Kościół Opatrzności Bożej w Warszawie (Wesoła)
 A-1503 z 3.06.2019
| |||||||||
| kościół parafialny | |||||||||
.jpg) Kościół Opatrzności Bożej w Wesołej | |||||||||
| Państwo | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||
| Miejscowość | |||||||||
| Adres |
ul. Piotra Skargi 2 | ||||||||
| Wyznanie | |||||||||
| Kościół | |||||||||
| Parafia | |||||||||
| Wezwanie | |||||||||
| |||||||||
| |||||||||
Położenie na mapie Warszawy  | |||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |||||||||
 52°15′06,79″N 21°12′46,53″E/52,251886 21,212925
| |||||||||
Kościół Opatrzności Bożej w Warszawie – kościół parafialny parafii rzymskokatolickiej Opatrzności Bożej znajdujący się przy ul. Piotra Skargi 2 w dzielnicy Wesoła w Warszawie.
Historia[edytuj | edytuj kod]
W 1933 mieszkańcy miejscowości zawiązali Komitet Budowy Kaplicy w Wesołej[1]. W 1935 ziemianin i mecenas sztuki, książę Emanuel Bułhak, do którego wówczas należała znaczna część gruntów w tej okolicy, ofiarował na cele budowy świątyni rozległy teren znajdujący się na wzniesieniu nazywanym Górą Milową[2]. W tym samym roku Komitet podjął uchwałę o zaniechaniu budowy kaplicy i o przystąpieniu do budowy kościoła[1].
Przyjmuje się, że projekt świątyni stworzył zaprzyjaźniony z Bułhakiem[1] włoski architekt i badacz sztuki antycznej Luigi Malgherini[3]. Został on następnie zaadaptowany przez Konstantego Sylwina Jakimowicza[3]. Budowę rozpoczęto w 1935 roku[2]. Wzniesiony z czerwonej cegły kościół stanął w stanie surowym w 1939 roku[1][2]. Budowę wspierał finansowo Emanual Bułhak[2]. Powstała jednonawowa, neoromańska świątynia na planie prostokąta z absydą[3]. Dwuspadowy dach został pokryty dachówką ceramiczną[1]. Kościół został jednak konsekrowany już po II wojnie światowej.
W latach 50. XX wieku wewnątrz świątyni powstał chór na planie trapezu wsparty na dwóch czworobocznych filarach, dobudowano także zakrystię i schody prowadzące do głównego wejścia[1]. Obok kościoła wzniesiono dzwonnicę[1]. W 1966 roku w prezbiterium ustawiono ołtarz projektu Krzysztofa Henisza.
W latach 1975–1979 nawa i prezbiterium świątyni zostały przebudowane i ozdobione polichromiami i obrazami drogi krzyżowej autorstwa profesora Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie Jerzego Nowosielskiego[3]. Został on zaproszony do Wesołej przez proboszcza Stefana Wysockiego, który chciał nadać świątyni nowy wystrój nawiązujący do jej architektury[4]. Artysta nad ołtarzem namalował modlącą się Marię, a poniżej, na czerwonym tle, orszak świętych[5]. Rozłożone ramiona Marii – Orantki obejmują krzyż ołtarzowy[6]. Krzyż został ustawiony na templonie[7]. W utrzymanym w ciemnej tonacji przedsionku (narteksie) powstały sceny z życia Matki Boskiej[8]. Malowidła były inspirowane sztuką wczesnochrześcijańską[9]. Jerzy Nowosielski zaprojektował także posadzkę, witraże, żyrandole, tabernakulum i formę chóru muzycznego[10]. Jego prace budziły sprzeciw niektórych parafian[11].
W wyniku tych prac świątynia otrzymała bizantyjski kanon wystroju wnętrza (jednak bez ikonostasu i fresku Pantokratora nad chórem). Artysta nie przyjął wynagrodzenia za swoją pracę[5][9]. W latach 1987–1989 razem ze Haliną Onichrymiuk ozdobił również polichromiami kaplicę w wybudowanym obok kościoła domu rekolekcyjnym[12].
Na początku XXI wieku kościół przeszedł gruntowny remont[11]. W 2004 ceglana świątynia została otynkowana i zatraciła częściowo oryginalny wygląd[13]. Zmieniono również poprzez dodanie kilku obrazów wystrój wewnętrzny kościoła przez co zaburzony został stylowy kanon.
W 2004 wystrój świątyni został wpisany do rejestru zabytków ruchomych[5], a sam kościół z terenem przykościelnym i cmentarzem do rejestru zabytków nieruchomych w 2019[1].
