Historia ecclesiastica tripartita
,_Historia_tripartita.jpg)
Historia ecclesiastica tripartita (Historia Kościoła w trzech częściach) – dzieło w jęz. łacińskim z VI wieku autorstwa Kasjodora, opisujące wczesną historię Kościoła, był to standardowy podręcznik historii Kościoła w średniowiecznej Europie.
Opis[edytuj | edytuj kod]
Dzieło opisuje historię Kościoła od roku 324 do roku 439[1]. Przyjmuje się zwykle, że dzieło powstało ok. 550 roku. Jest ono kompilacją trzech dzieł historii Kościoła, których fragmenty zostały wybrane przez Kasjodora i przetłumaczone na łacinę przez Epifaniusza Scholastyka. Wykorzystane zostały trzy dzieła greckie opisujące historię Kościoła: Sokratesa Scholastyka, Sozomena i Teodora z Cyreny. Wszystkie trzy powstały w V wieku. W średniowieczu dzieło cieszyło się wielkim uznaniem, konkurowała z nim tylko Historia kościelna Euzebiusza[2]. Jednak Epifaniusz nie zawsze poprawnie tłumaczył greckie teksty, zwłaszcza zapisy sporów doktrynalnych[3].
Zachowało się ponad 150 rękopisów dzieła, z których najstarszy pochodzi z wieku IX[4]. Do najważniejszych należą: Codex Carnutensis (A), Codex Leningradensis (C), Codex Neapolitanus (N), Codex Casinensis (M), Codex Leidensis (L)[5]. Hanslik najwyżej ocenił Neapolitanus i Leidenensis, oba z X wieku, w drugiej Leningradensis z IX wieku, a w dalszej Carnutensis i Casinensis[6].
Dzieło Kasjodora wydane zostało drukiem w roku 1523 przez Beatusa Rhenanusa w drukarni Jana Frobena[7]. W 1952 roku Rudolphus Hanslik wydał tekst Historii. Oparł się na trzech rękopisach (A, C, N), oprócz tego wykorzystał rękopisy M i L, w tych partiach, w których którykolwiek z trzech pierwszych był zbrakowany[8]. Jednak w niektórych miejscach poprawia tekst nawet i tam, gdzie wszystkie wykorzystane rękopisy są zgodne. Hanslik traktuje Epifaniusza jak rzeczywistego autora Historii[9].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ CSEL i LXXI ↓, s. XI.
- ↑ Lieve van Hoof, Peter van Nuffelen, The Historiography of Crisis, „The Journal of Roman Studies” 2017, 107, s. 275–300.
- ↑ Laistner 1953 ↓, s. 558-561.
- ↑ Cassiodorus, Historia ecclesiastica tripartite The British Library
- ↑ CSEL i LXXI ↓, s. XVII-XVIII.
- ↑ CSEL i LXXI ↓, s. XVI.
- ↑ CSEL i LXXI ↓, s. XIX.
- ↑ Laistner 1953 ↓, s. 559.
- ↑ Bieler 1954 ↓, s. 336.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Ludwig Bieler. Cassiodori-Epiphanii Historia Ecclesiastica Tripartita. Recensuit Waltarius Jacob. „Scriptorium”. 8-2, s. 335-336, 1954.
- Rudolphus Hanslik: Prolegomena. W: Historia ecclesiastica tripartita: historiae ecclesiasticae ex Socrate. opr. Rudolphus Hanslik. T. LXXI. Vindobonae: 1952, seria: CSEL.
- M.L.W. Laistner. Historia Ecclesiastica Tripartita. Cassiodori-Epiphanii. „Speculum”. Vol. 28, No. 3, s. 558-561, Jul. 1953. The University of Chicago Press: Journals.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- The History of a Historia Utrecht University 2010.