Procolophonia
| Procolophonia | |
| Seeley, 1888 | |
 Leptopleuron lacertinum | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Podtyp | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| (bez rangi) | Procolophonomorpha |
| (bez rangi) | Procolophonia |
Procolophonia – grupa zauropsydów w randze podrzędu[1][2] lub bez przyznanej rangi[3][4], należąca w zależności od przyjmowanej klasyfikacji do podgromady anapsydów lub do kladu Parareptilia. Procolophonia jako pierwszy wyróżnił i nazwał Harry Seeley (1888), zaliczając je do anomodontów[5]; Case (1911) sklasyfikował je jako podrząd należący do kotylozaurów[6], zaś Olson (1947) i Iwachnienko (2008) – jako podrząd należący do Parareptilia[7][2].
W klasyfikacjach tworzonych przez różnych autorów Procolophonia obejmowały różne grupy anapsydów. Case (1911) zaliczył do Procolophonia rodziny Procolophonidae i Telerpetidae[6] (obecnie uznawana za młodszy synonim Procolophonidae[3]). Carroll (1988) zaliczył do Procolophonia jedną nadrodzinę Procolophonoidea z rodzinami Procolophonidae, Nyctiphruretidae i Sclerosauridae[8]; Iwachnienko (2008) zaliczył do Procolophonia rodziny Procolophonidae i Spondylolestidae[2] (przez innych autorów uważane za podrodzinę w obrębie Procolophonidae[9]). Szerzej definiował Procolophonia Romer (1966), który oprócz Procolophonoidea zaliczał do nich również parejazaury i grupę Millerosauroidea[10].
Część autorów podjęła próby sformułowania definicji filogenetycznej Procolophonia. Laurin i Reisz (1995) zdefiniowali Procolophonia jako klad obejmujący ostatniego wspólnego przodka parejazaurów, rodziny Procolophonidae i żółwi oraz wszystkich jego potomków[3]. Z kolei Lee (1997) zdefiniował Procolophonia jako klad obejmujący ostatniego wspólnego przodka rodzajów Owenetta i Barasaurus, rodzin Procolophonidae i Lanthanosuchidae, rodzaju Sclerosaurus, parejazaurów i żółwi oraz wszystkich jego potomków[11]. Autorzy ci zakładali przynależność żółwi do Parareptilia i ich bliskie pokrewieństwo z nadrodziną Procolophonoidea[3] lub ich przynależność do parejazaurów[11]; z niektórych późniejszych badań wynika jednak przynależność żółwi do diapsydów[4], a w takim wypadku Procolophonia sensu Laurin i Reisz (1995) oraz Procolophonia sensu Lee (1997) stałyby się synonimem zauropsydów. Z tej przyczyny deBraga i Rieppel (1997) zdefiniowali Procophonia jako klad obejmujący ostatniego wspólnego przodka Pareiasauria i grupy Procolophoniformes oraz wszystkich jego potomków (przy czym autorzy ci definiują Procolophoniformes jako klad obejmujący ostatniego wspólnego przodka rodzin Procolophonidae i Owenettidae oraz wszystkich jego potomków; inni autorzy na określenie tego kladu używają nazwy Procolophonoidea)[4].
Najstarsi znani przedstawiciele Procolophonia żyli w permie. Jeśli do Procolophonia sensu deBraga i Rieppel (1997) należą żółwie, to grupa ta ma w dalszym ciągu żyjących przedstawicieli; jeśli natomiast żółwie są diapsydami, to Procolophonia są grupą wymarłą, a ich ostatnimi znanymi przedstawicielami były wymarłe pod koniec triasu Procolophonoidea. Do Procolophonia sensu deBraga i Rieppel z pewnością należą parejazaury i grupa Procolophonoidea z rodzinami Procolophonidae i Owenettidae; z niektórych analiz kladystycznych wynika, że dodatkowo może należeć do nich grupa Lanthanosuchoidea[11], rodzaje Bashkyroleter, Emeroleter, Macroleter, Nycteroleter i Tokosaurus[12][13][14], rodzina Bolosauridae[13] oraz rodzaj Nyctiphruretus[14]. Znane ze wszystkich kontynentów.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Hanna Dobrowolska: Zwierzęta świata. Gady. Wyd. drugie. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1990. ISBN 83-01-08483-9.
