarząd na cegielnią, a w 1953 r. znacjonalizowały cegielnię wraz z folwarkiem, ale pozostawiły właścicieli we dworze, w którym zamieszkiwała córka Szymańskiego – Bronisława Komorowska. Komorowscy są właścicielami obiektu do dziś[4][5].
Dojazd do obiektu ulicą Wykopy, od Głogowskiej. Nie docierają tu żadne linie komunikacji publicznej[6].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo wielkopolska [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023.
- ↑ Wykaz obiektów nieruchomych na terenie miasta Poznania wpisanych do rejestru zabytków nieruchomych.
- ↑ Ewaryst Czabański, Z kart historii Junikowa, Poznań: Pomost, 2013, s. 132–133, ISBN 978-83-89789-16-7, OCLC 876478068.
- ↑ a b Antonina Komorowska, Saga rudniczańska. Iskry pamięci, Warszawa 2020, ISBN 978-83-954983-1-2.
- ↑ Ewaryst Czabański, Z kart historii Junikowa, Poznań: Pomost, 2013, s. 134–135, ISBN 978-83-89789-16-7, OCLC 876478068.
- ↑ Poznań – atlas aglomeracji 1:15.000, wyd. CartoMedia/Pietruska & Mierkiewicz, Poznań, 2010, ISBN 978-83-7445-018-8.
