Józef Joachim Grabiński

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Józef Joachim Grabiński
Herb
Pomian
Data i miejsce urodzenia

19 marca 1771
Warszawa

Data i miejsce śmierci

25 sierpnia 1843
San Martino

Ojciec

Stanisław Grabiński

Matka

Justyna Zandrowicz

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Virtuti Militari Kawaler Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Order Korony Żelaznej III klasy (Włochy)
Pomnik Józefa Grabińskiego w Bolonii.

Józef Joachim Grabiński herbu Pomian (ur. 19 marca 1771 w Warszawie, zm. 25 sierpnia 1843 San Martino Włochy) – generał brygady armii Księstwa Warszawskiego, generał dywizji armii włoskiej, członek loży wolnomularskiej L’Union we Włoszech[1].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Syn Stanisława i Justyny z Zandrowiczów[2]. Od 1791 chorąży 8 regimentu pieszego wojsk litewskich. W 1792 walczył z interwencja rosyjską, odznaczył się pod Brześciem Litewskim i odznaczony został Virtuti Militari.

Podczas insurekcji kościuszkowskiej 1794 dosłużył się stopnia pułkownika. Bronił Pragi i dostał się do niewoli rosyjskiej. Wywieziony do Petersburga, w 1797 uzyskał zezwolenie na wyjazd do Paryża, skąd udał się do Mediolanu. Tam wstąpił do Legionu J. H. Dąbrowskiego. Dowódca batalionu w 1 Legii. Odbył wszystkie kampanie przeciwko Austrii. Legia uniknęła w 1797 wyjazdu na wyspę Hispaniolę (Santo Domingo), służyła w Republice Cisalpińskiej. Grabiński dowodził polską piechotą w bitwie pod Castelfranco.

Jako oficer francuskich huzarów (lansjerów) uczestniczył w wyprawach Napoleona I do Egiptu. Brał udział w szturmie Aleksandrii i bitwie pod piramidami. W drodze powrotnej do Francji dostał się do niewoli korsarzy tureckich. Więziony w Konstantynopolu. Po złożeniu okupu powrócił w 1799 do Paryża. W 1800 czasowo dowódca 1 Brygady Legii włoskiej gen. J. H. Dąbrowskiego.

Gdy w 1806 roku Napoleon dekretem z 6 kwietnia powierzył tworzenie Legionu Polskiego na Śląsku, tymczasowym dowódcą został Grabiński. Jednostki były tworzone we Wrocławiu, Brzegu i Nysie (trzy pułki piechoty) oraz Korfantowie (jeden pułk lansjerów) i Prudniku (pułk ułanów) z powracających z Włoch oddziałów polskich, które wzmocniono rekrutami z Wielkopolski. Miały liczyć 8750 żołnierzy (3 pułki piechoty oraz pułk lansjerów). Jesienią 1807 formacja liczyła już 6000 żołnierzy. Choć legioniści domagali się włączenia ich jednostki w skład wojsk Księstwa Warszawskiego, Napoleon wysłał Legię, by wspomogła jego brata Hieronima w Westfalii, z tego powodu od 11 listopada 1807 Legia pozostawała w służbie królestwa Westfalii. Jednak już 20 marca 1808 przeszła na żołd francuski, a 31 marca 1808 przemianowana została na pierwszą Legię Nadwiślańską.

W 1808 wziął urlop i osiedlił się we Włoszech. Później w służbie włoskiej walczył przeciwko bandom rabunkowym. W 1830 dowódca wojsk powstańczych w Bolonii w stopniu generała dywizji. Poniósł klęskę i pozostał poza wojskiem.

Odznaczony krzyżami kawalerskimi Virtuti Militari (1792), Legii Honorowej (1805) oraz Korony Żelaznej (1806)[3], pochowany na cmentarzu w Bolonii.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Henryk Mościcki, Z dziejów masonerii w Legiach polsko-włoskich (1805 r.), „Kwartalnik Historyczny”, t. LII, 1938, z. 1, s. 35.
  2. Zbigniew Judycki „Mazowszanie w świecie, część III” Niepodległość i Pamięć 23/1 (53), 365-443, 2016.
  3. Tadeusz Jeziorowski: The Napoleonic Orders. Ordery Napoleońskie. Warszawa 2018, s. 147.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Henryk P. Kosk, Generalicja polska. Popularny słownik biograficzny, współpr. Lidia Kosk, Tom I: A–Ł, Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 1998, ISBN 83-87103-55-1.
  • Skrypt historyczny Stowarzyszenia Historycznego Legionów Polskich i Legii Polsko-Włoskiej w Nysie, Nysa 2010, pod red. Marek Szczerski, kpt. Tomek