Jerutki
Na mapach: 
53°35′35″N 21°08′15″E/53,593056 21,137500
53°35′35″N 21°08′15″E/53,593056 21,137500| wieś | |
.jpg) Zabytkowy kościół w Jerutkach | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2022) |
347[2] |
| Strefa numeracyjna |
89 |
| Kod pocztowy |
12-140[3] |
| Tablice rejestracyjne |
NSZ |
| SIMC |
0489923 |
Położenie na mapie gminy Świętajno  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego  | |
Położenie na mapie powiatu szczycieńskiego  | |
| 53°35′35″N 21°08′15″E/53,593056 21,137500[1]
| |
Jerutki (niem. Klein Jerutten) – wieś mazurska w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie szczycieńskim, w gminie Świętajno. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.
Wieś mazurska o okładzie ulicówki z kościołem i cmentarzem, zabytkowym budynkiem plebanii oraz starą szkołą, we wsi działa Fundacja "Kreolia" na rzecz wspierania rozwoju dzieci i młodzieży.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Wieś założona w ramach osadnictwa szkatułowego w 1687 r., a następnie powiększona o kolejne grunty w 1701 r. W 1709 powstała w Jerutkach parafia. W 1734 został wybudowany kościół, obok którego powstał cmentarz.
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
- We wsi znajduje się kościół filialny, do lat 80. XX w. ewangelicki, obecnie katolicki. Jest to budowla jednonawowa o konstrukcji ryglowej, wzniesiona w 1734 r. Wieża murowana, dobudowana w latach 1820-1821. Ołtarz z 1737 r. jest bogato rzeźbiony, pierwotnie kazalny, polichromowany, ambona odjęta. Ołtarz wykonał Michał Kapicki – snycerz z Wielbarka. Anioł chrzcielny znajduje się obecnie w zbiorach Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie. W kościele znajdują się barokowe organy, zniekształcone współczesnymi przeróbkami. Pod emporą zachodnią znajduje się wmurowana w posadzkę płyta epitafijna żony pierwszego księdza w Jerutkach z 1711 r.
- Cmentarz, częściowo zniszczony, położony przy kościele.
- Pomnik poświęcony mieszkańcom parafii, poległym w czasie pierwszej wojny światowej (w murze na cmentarzu od strony drogi wiejskiej).
- Plebania, wzniesiona na początku XIX w., z dachem naczółkowym.
- Szkoła, położona na południe od kościoła, wybudowana w 1906 r., dwupiętrowa, murowana.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 46312
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 405 [zarchiwizowane 2022-10-26].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Rzempołuch A., 1993. Przewodnik po zabytkach sztuki dawnych Prus Wschodnich. Agencja Wyd. "Remix", Olsztyn
- Iwona Liżewska, Wiktor Knercer: Przewodnik po historii i zabytkach Ziemi Szczycieńskiej. Olsztyn, Agencja Wydawnicza "Remix" s.c., 1998, 171 str., ISBN 83-87031-13-5
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Jerutki, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 565.
| Siedziba gminy | |
|---|---|
| Wsie sołeckie | |
| Miejscowości niesołeckie |
_COA.svg)