Park Bronisławów
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Powierzchnia |
ok. 7 ha |
| Data założenia |
1901 |
Park Bronisławów – istniejący na początku XX wieku park w Zawierciu. Pierwszy publiczny park funkcjonujący w Zawierciu.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Park został założony z inicjatywy Bronisława Micińskiego (ur. 27 lipca 1856 we Włocławku, zm. 27 marca 1927 w Zawierciu). Miciński od 1894 roku był pracownikiem TAZ[1]. W połowie 1900 roku Miciński założył spółkę pod nazwą Towarzystwo Imprezy Bronisławów, z kapitałem 15 000 rubli. Towarzystwo zrzeszało rzemieślników i inteligencję i miało na celu utworzenie w Zawierciu parku i zarządzanie nim. W tym celu od właścicieli Kromołowa zakupiono 14 morgów ziemi w przysiółku Kolny Las. Ponadto na rzecz parku Aleksander Moes ofiarował kilka tysięcy drzew i krzewów. Park został oddany do użytku 25 sierpnia 1901 roku i znajdował się w pobliżu dzisiejszych ulic: Piłsudskiego, Parkowej i Broniewskiego[2].
Park był terenem z dużą liczbą drzew, klombów i kwiatów. Odbywały się w nim gry (tenis, krykiet, kręgle)[3]. Ponadto wybudowano w nim scenę teatralną z krytą werandą, altaną dla muzyków i tańców oraz dekoracjami wykonanymi przez Warszawskie Towarzystwo Artystyczne. Na scenie wystawiano amatorskie przedstawienia oraz koncerty. Inauguracyjne przedstawienie – Rok 997 czyli Pod godłem krzyża Cyryla Danielewskiego w reżyserii Bronisława Micińskiego – wystawiono 24 sierpnia 1901 roku[2]. Wystawiano tu również m.in. w 1903 roku Podejrzaną osobę Stanisława Dobrzańskiego i Majstra i czeladnika Józefa Korzeniowskiego, a w roku 1904 Hipnotyzm oraz Consilium facultatis Jana Aleksandra Fredry, Dzienniczek Justysi Józefa Kościelskiego, Pierwszy bal Zygmunta Przybylskiego, Preludium Chopina Mariana Gawalewicza i Farbiarzy Adolfa Walewskiego[4].
9 lipca 1907 roku staraniem Towarzystwa Bronisławów w parku wzniesiono pomnik Adama Mickiewicza, o czym poinformowany został jego syn Władysław[3].
Od początku swojego istnienia obiekt przynosił straty, z zadłużeniem rzędu 1906 rubli i 61 kopiejek za 1902 rok. Z tego powodu nie została zaaprobowana propozycja wysunięta przez jednego z udziałowców, aby wybudować w parku gmach teatralny z salą baletową i koncertową[2]. W 1904 roku udziałowcy poprosili dyrekcję TAZ o pożyczkę 5000 rubli na budowę Sali Domu Ludowego, jednakże prośba spotkała się z odmową[4]. W 1908 roku „Kurier Zagłębia” donosił o możliwości likwidacji parku. W okresie I wojny światowej obiekt popadł w ruinę, na terenach parku urządzono pastwisko, a pomnik został zdewastowany[3]. Zakupiony w 1921 roku przez rodzinę Ziemskich. w 1928 roku park podzielono na mniejsze parcele. Od 1931 roku stopniowo wydzielany pod budowę innych obiektów- szkoły (ówczesne gimnazjum) wybudowanej w okresie 1932-37 roku.[5]
W okresie PRL na terenie parku powstało osiedle mieszkaniowe, tym samym całkowicie likwidując teren parku[6].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Jerzy Abramski, Zawiercie. Studium monograficzne, Zawiercie: Miejski Ośrodek Kultury „Centrum”, 1994, s. 460, ISBN 83-902833-0-1.
- ↑ a b c Jerzy Abramski, Zawiercie. Studium monograficzne, Zawiercie: Miejski Ośrodek Kultury „Centrum”, 1994, s. 396, ISBN 83-902833-0-1.
- ↑ a b c Jerzy Abramski, Zawiercie i jego ulice, Zawiercie: Towarzystwo Miłośników Ziemi Zawierciańskej, 1991, s. 47.
- ↑ a b Jerzy Abramski, Zawiercie. Studium monograficzne, Zawiercie: Miejski Ośrodek Kultury „Centrum”, 1994, s. 397, ISBN 83-902833-0-1.
- ↑ Piotr Ziemski, Archiwum prywatne rodziny Ziemskich.
- ↑ Jadwiga Gębka, Sławomir Gębka, Parki w Zawierciu [online], Dawne Zawiercie [dostęp 2022-08-14].