Mauzoleum Żołnierzy Niemieckich we Włocławku
Mauzoleum w 2012 | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Miejscowość | |
Typ obiektu | |
Data budowy |
1915 |
Data odsłonięcia |
1915 |
Położenie na mapie Włocławka | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego | |
52°38′25,5″N 19°04′21,5″E/52,640417 19,072639 |
Mauzoleum Żołnierzy Niemieckich we Włocławku – znajdujące się obecnie na cmentarzu komunalnym we Włocławku, częściowo zniszczone mauzoleum poświęcone żołnierzom niemieckim poległym w czasie I wojny światowej.
Tło historyczne[edytuj | edytuj kod]
21 września 1914 do Włocławka wkroczyły wojska niemieckie, jednak 7 listopada został on odbity przez Rosjan. W dniach 11-13 listopada doszło do bitwy pod Włocławkiem, w wyniku której 12 listopada Włocławek został ostatecznie opanowany przez wojska niemieckie i pozostał w ich rękach aż do końca I wojny światowej.
Budowa mauzoleum[edytuj | edytuj kod]
Pierwszy pomnik upamiętniający żołnierzy niemieckich poległych w czasie walk o Włocławek wzniesiono na terenie nieistniejącego dziś już cmentarza wojennego na Zazamczu. Miał on kształt kamiennego obelisku. W 1915 na terenie cmentarza ewangelickiego (obecnie część cmentarza komunalnego) wzniesiono mauzoleum, którego uroczyste odsłonięcie miało miejsce na początku 1915.
Wygląd[edytuj | edytuj kod]
Podstawę mauzoleum stanowią trzy kamienne płyty, stopniowo coraz mniejsze. Czwarta, najmniejsza, ale i najwyższa, to postument, na którego ścianach znajdowały się cztery tablice. Pierwsza z nich, znajdująca się na południowej ścianie postumentu, zawierała napis „Unsern Helden 1914-1915” („Naszym Bohaterom 1914-1915”) oraz znajdujący się nad nim stylizowany krzyż. Trzy pozostałe zawierały imiona i nazwiska żołnierzy niemieckich poległych w walkach o Włocławek. Na postumencie znajdowała się wykonana z piaskowca figura woja trzymającego tarczę i miecz, zwróconego twarzą w kierunku południowym. Figura otoczona była czterema kolumnami, które wspierały strop mauzoleum. Wewnętrzna część stropu pomalowana była na niebiesko z gwiazdami, zaś po południowej stronie znajdował się napis „Gott mit Uns” („Bóg z Nami”). Na stropie znajdowały się trzy zmniejszające się stopnie, na szczycie których umieszczony był metalowy orzeł z rozpostartymi skrzydłami. Mauzoleum otoczone było metalowym ogrodzeniem[1].
Historia[edytuj | edytuj kod]
W latach 1915-1918 odbywały się tu uroczystości ku czci poległych żołnierzy. W latach 1918-1939 mauzoleum opiekowali się miejscowi ewangelicy pochodzenia niemieckiego. W czasie II wojny światowej przeszło ono pod opiekę władz okupacyjnych. 11 lutego 1945 po pogrzebie żołnierzy Armii Czerwonej poległych we Włocławku doszło do dewastacji ewangelickiej części cmentarza komunalnego we Włocławku[2]. Jej ofiarą padło także mauzoleum. Zniszczeniu uległa figura woja, tablice oraz metalowy orzeł. W takim stanie mauzoleum znajduje się do dziś.
Galeria[edytuj | edytuj kod]
-
Tablica "Unsere Helden"
-
Krzyż Żelazny na tablicy "Unsere Helden"
-
Jedna z tablic, niemal całkiem nieczytelna
-
Jedna z tablic, zawiera nazwiska poległych i ich przydział wojskowy
-
Detal jednej z tablic, przydział wojskowy żołnierzy
-
Zacierające się nazwiska żołnierzy
-
Mauzoleum Żołnierzy Niemieckich
-
Sufit mauzuoleum z typowym dla Luteran sklepieniem
-
Miejsce, w którym pierwotnie była rzeźba orła
-
Miejsce pochówku poległych żołnierzy z mauzoleum w tle
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Krzysztof Kaliszewski, Tomasz Rojewski, Andrzej Winiarski: Ukłony z Włocławka. Włocławek: 2005, s. 82. ISBN 83-89836-30-0.
- ↑ Tomasz Wąsik, Jan Sieraczkiewicz: Włocławski Cmentarz. Włocławek: 2001, s. 12. ISBN 83-88115-42-1.