Karol Pater

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Karol Pater
podpułkownik piechoty podpułkownik piechoty
Data urodzenia

10 lutego 1881

Data i miejsce śmierci

24-28 czerwca 1941
Lwów

Przebieg służby
Lata służby

1902–1928

Siły zbrojne

Wojsko Polskie

Jednostki

PKU Radomsko

Stanowiska

komendant PKU

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka

Odznaczenia
Medal Zasługi Wojskowej „Signum Laudis” (w czasie wojny) Medal Zasługi Wojskowej „Signum Laudis” z Mieczami Krzyż Jubileuszowy Wojskowy Krzyż Pamiątkowy Mobilizacji 1912–1913

Karol Pater (ur. 10 lutego 1881, zm. 2428 czerwca 1941 we Lwowie) – podpułkownik piechoty Wojska Polskiego.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w 1881 w rodzinie Karola[1].

Jesienią 1902 rozpoczął zawodową służbę wojskową w cesarskiej i królewskiej Armii. Został wcielony do Galicyjskiego Pułku Piechoty Nr 77 w Przemyślu[2]. W latach 1907–1909 był przydzielony do pułkowej Komendy Okręgu Uzupełnień w Samborze na stanowisko oficera okręgu uzupełnień[3][4]. W jego szeregach wziął udział w mobilizacji sił zbrojnych Monarchii Austro-Węgierskiej, wprowadzonej w związku z wojną na Bałkanach (1912–1913). W 1913 został przeniesiony do Czeskiego Pułku Piechoty Nr 73 w Pradze[5]. W szeregach tego oddziału walczył na frontach I wojny światowej[6][7][8]. W czasie służby w c. i k. Armii awansował na kolejne stopnie w korpusie oficerów piechoty: kadeta-zastępcy oficera (1 września 1902)[9], porucznika (1 listopada 1903)[10], nadporucznika (1 maja 1910)[11] i kapitana (1 stycznia 1915)[12].

11 września 1919 został przyjęty do Wojska Polskiego z byłej armii austro-węgierskiej, z zatwierdzeniem posiadanego stopnia kapitana ze starszeństwem z 1 stycznia 1915, zaliczony do I Rezerwy armii z równoczesnym powołaniem do służby czynnej na czas wojny i przydzielony do Baonu Zapasowego 24 Pułku Piechoty[13]. 1 marca 1920 został przeniesiony do dyspozycji 2 Dywizji Piechoty Legionów.

W 1921 pełnił służbę w Powiatowej Komendzie Uzupełnień 46 pp w Samborze na stanowisku komendanta, a jego oddziałem macierzystym był 46 Pułk Piechoty (później przemianowany na 5 Pułk Strzelców Podhalańskich)[14]. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu majora ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 52. lokatą w korpusie oficerów piechoty[15]. Z dniem 1 listopada 1922 został przeniesiony z 5 psp do 26 Pułku Piechoty we Lwowie na stanowisko dowódcy kadry baonu zapasowego[16]. Później został przesunięty na stanowisko dowódcy II batalionu, detaszowanego w Kamionce Strumiłowej[17]. 31 marca 1924 został mianowany podpułkownikiem ze starszeństwem z 1 lipca 1923 i 31. lokatą w korpusie oficerów piechoty[18]. W kwietniu 1924 został przydzielony z 18 pp w Skierniewicach do Baonu Manewrowego w Rembertowie na stanowisko dowódcy baonu[19][20]. W styczniu 1926 został przeniesiony macierzyście z 18 pp do Baonu Manewrowego z pozostawieniem na stanowisku dowódcy[21].

 Osobny artykuł: Przewrót majowy.

12 maja 1926 „cały korpus oficerski Baonu Manewrowego przeciwstawił się d-cy Baonu, ppłk. Paterowi i opowiedział się po stronie marszałka Piłsudskiego[22]. Wobec wypowiedzenia posłuszeństwa przez podwładnych udał się z gen. Rudolfem Prichem do Warszawy. 14 maja dowodził kilkudziędzięcioosobowym oddziałem oficerów bez przydziału, przeznaczonym do bezpośredniej ochrony Belwederu, gdzie przebywał Prezydent RP i rząd Wincentego Witosa. Dowodzony przez niego nie wziął bezpośredniego udziału w walkach wobec wycofania do Wilanowa[23].