- ↑ a b c M. F. Iwachnienko: Подкласс Parareptilia. W: M. F. Iwachnienko, E. N. Kuroczkin (red.): Ископаемые позвоночные России и сопредельных стран. Ископаемые рептилии и птицы. Часть 1. Moskwa: GEOS, 2008, s. 48–85. ISBN 978-5-891-18415-6.
- ↑ a b c d Michel Laurin, Robert R. Reisz. A reevaluation of early amniote phylogeny. „Zoological Journal of the Linnean Society”. 113, s. 165–223, 1995. DOI: 10.1111/j.1096-3642.1995.tb00932.x. (ang.).
- ↑ a b c Michael deBraga, Olivier Rieppel. Reptile phylogeny and the interrelationships of turtles. „Zoological Journal of the Linnean Society”. 120, s. 281–354, 1997. DOI: 10.1111/j.1096-3642.1997.tb01280.x. (ang.).
- ↑ Harry G. Seeley. Researches on the structure, organisation, and classification of the fossil Reptilia. VI. On the anomodont Reptilia and their allies. „Proceedings of the Royal Society of London”. 44, s. 381–383, 1888. DOI: 10.1098/rspl.1888.0055. (ang.).
- ↑ a b Ermine Cowles Case. A revision of the Cotylosauria of North America. „Carnegie Institution of Washington Publication”. 145, s. 1–122, 1911. (ang.).
- ↑ Everett Claire Olson. The family Diadectidae and its bearing on the classification of reptiles. „Fieldiana Geology”. 11, s. 1–53, 1947. (ang.).
- ↑ Vertebrate classification. W: Robert L. Carroll: Vertebrate Paleontology and Evolution. New York: W. H. Freeman and Company, 1988, s. 594–648. ISBN 0-716-71822-7.
- ↑ Patrick S. Spencer, Michael J. Benton: Procolophonoids from the Permo-Triassic of Russia. W: Michael J. Benton, Evgeny Kurochkin, Mikhail Shishkin, David M. Unwin (red.): The Age of Dinosaurs in Russia and Mongolia. Cambridge University Press, 2000, s. 160–176. ISBN 0-521-55476-4.
- ↑ Alfred Sherwood Romer: Vertebrate Paleontology. Wyd. trzecie. Chicago: University of Chicago Press, 1966.
- ↑ a b c Michael S.Y. Lee. Pareiasaur phylogeny and the origin of turtles. „Zoological Journal of the Linnean Society”. 120, s. 197-280, 1997. DOI: 10.1111/j.1096-3642.1997.tb01279.x. (ang.).
- ↑ Johannes Müller, Linda A. Tsuji. Impedance-Matching Hearing in Paleozoic Reptiles: Evidence of Advanced Sensory Perception at an Early Stage of Amniote Evolution. „PLoS ONE”. 2 (9), s. e889, 2007. DOI: 10.1371/journal.pone.0000889. (ang.).
- ↑ a b Tyler R. Lyson, Gabe S. Bever, Bhart-Anjan S. Bhullar, Walter G. Joyce, Jacques A. Gauthier. Transitional fossils and the origin of turtles. „Biology Letters”. 6 (6), s. 830-833, 2010. DOI: 10.1098/rsbl.2010.0371. (ang.).
- ↑ a b Laura K. Säilä. The phylogenetic position of Nyctiphruretus acudens, a parareptile from the Permian of Russia. „Journal of Iberian Geology”. 36 (2), s. 123-143, 2010. (ang.).