Medal Czynu Obywatelskiego

Medal Czynu Obywatelskiego
Medaljen for Borgerdåd

Baretka
Ustanowiono	1819
Wycofano	2004
Wydano	31 złotych i 683 srebrnych
Powyżej	Krzyż Wojenny
Poniżej	Order św. Olafa

Norweski parlamentarzysta Talleiv Olavsson Huvestad ze złotym medalem na łańcuszku i srebrnym Medalem Czynu Obywatelskiego na zielonej wstążce.

Medal Czynu Obywatelskiego (norw. Medaljen for Borgerdåd lub Borgerdådsmedaljen) – drugie co do rangi odznaczenie państwowe w Norwegii.

Historia i kryteria nadawania

Ustanowił je król Karola III Jan dnia 10 kwietnia 1819, początkowo tylko w jedynym, srebrnym stopniu, a od 1844 w dwóch: złotym i srebrnym. Jego nadawanie zakończono w 2004, ale wciąż widnieje w hierarchii norweskich odznaczeń.

Medal przyznawany był za wybitną pracowitość i szczególne umiejętności w zakresie arbitrażu, pojednania i rozstrzygania sporów oraz zadań o podobnym charakterze oraz za służbę cywilną na rzecz królestwa, a od 1844 również za gorliwą pracę w administracji i inne chwalebne osiągnięcia w jakiejkolwiek działalności, a także za pojedynczy niezwykle wspaniały czyn.

Ostatnie nadanie srebrnego medalu odbyło się w 1960, a złotego w 1995.

Wygląd

Na awersie widniało popiersie króla Karola III, które w 1907 zostało zastąpione wizerunkiem Haakona VII. Na rewersie umieszczono norweską inskrypcję w dwóch wersach FOR BORGERDAAD (ZA CZYN OBYWATELSKI), otoczoną wieńcem z liści dębu.

Wstążka medalu do reformy z 1844 była zielona (podobnie jak wstążka szwedzkiego Orderu Wazów), a później czerwona z niebieskim paskiem z białymi krawędziami biegnącym wzdłuż środka.

Odznaczeni

Łącznie przyznano 683 medali srebrnych i 31 złotych.

Wśród odznaczonych złotym medalem byli m.in.: polarnik Roald Amundsen (1925), astronom Christopher Hansteen (1856), pisarz Johan Falkberget (1964), premierowie Christian Michelsen (1907) i Johan Nygaardsvold (1949) oraz Einar Gerhardsen (1972), a także królowie Haakon VII (1947) i Olaf V (1973 – jako przedostatni odznaczony).

Bibliografia

• Harald Hallberg: Norske Dekorasjoner. Tildelt med bånd til å bæres på uniform eller sivilt antrekk. Ålgård 2012, s. 125-144 (norw.)
• Norges Statskalender. Oslo: 1931, s. 1033-1042
• Norske dekorasjoner, www.kongehuset.no (norw.)
• Borgerdådsmedaljen, snl.no (norw.)