Nadwilanówka

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Nadwilanówka
część miasta Warszawy
Ilustracja
Widok z południa, na pierwszym planie zabudowania wzdłuż ulicy Bruzdowej, na dalszym oczyszczalnia ścieków „Południe” oraz Elektrociepłownia Siekierki
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Miasto

Warszawa

W granicach Warszawy

14 maja 1951

Położenie na mapie Warszawy
Mapa konturowa Warszawy, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Nadwilanówka”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Nadwilanówka”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Nadwilanówka”
Ziemia52°10′52″N 21°06′00″E/52,181111 21,100000

Nadwilanówka (wcześniej: Kępa Nadwilanówka[1] lub Kępa Nadwilanowska[2]) – część miasta w dzielnicy Wilanów w Warszawie[3], dawna wieś.

Położenie i charakterystyka[edytuj | edytuj kod]

Nadwilanówka położona jest na stołecznym Wilanowie, w północnej części obszaru Miejskiego Systemu Informacji Zawady[4][5]. Jej granice to na zachodzie i północy rzeka Wilanówka do ujścia, na wschodzie Wisła, a południowy kraniec wyznacza linia od Stawu Zawadowskiego[6]. Przez część miasta przebiegają m.in. ulice Syta, Bruzdowa, Glebowa i Wał Zawadowski[4], a także bocznica łącząca linię kolejową nr 937 z Elektrociepłownią Siekierki[4][7]. Północną część terenu zajmuje oczyszczalnia ścieków „Południe”[4]. Jest to teren z przeważającą zabudową mieszkaniową jednorodzinną, występują też tereny użytkowane rolniczo i infrastruktury technicznej[8].

Stanowi część tarasu zalewowego Wisły[6]. W XVIII wieku była to kępa wiślana[6]. Wieś Kępa Nadwilanówka, podobnie jak sąsiednie Kępa Nadwiślańska i Kępa Zawadowska, została założona w 1819 roku przez Stanisława Potockiego na prawie olęderskim[1]. Była zamieszkiwana przez Niemców zajmujących się hodowlą zbóż i ziemniaków[1]. Historycznie uprawiano tu także warzywa[6]. Nadwilanówkę zaznaczono na mapie z 1911 roku[9]. Na mapie z 1924 roku zaznaczona już jest tylko Kępa Nadwiślańska[10]. W dniu 14 maja 1951 rozporządzeniem Rady Ministrów miejscowość została włączona w granice administracyjne Warszawy[11]. Znajduje się na terenie historycznego mikroregionu etnograficznego Urzecze[12]. Ulokowany jest tu jeden z wodowskazów Wisły dla Warszawy o rzędnej 76,79 m n.p.m.[13]

Wschodnią część Nadwilanówki, wzdłuż Wisły, obejmuje obszar specjalnej ochrony ptaków w ramach programu Natura 2000 „Dolina Środkowej Wisły” o kodzie PLB140004[14], natomiast zachodnia część, wzdłuż Wilanówki, leży na obszarze otuliny rezerwatu przyrody Morysin[15]. Obie formy ochrony przyrody dodatkowo znajdują się na terenie Warszawskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu[16].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c Stanisław Herbst: Mokotów od połowy XVII w. do 1939 r.. W: Dzieje Mokotowa. Wyd. I. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1972, s. 41–43.
  2. ↑ Z ratunkiem do zalanych wsi podwarszawskich. Na saperskim pontonie przez wieś Zawady, „Dobry Wieczór! Kurier Czerwony” (201 (13 (6))), Nowoczesna Spółka Wydawnicza, 23 lipca 1934, s. 3 [dostęp 2023-12-01].
  3. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 1 stycznia 2023, identyfikator PRNG: 173695
  4. ↑ a b c d Główny Urząd Geodezji i Kartografii: Geoportal krajowy. geoportal.gov.pl. [dostęp 2021-04-12].
  5. ↑ Rada Dzielnicy Wilanów m.st. Warszawy, Uchwała Nr 52 Rady Dzielnicy Wilanów m.st. Warszawy z dnia 26 września 2006 r. w sprawie wniosku o ustalenie podziału Dzielnicy na 8 obszarów i ich nazewnictwa w celu wdrożenia Miejskiego Systemu Informacji (MSI) na terenie Dzielnicy Wilanów [online], 12 kwietnia 2021.
  6. ↑ a b c d Barbara Petrozolin-Skowrońska (red.), Encyklopedia Warszawy, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 529, ISBN 83-01-08836-2.
  7. ↑ Joanna Grela, Bocznica 3.0 [online], Przegląd Piaseczyński, 14 czerwca 2017 [dostęp 2021-04-13].
  8. ↑ Rada m.st. Warszawy, Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta stołecznego Warszawy ze zmianami [online], 1 marca 2018, s. 10–14 [dostęp 2020-11-14].
  9. ↑ Mapster, Karte des Westlichen Russlands 1:100 000 /1892 - 1921/. Arkusz H33, 1911 [dostęp 2021-04-13].
  10. ↑ Plan m.st.Warszawy. 1:20 000, Wojskowy Instytut Geograficzny, 1924.
  11. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 5 maja 1951 r. w sprawie zmiany granic miasta stołecznego Warszawy (Dz.U. z 1951 r. nr 27, poz. 199).
  12. ↑ Łukasz Maurycy Stanaszek: Nadwiślańskie Urzecze. Podwarszawski mikroregion etnograficzny. Warszawa-Czersk: TONZ Oddział w Czersku, Państwowe Muzeum Archeologiczne, 2014, s. 32. ISBN 978-83-939981-0-4.
  13. ↑ Zdzisław Biernacki: IV. Geomorfologia i wody powierzchniowe. W: Wisła w Warszawie. Warszawa: Biuro Zarządu m.st. Warszawy, Wydział Planowania Przestrzennego i Architektury, Opracowanie graficzne, druk i oprawa: Dom Wydawniczy ELIPSA, 2000, s. 24. ISBN 83-907333-7-4. [dostęp 2021-04-16].
  14. ↑ Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, Obszar Natura 2000 Dolina Środkowej Wisły [online] [dostęp 2021-04-13].
  15. ↑ Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, Rezerwat przyrody Morysin [online] [dostęp 2021-04-13].
  16. ↑ Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, Warszawski obszar chronionego krajobrazu [online] [dostęp 2021-04-13].
Osiedla warszawskiej dzielnicy Wilanów
Obszary MSI
Części miasta wg PRNG
Inne

Godło

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Nadwilanówka&oldid=71982788”