Radom Air Show
.jpg)
Radom Air Show – cykliczna impreza organizowana co dwa lata na lotnisku Sadków w Radomiu, łącząca pokazy statków powietrznych z naziemną statyczną wystawą sprzętu wojskowego i prezentacjami przedsiębiorstw z branży lotniczej.
Początkowo Radom Air Show był organizowany w cyklu rocznym, jednak organizatorzy, głównie ze względów finansowych, zdecydowali się na cykl dwuletni. Organizatorami imprezy są: Dowództwo Sił Powietrznych, Miasto Radom, Port Lotniczy Radom, Siły Powietrzne i Aeroklub Polski, honorowym patronem jest Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej.
Historia imprezy[edytuj | edytuj kod]
Pierwszy Air Show odbył się w 1991 roku w Poznaniu na Ławicy, później dwukrotnie w 1995 i 1998 na lotnisku w Dęblinie. Od 2000 do 2003 roku pokazy organizowano co roku w Radomiu. Potem zwiększono odstępy czasowe pomiędzy poszczególnymi edycjami do dwóch lat. Celem Air Show jest zaprezentowanie możliwości polskiego i zagranicznego sprzętu wojskowego szerszej publiczności, jednak przede wszystkim są formą aktywnego wypoczynku i pomysłem na spędzenie weekendu poza domem.
Impreza odbyła się także w roku 2017, mimo wcześniejszych wątpliwości związanych z brakiem porozumienia władz miasta Radomia i MON[1] [2]. Wstęp był darmowy, na podstawie biletów dystrybuowanych elektronicznie.
Katastrofy lotnicze[edytuj | edytuj kod]
Wypadek na pokazach 1 września 2007[edytuj | edytuj kod]
1 września 2007 roku podczas X Edycji Jubileuszowej "Radom Air Show 2007" wskutek zderzenia dwóch samolotów Zlin zginęli piloci grupy akrobacyjnej AZL Żelazny z Zielonej Góry: podpułkownik rezerwy mgr inżynier Lech Marchelewski (60 lat, ur. 5 lutego 1947) oraz młodszy inżynier pilot Piotr Banachowicz (25 lat, ur. 4 marca 1982).
Kolizja nastąpiła w trakcie wykonywania na trzech maszynach pętli z rozejściem u szczytu (tzw. rozeta). Samoloty miały minąć się w najniższym punkcie manewru w bardzo małej odległości od siebie, jednak z nieznanych przyczyn dwa z nich zderzyły się. Samoloty uległy niemal całkowitemu zniszczeniu, a piloci najprawdopodobniej zginęli natychmiast w momencie kolizji. Na ziemię spadły już tylko szczątki obu maszyn.
Prezydent Radomia Andrzej Kosztowniak odwołał wszystkie pokazy i imprezy towarzyszące Air Show, a także ogłosił trzydniową żałobę.
Ceremonia pogrzebowa obu pilotów odbyła się na lotnisku aeroklubu w Zielonej Górze 7 września 2007. Zgodnie z lotniczą tradycją, pamięć ich została uczczona przelotem nad lotniskiem pozostałych członków grupy.
Wypadek na pokazach 30 sierpnia 2009[edytuj | edytuj kod]
30 sierpnia 2009 o godz. 13:17[3] podczas pokazów rozbił się białoruski samolot Su-27UBM-1 (modernizowany w 558. Lotniczym Zakładzie Remontowym w Baranowiczach)[4]. Spadł on w pobliże lasku niedaleko miejsca pokazu (między Małęczynem a Makowem) w odległości 100 metrów od zabudowań. Wkrótce po katastrofie policja i organizatorzy pokazu potwierdzili śmierć dwóch pilotów – pułkownika Alaksandra Marfickiego oraz pułkownika Alaksandra Żuraulewicza[5].