Inne informacje[edytuj | edytuj kod]
W latach 80. Jerzy Nowosielski stworzył również polichromie ze scenami z życia Chrystusa i Matki Bożej w kaplicy domu rekolekcyjnego, znajdującego się obok kościoła[14].
Galeria[edytuj | edytuj kod]
-
Nawa świątyni -
Fragment prezbiterium z templonem i wizerunkami świętych -
Tylna część nawy z chórem i przedsionkiem -
Wnętrze zakrystii dobudowanej w latach 50. XX wieku
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g h Kościół pw. Opatrzności Bożej w Wesołej zabytkiem [online], Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Warszawie, 5 czerwca 2019 (pol.).
- ↑ a b c d Historia parafii. [w:] Parafia Opatrzności Bożej w Warszawie-Wesołej [on-line]. [dostęp 2019-09-22].
- ↑ a b c d Zofia Łukomska-Chojecka: Jerzy Nowosielski w Wesołej. Przewodnik po kościele i kaplicy parafii pw. Opatrzności Bożej w Warszawie-Wesołej. Warszawa: Biblioteka Publiczna w Dzielnicy Wesoła m.st. Warszawy, 2019, s. 4. ISBN 978-83-953741-0-4.
- ↑ Zofia Łukomska-Chojecka: Jerzy Nowosielski w Wesołej. Przewodnik po kościele i kaplicy parafii pw. Opatrzności Bożej w Warszawie-Wesołej. Warszawa: Biblioteka Publiczna w Dzielnicy Wesoła m.st. Warszawy, 2019, s. 6. ISBN 978-83-953741-0-4.
- ↑ a b c Norbert Frątczak. Skarby Warszawy pod szczególnym nadzorem. „Gazeta Stołeczna”, s. 7, 2 lipca 2018.
- ↑ Zofia Łukomska-Chojecka: Jerzy Nowosielski w Wesołej. Przewodnik po kościele i kaplicy parafii pw. Opatrzności Bożej w Warszawie-Wesołej. Warszawa: Biblioteka Publiczna w Dzielnicy Wesoła m.st. Warszawy, 2019, s. 9. ISBN 978-83-953741-0-4.
- ↑ Zofia Łukomska-Chojecka: Jerzy Nowosielski w Wesołej. Przewodnik po kościele i kaplicy parafii pw. Opatrzności Bożej w Warszawie-Wesołej. Warszawa: Biblioteka Publiczna w Dzielnicy Wesoła m.st. Warszawy, 2019, s. 11. ISBN 978-83-953741-0-4.
- ↑ Zofia Łukomska-Chojecka: Jerzy Nowosielski w Wesołej. Przewodnik po kościele i kaplicy parafii pw. Opatrzności Bożej w Warszawie-Wesołej. Warszawa: Biblioteka Publiczna w Dzielnicy Wesoła m.st. Warszawy, 2019, s. 17. ISBN 978-83-953741-0-4.
- ↑ a b Maria Pilich, Przemysław Pilich. Bizantyjski świat Jerzego Nowosielskiego w Warszawie. „Skarpa Warszawska”, s. 67, styczeń 2024.
- ↑ Zofia Łukomska-Chojecka: Jerzy Nowosielski w Wesołej. Przewodnik po kościele i kaplicy parafii pw. Opatrzności Bożej w Warszawie-Wesołej. Warszawa: Biblioteka Publiczna w Dzielnicy Wesoła m.st. Warszawy, 2019, s. 7. ISBN 978-83-953741-0-4.
- ↑ a b Maria Pilich, Przemysław Pilich. Bizantyjski świat Jerzego Nowosielskiego w Warszawie. „Skarpa Warszawska”, s. 66, styczeń 2024.
- ↑ Zofia Łukomska-Chojecka: Jerzy Nowosielski w Wesołej. Przewodnik po kościele i kaplicy parafii pw. Opatrzności Bożej w Warszawie-Wesołej. Warszawa: Biblioteka Publiczna w Dzielnicy Wesoła m.st. Warszawy, 2019, s. 26. ISBN 978-83-953741-0-4.
- ↑ Zofia Łukomska-Chojecka: Jerzy Nowosielski w Wesołej. Przewodnik po kościele i kaplicy parafii pw. Opatrzności Bożej w Warszawie-Wesołej. Warszawa: Biblioteka Publiczna w Dzielnicy Wesoła m.st. Warszawy, 2019, s. 5. ISBN 978-83-953741-0-4.
- ↑ Maria Pilich, Przemysław Pilich. Bizantyjski świat Jerzego Nowosielskiego w Warszawie. „Skarpa Warszawska”, s. 68, styczeń 2024.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Historia pracy Jerzego Nowosielskiego w Wesołej. gazeta.pl. [dostęp 2011-01-01]. (pol.).