Preng Doçi
| |
| Kraj działania |
Imperium Osmańskie |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
25 lutego 1846 |
| Data i miejsce śmierci | |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Prezbiterat |
1871[1] |
.svg){kind=small}
| |
Preng Doçi (ur. 25 lutego 1846 we wsi Burgër k. Lezhy, zm. 22 lutego 1917 w Szkodrze[2]) – albański ksiądz katolicki, poeta i działacz narodowy.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się w 1846 roku w rodzinie katolickiej. Ukończył szkołę średnią w Szkodrze. W latach 1855-1859 uczył się w seminarium franciszkańskim w Kallmeti[3]. Od 1859 kontynuował naukę w seminarium papieskim (Kolegija Papnore Shqyptare), a następnie w Rzymie na Papieskim Uniwersytecie Urbaniana. W Rzymie został wyświęcony na księdza i w 1871 powrócił do Albanii. Początkowo pracował w parafii Korthpulë, a następnie w Kalivarja k. Spaç. W 1876 był jednym z organizatorów powstania Mirdytów przeciwko władzom osmańskim. W czasie powstania odwiedził Cetynię, zabiegając o pomoc Czarnogórców dla powstania. Powstanie zostało stłumione w marcu 1877, a za udział w powstaniu Doçi został suspendowany przez ordynariusza Lezhe, bp Franciszka Malczyńskiego. Ukrywał się we wsi Vuthaj k. Gusinja, ale został schwytany przez Turków i zesłany do Stambułu. Dzięki wstawiennictwu patriarchy ormiańskiego Stefana Azariana pod fałszywym imieniem Pére Achile wyjechał do Rzymu. Z Rzymu został wysłany do Stanów Zjednoczonych. Do 1881 prowadził działalność misjonarską w Wayne (stan Pensylwania), Nowym Brunszwiku i na Nowej Fundlandii[3].
W 1881 powrócił do Rzymu i został skierowany do Indii, gdzie pracował jako sekretarz delegata apostolskiego w Indiach kardynała Antonio Agliardiego[4]. Dopiero w 1888 Doçi uzyskał zgodę władz osmańskich na powrót do Albanii. 25 października 1888 papież Leon XIII na mocy dekretu Supra montim Mirditarum odnowił opactwo terytorialne św. Aleksandra w Orosh w kraju Mirdytów i powierzył Doçiemu godność opata[2]. W styczniu 1889 Doçi objął zwierzchnictwo nad opactwem i utworzył tam szkołę z językiem albańskim. W latach 1890-1894 znacząco poszerzył zakres jurysdykcji opactwa. Nie zrezygnował z działalności politycznej. W 1897 udał się w podróż do Wiednia, aby tam zabiegać o poparcie dla idei autonomicznego księstwa katolickiego w północnej Albanii, pod przywództwem Mirdytów. W 1913 zdecydował się na poparcie księcia Wilhelma zu Wieda, w czasie kiedy ten panował w Albanii. Był także współtwórcą powstałego w 1899 w Szkodrze stowarzyszenia Bashkimi (Zjednoczenie), które zajmowało się organizowaniem edukacji w języku albańskim[4]. Zmarł w 1917 roku.
Działalność literacka[edytuj | edytuj kod]
Pierwsze utwory poetyckie o tematyce patriotycznej pisał w latach 70. XIX w[4]. W 1899 Doçi należał do grona założycieli Towarzystwa jedności języka albańskiego (Shoqnia e bashkimit të gjuhës shqipe), nazywanego też Stowarzyszeniem Jedność (Shoqnia Bashkimi). Razem z nim w stowarzyszeniu działali inni duchowni: Ndoc Nikaj, Gjergj Fishta i Lazër Mjeda. Stowarzyszenie opracowało projekt alfabetu, który był jednym z trzech proponowanych na kongresie monastyrskim w 1908, który zajął się ujednoliceniem standardu języka albańskiego. Utwory poetyckie zamieszczał w piśmie Fiamuri Arbërit, prowadzonym przez Arboreszów. Używał pseudonimu Chłopiec z Albanii (Një djalë prej Shqypnije)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Krótka biografia na stronie "Catholic-Hierarchy"
- ↑ a b Imzot Preng Doçi, Abati i madh i Mirditës, në përvjetorin e vdekjes. vaticannews.va. [dostęp 2022-07-17]. (alb.).
- ↑ a b Zenepe Dibra: Fjalor enciklopedik i hapësires shkodrane, vol. 1. Lezhë: 2015, s. 305-306. ISBN 978-9928-168-01-6. (alb.).
- ↑ a b c Fjalor Enciklopedik Shqiptar, vol. 1. Tirana: 2008, s. 498. (alb.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Robert Elsie: A Biographical Dictionary of Albanian History. I.B. Tauris: 2012, s. 113-114. ISBN 978-1-78076-431-3.
- Preng Doçi [online], catholic-hierarchy.org [dostęp 2018-02-26] (ang.).
- Ndue Dedaj, Imzot Prend Doçi, abati burrështetas i Mirditës