Okręty podwodne typu Dupuy de Lôme
| |
| Kraj budowy | |
|---|---|
| Stocznia | |
| Zbudowane |
2 |
| Użytkownicy | |
| Typ poprzedzający | |
| Typ następny | |
| Służba w latach |
1916-1935 |
| Uzbrojenie: | |
| 2 działa kal. 75 mm 10 torped | |
| Wyrzutnie torpedowe: • dziobowe • rufowe • zewnętrzne |
|
| Załoga |
43 oficerów i marynarzy |
| Wyporność: | |
| • na powierzchni |
833 tony |
| • w zanurzeniu |
1287 ton |
| Zanurzenie testowe |
50 m |
| Długość |
75 m |
| Szerokość |
6,4 m |
| Zanurzenie |
3,6 m |
| Napęd: | |
| 2 silniki parowe potrójnego rozprężania, 2 kotły, łączna moc 3500 KM 2 silniki elektryczne o łącznej mocy 1640 KM 2 śruby | |
| Prędkość: • na powierzchni • w zanurzeniu |
|
| Zasięg: | |
| • na powierzchni |
powierzchnia: 2350 Mm przy 10 w. |
Okręty podwodne typu Dupuy de Lôme – francuskie oceaniczne okręty podwodne z czasów I wojny światowej i okresu międzywojennego. W stoczni Arsenal de Toulon zbudowano w latach 1913–1916 dwa okręty tego typu, które weszły w skład Marine nationale w roku 1916. Okręty służyły do połowy lat 30. XX wieku.
Projekt i dane taktyczno–techniczne[edytuj | edytuj kod]
Oba okręty typu Dupuy de Lôme zamówione zostały na podstawie programu rozbudowy floty francuskiej z 1913 roku[1]. Okręty zaprojektował inż. Julien Hutter, powiększając rozmiary swojego poprzedniego projektu „Archimède” i dodając napęd parowy zastosowany w typie Gustave Zédé[2].
Jednostki typu Dupuy de Lôme były dużymi oceanicznymi okrętami podwodnymi. Długość całkowita wynosiła 75 metrów, szerokość 6,4 metra i zanurzenie 3,6 metra[2][3]. Wyporność w położeniu nawodnym wynosiła 833 ton, a w zanurzeniu 1287 ton[1][3]. Okręty napędzane były na powierzchni przez dwie 3-cylindrowe maszyny parowe potrójnego rozprężania systemu Delaunay-Belleville o łącznej mocy 3500 koni mechanicznych (KM), do których parę dostarczały dwa trójwalczakowe kotły wodnorurkowe du Temple[1][2]. Napęd podwodny zapewniały dwa silniki elektryczne Belfort o łącznej mocy 1640 KM[2][3]. Dwuśrubowy układ napędowy pozwalał osiągnąć prędkość 17 węzłów na powierzchni i 11 węzłów w zanurzeniu[1][4][a]. Zasięg wynosił 2350 Mm przy prędkości 10 węzłów w położeniu nawodnym oraz 120 Mm przy prędkości 5 węzłów pod wodą[1][2]. Dopuszczalna głębokość zanurzenia wynosiła 50 metrów[5].
Okręty wyposażone były w osiem wyrzutni torped kalibru 450 mm (cztery wewnętrzne na dziobie, dwie na rufie i dwie zewnętrzne), z łącznym zapasem 10 torped oraz dwa pokładowe działa kal. 75 mm[2][3][6]. Załoga jednego okrętu składała się z 4 oficerów oraz 39 podoficerów i marynarzy[1][2][4].
Budowa[edytuj | edytuj kod]
Dwa okręty typu Dupuy de Lôme zbudowane zostały w Arsenale w Tulonie[3][7]. Stępki okrętów położono w 1913 roku[1], wodowane zostały w latach 1915–1916[2][3], a ukończono je w 1916 roku[1]. Okręty otrzymały nazwy na cześć wybitnych francuskich konstruktorów okrętów: inż. de Lôme i inż. Sané oraz numery burtowe Q105 i Q106[3].
| Okręt | Stocznia | Początek budowy | Wodowanie | Ukończenie budowy |
|---|---|---|---|---|
| „Dupuy de Lôme” (Q105) | Arsenal de Toulon | marzec 1913 | 9 września 1915 | sierpień 1916 |
| „Sané” (Q106) | listopad 1913 | 27 stycznia 1916 | sierpień 1916 |
Przebieg służby[edytuj | edytuj kod]
Od 1917 roku do końca wojny oba okręty operowały w składzie Flotylli Marokańskiej, stacjonując w Gibraltarze[1][2][3].
Na początku lat 20. jednostki poddano znaczącej przebudowie: zamiast maszyn parowych zamontowano silniki Diesla Krupp („Dupuy de Lôme”) i Körting („Sané”) o mocy 1200 KM każdy, pochodzące z ex-niemieckich U-Bootów, dzięki czemu znacznie zwiększył się zasięg jednostek[2][3][b]; okręty otrzymały też nowe kioski i mostki[1][3].
Po remoncie okręty pełniły służbę na Atlantyku do lipca 1935 roku, kiedy skreślone zostały z listy floty[1][3][c].
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g h i j k Jean Labayle-Couhat: French warships of World War I. London: 1974, s. 157.
- ↑ a b c d e f g h i j k l Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara: 2007, s. 88.
- ↑ a b c d e f g h i j k l Robert Gardiner, Randal Gray: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. London: 1985, s. 211.
- ↑ Ivan Gogin: DUPUY DE LÔME submarines (1916). Navypedia. [dostęp 2019-01-13]. (ang.).
- ↑ J. Gozdawa-Gołębiowski, T. Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: 1994, s. 536.
- ↑ John Moore (red.): Jane’s Fighting Ships of World War I. London: 1990, s. 198.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara, California: ABC-CLIO, 2007. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).
- Robert Gardiner, Randal Gray: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. London: Conway Maritime Press, 1985. ISBN 0-85177-245-5. (ang.).
- Ivan Gogin: DUPUY DE LÔME submarines (1916). Navypedia. [dostęp 2019-01-13]. (ang.).
- Jan Gozdawa-Gołębiowski, Tadeusz Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: Lampart, 1994. ISBN 83-902554-2-1.
- Jean Labayle-Couhat: French warships of World War I. London: Ian Allan Ltd., 1974. ISBN 0-7110-0445-5. (ang.).
- John Moore (red.): Jane’s Fighting Ships of World War I. London: Studio Editions, 1990. ISBN 1-85170-378-0. (ang.).
- Gordon Smith: World War 1 at Sea, FRENCH NAVY. Naval History Homepage. [dostęp 2016-11-17]. (ang.).