W maju 1926 został przydzielony do Powiatowej Komendy Uzupełnień Mińsk Mazowiecki w celu odbycia praktyki poborowej[24]. W październiku tego roku został przeniesiony do 32 Pułku Piechoty w Modlinie na stanowisko zastępcy dowódcy pułku[25]. W maju 1927 został przydzielony na stanowisko oficera placu Skierniewice[26]. W lipcu tego roku został przeniesiony do kadry oficerów piechoty z równoczesnym przydziałem do Powiatowej Komendy Uzupełnień Radomsko na stanowisko pełniącego obowiązki komendanta[27][28]. Z dniem 31 grudnia 1928 został przeniesiony w stan spoczynku[29].

W 1934, jako oficer stanu spoczynku pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Lwów Miasto. Posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr VI. Był wówczas „przewidziany do użycia w czasie wojny”[30].

10 grudnia 1939 został aresztowany i uwięziony we Lwowie[1]. Między 24 a 28 czerwca 1941 został zamordowany w jednym z lwowskich więzień[31]. Jego nazwisko zostało umieszczone na jednym z czterech pylonów ustawionych przy ul. Zamarstynowskiej 18 róg z Detki[31].

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

W czasie służby w c. i k. Armii otrzymał:

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b Indeks Represjonowanych. IPN. [dostęp 2021-02-17].
  2. Schematismus 1903 ↓, s. 551.
  3. Schematismus 1908 ↓, s. 586.
  4. a b Schematismus 1909 ↓, s. 604.
  5. a b Schematismus 1914 ↓, s. 524.
  6. Ranglisten 1916 ↓, s. 413.
  7. Ranglisten 1917 ↓, s. 550.
  8. a b Ranglisten 1918 ↓, s. 699.
  9. Schematismus 1903 ↓, s. 316.
  10. Schematismus 1904 ↓, s. 312.
  11. Schematismus 1911 ↓, s. 327.
  12. Ranglisten 1916 ↓, s. 79.
  13. Dz. Rozk. Wojsk. Nr 91 z 2 października 1919 roku, poz. 3370.
  14. Spis oficerów 1921 ↓, s. 151.
  15. Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 28.
  16. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 43 z 11 listopada 1922 roku, s. 829.
  17. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 200, 399.
  18. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 32 z 2 kwietnia 1924 roku, s. 167.
  19. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 36 z 9 kwietnia 1924 roku, s. 201.
  20. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 166, 343, 1370.
  21. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 4 z 16 stycznia 1926 roku, s. 20.
  22. Aleksander Rutkowski: Sprawozdanie p.o. dowódcy Baonu Manewrowego z działalności między 10 a 20 maja 1926 r.. [w:] Komisja Likwidacyjna Generała Lucjana Żeligowskiego, sygn. 701/4/8 s. 656 [on-line]. Instytut Józefa Piłsudskiego w Ameryce, 1926-06-23. [dostęp 2021-02-17]..
  23. Rudolf Prich: Sprawozdanie komendanta Doświadczalnego Centrum Wyszkolenia z działalności między 10 a 20 maja 1926 r.. [w:] Komisja Likwidacyjna Generała Lucjana Żeligowskiego, sygn. 701/4/8 s. 676 [on-line]. Instytut Józefa Piłsudskiego w Ameryce, 1926-06-24. [dostęp 2021-02-17]..
  24. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 21 z 22 maja 1926 roku, s. 167.
  25. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 42 z 11 października 1926 roku, s. 335.
  26. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 23 maja 1927 roku, s. 148.
  27. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 19 z 22 lipca 1927 roku, s. 220.
  28. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 115, 163.
  29. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 listopada 1928 roku, s. 384.
  30. Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 325, 968.
  31. a b Lwów - upamiętnienie Polaków zamordowanych przez reżim komunistyczny w VI 1941 r. (Ukraina). Andrzej Mleczko. [dostęp 2021-02-17].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1903. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1902. (niem.).
  • Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1904. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1903. (niem.).
  • Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1908. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1907. (niem.).
  • Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1909. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, styczeń 1909. (niem.).
  • Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1911. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1910. (niem.).
  • Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1914. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, luty 1914. (niem.).
  • Ranglisten des kaiserlichen und königlichen Heeres 1916. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, 1916. (niem.).
  • Ranglisten des kaiserlichen und königlichen Heeres 1917. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, 1917. (niem.).
  • Ranglisten des kaiserlichen und königlichen Heeres 1918. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, 1918. (niem.).
  • Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2021-01-07].
  • Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.
  • Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
  • Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
  • Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
  • Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
  • Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1934.