Józef Elsner (1891–1951)

Józef Elsner

Data i miejsce urodzenia	1891 Pakość
Data i miejsce śmierci	1951 Kraków
Przyczyna śmierci	zmarł w więzieniu
Zawód, zajęcie	przedsiębiorca budowlany
Narodowość	polska
Odznaczenia

Ul. Długa 27 w Krakowie, widok z 2012.

Józef Elsner (ur. 1891 w Pakości, zm. 1951 w Krakowie) – polski przedsiębiorca budowlany, „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata”.

Życiorys

Józef Elsner mieszkał przy ulicy Długiej 27 w Krakowie, gdzie prowadził biuro swojej firmy budowlanej „Zakłady Wapienne J. Elsner”, zlokalizowanej w Zabierzowie. Jego pierwsza żona była Żydówką. Ukrywał ją w swoim mieszkaniu do końca okupacji.

Po wybuchu wojny, poza swoją żoną, pomagał także innym osobom żydowskiego pochodzenia, zatrudniając ich w swoim zakładzie budowlanym. Mimo że większość nie posiadała kwalifikacji, Elsner wystawiał im Arbeitskarte – oficjalne zaświadczenie pracy, zaś mieszkańcom getta także przepustki umożliwiające jego opuszczanie. Dokumenty te chroniły podczas łapanki lub przed deportacją. Elsner dostarczał także lekarstwa i inną pomoc materialną osobom ukrywającym się po tzw. aryjskiej stronie w Krakowie oraz tym, które trafiły do obozów pracy. Pomagał znaleźć schronienie, przechowywał również powierzony mu majątek, który po zakończeniu okupacji zwrócił.

Po wojnie Elsner, jako właściciel fabryki, był podejrzany o współpracę z Niemcami i sądzony na podstawie tzw. dekretu sierpniowego. Mimo wielu pozytywnych świadectw Polaków i Żydów, którym pomagał, nie doczekał się rehabilitacji. Zmarł w więzieniu w 1951.

W 1992 Józef Elsner pośmiertnie został odznaczony medalem Sprawiedliwych wśród Narodów Świata.