Minuskuł 49
 Początek Ew. Mateusza | |
| Data powstania |
XII wiek |
|---|---|
| Rodzaj | |
| Numer |
49 |
| Zawartość |
Ewangelie |
| Język |
grecki |
| Rozmiary |
14,5 × 11 cm |
| Typ tekstu |
bizantyjski |
| Kategoria |
V |
| Miejsce przechowywania | |
Minuskuł 49 (wedle numeracji Gregory–Aland) ε 155 (Soden)[1] – rękopis Nowego Testamentu z XII wieku pisany minuskułą na pergaminie w języku greckim, zawiera pozabiblijne dodatki. Przechowywany jest w Oksfordzie. Był wykorzystywany w dawnych wydaniach greckiego Nowego Testamentu.
Opis rękopisu[edytuj | edytuj kod]
Kodeks zawiera pełny tekst czterech Ewangelii, na 223 pergaminowych kartach (14,5 na 11 cm)[2][3]. Na końcu rękopisu znajduje się tekst dzieła Kasjodora Historia ecclesiastica tripartita w języku lombardzkim[4].
Tekst rękopisu pisany jest jedną kolumną na stronę, w 26-27 linijek na stronę[2]. Inicjały są zdobione, nagłówki Ewangelii są zdobione[4].
Zawiera tablice Kanonów Euzebiusza na początku, przed czterema Ewangeliami. Tekst jest dzielony według dwóch systemów, według rozdziałów (κεφαλαια), których numery podane zostały w bocznym marginesie, a tytuły (τιτλοι) podane zostały na górze strony. Drugi system podziału to Sekcje Ammoniusza, z odniesieniami do Kanonów Euzebiusza. Na marginesach zawiera noty liturgiczne, dzięki czemu rękopis został przystosowany do czytań liturgicznych[5][4].
Tekst[edytuj | edytuj kod]
Grecki tekst Ewangelii reprezentuje bizantyjską tradycję tekstualną. Hermann von Soden uznał go za reprezentanta rodziny tekstualnej Kx (standardowy tekst bizantyjski)[6]. Aland umieścił go w kategorii V[7][8].
Rękopis został zbadany metodą wielokrotnych wariantów Claremont Profile Method w trzech rozdziałach Ewangelii Łukasza. Według tej metody w Łk 1 i Łk 10 reprezentuje rodzinę Kx, w Łk 20 reprezentuje rodzinę Πa (inna rodzina tradycji bizantyjskiej)[6].
Historia[edytuj | edytuj kod]
,_Historia_tripartita.jpg)
Rękopis datowany jest w oparciu o paleograficzne przesłanki. Gregory datował go na XI lub XII wiek[4], Kurt Aland datował na XII wiek[2], aktualnie INTF datuje na wiek XII[2].
Rękopis został przywieziony do Anglii w 1628 roku wraz z Kodeksem Aleksandryjskim przez Thomasa Roe, ambasadora angielskiego na dworze sułtana osmańskiego[5].
John Mill wykorzystał go na potrzeby swego wydania (jako Roe I)[5], Wettstein wykorzystał go w swoim wydaniu Nowego Testamentu[9]. Nie jest wykorzystywany we współczesnych wydaniach greckiego Nowego Testamentu[10][11].
Johann Jakob Wettstein wciągnął go na listę rękopisów Nowego Testamentu, nadał mu numer 49 i sporządził jego opis[9]. Rękopis był badany przez Wettsteina i Griesbacha[12][5].
Rękopis przechowywany jest w Bibliotece Bodlejańskiej (Roe 1) w Oksfordzie[2][3].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Gregory 1908 ↓, s. 50.
- ↑ a b c d e Aland 1963 ↓, s. 63.
- ↑ a b Cod. 49 INTF ↓.
- ↑ a b c d Gregory 1900 ↓, s. 140.
- ↑ a b c d Scrivener 1894 ↓, s. 197.
- ↑ a b Wisse 1982 ↓, s. 53.
- ↑ Aland i Aland 1989 ↓, s. 324.
- ↑ Aland i Aland 1995 ↓, s. 138.
- ↑ a b Wettstein 1751 ↓, s. 51.
- ↑ NA26 1991 ↓, s. 49*-50*.
- ↑ NA27 2006 ↓, s. 58*-59*.
- ↑ Griesbach 1809 ↓, s. CIV.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Listy rękopisów
- INTF: Kodeks 49 (GA). [w:] Liste Handschriften [on-line]. Münster Institute. [dostęp 2022-09-27]. (niem.).
- Kurt Aland: Kurzgefasste Liste der griechischen Handschriften des Neuen Testaments. Berlin: Walter de Gruyter & Co, 1963, s. 63. (niem.).
- Caspar René Gregory: Die griechischen Handschriften des Neuen Testament. Leipzig: J.C. Hinrichs’sche Buchhandlung, 1908, s. 50. (niem.).
- Wydania krytyczne NT
- E. Nestle, E. Nastle, K. Aland: Novum Testamentum Graece. Wyd. 26. Stuttgart: Deutsche Bibelgesellschaft, 1991. ISBN 3-438-05100-1. [w skrócie NA26]
- Eberhard Nestle, Erwin Nestle: Novum Testamentum Graece. communiter ediderunt: B. et K. Aland, J. Karavidopoulos, C.M. Martini, B.M. Metzger. Wyd. 27. Stuttgart: Deutsche Bibelgesellschaft, 2006. ISBN 978-3-438-05100-4. [NA27]
- J.J. Wettstein: Novum Testamentum Graecum. T. 1. Amstelodami: Ex Officina Dommeriana, 1751. (łac.).
- Introdukcje do krytyki tekstu NT
- Kurt Aland, Barbara Aland: Der Text des Neues Testaments: Einführung in die wissenschaftlichen Ausgaben sowie Theorie und Praxis der modernen Textkritik. Wyd. 2. Stuttgart: Deutsche Bibelgesellschaft, 1989. ISBN 3-438-06011-6. (niem.).
- K. Aland, B. Aland: The Text of the New Testament: An Introduction to the Critical Editions and to the Theory and Practice of Modern Textual Criticism. przeł. Erroll F. Rhodes. Grand Rapids, Michigan: William B. Eerdmans Publishing Company, 1995, s. 138. ISBN 978-0-8028-4098-1. (ang.).
- C.R. Gregory: Textkritik des Neuen Testaments. T. 1. Leipzig: J.C. Hinrichs, 1900, s. 139-140. (niem.).
- J.J. Griesbach: Novum Testamentum Graece. T. 1. Londini: 1809, s. 104. (łac.).
- F.H.A. Scrivener: A Plain Introduction to the Criticism of the New Testament. Edward Miller. Wyd. 4. T. 1. London: 1894, s. 197. (ang.).
- Inne