Podczas wstępnych analiz ustalono, że prawdopodobną przyczyną katastrofy był błąd pilota, jednak około godz. 18:00 rzecznik Ministerstwa Białorusi oznajmił, że przyczyną mogło być wessanie ptaka do wlotu silnika[5], jest to jednak mało prawdopodobne[6].
W czasie pokazów na lotnisku w Radomiu było około 100 tys. widzów. Nikomu z nich nic się nie stało. Jak mówią świadkowie zdarzenia, piloci specjalnie wyprowadzili samolot z dala od zabudowań, aby nie zagrozić nikomu innemu podczas rozbicia się, którego piloci byli świadomi. Twierdzili też, że tuż przed wypadkiem nie słyszeli silników. Piloci otrzymali polecenie katapultowania się z maszyny, jednak zainicjowali sekwencję katapultowania zbyt późno. Prawdopodobnie próbowali posadzić maszynę w miejscu, gdzie nie ma cywilów.
Raport polsko-białoruskiej komisji, która badała wypadek (i ustaliła jego przyczynę), został utajniony przez stronę białoruską.
3 września firma "Suchoj", rosyjski producent Su-27 oceniła, że przyczyną katastrofy mogły być nieudolne modyfikacje elektroniki pokładowej samolotu, dokonane przez Białorusinów[6]. Białorusini dementowali jednak te informacje, wskazując, że remont dotyczył systemów uzbrojenia i nawigacji satelitarnej, a nie sterowania[7].
Zespoły akrobacyjne na Air Show[edytuj | edytuj kod]
| Zespół | Skład | Zdjęcie | Lata | Uwagi |
|---|---|---|---|---|
| Baby Blue | 5 x Saab T-17 Supporter | 2015 | ||
Baltic Bees Łotwa |
6 x L-39 Albatros |  |
2013
2015 2017 2018 |
|
Biało-Czerwone Iskry Polska |
TS-11 Iskra
(liczebność zmienna) |
 |
wystąpił we wszystkich edycjach do 2018, później zespół został rozwiązany. | |
| Biele Albatrosy | 5 x Aero L-39 Albatros | ,_static_display,_Radom_AirShow_2005,_Poland.jpg)
|
2001 | |
Frecce Tricolori Włochy |
10 × Aermacchi MB-339 |  |
2001 2011 2015 2018 |
|
Krila Oluje Chorwacja |
6 × Pilatus PC-9 |  |
2011 2013 2018 |
|
Midnight Hawks Finlandia |
4 × Hawk |  |
2009 2013 2018 |
|
| Orlik Polska |
PZL-130 Orlik (liczebność zmienna) |
 |
wystąpił we wszystkich edycjach | |
Patrouille de France Francja |
8 × Alpha Jet |  |
2000 2003 2005 2011 |
|
Patrouille Suisse Szwajcaria |
6 × F-5 Freedom Fighter |  |
2011 2013 2015 2018 2023 |
|
Patrulla Águila Hiszpania |
7 × CASA C-101 |  |
2001 2005 2015 2018 |
|
| Patrulla ASPA Hiszpania |
5 x Eurocopter EC120 Colibri | 
|
2015 | |
Red Arrows Wielka Brytania |
9 × Hawk |  |
2003
2005 |
|
| Royal Jordanian Falcons | 4 x Extra 330 | 2015
2018 |
||
| Skorpion Polska |
4 × Mi-24 |  |
2000 2001 |
|
| Żelazny Polska |
zmienny |  |
2001 2003 2005 2007 2009 2017 2018 2023 |
Katastrofa lotnicza na Radom Air Show 2007 |
| Celfast Flying Team | 3 x Morane-Saulnier Rallye | .jpg) |
2017
2018 2023 |
|
| The Flying Bulls | zmienny | 2011
2013 2017 2018 2023 |
||
| Xtreme Aerobatics | zmienny | 2017 | ||
| Flying Dragons Team | 7 x Paralotnia | 2018
2023 |
||
| AeroSPARX | 2 x Grob109b | 2023 | ||
Wybrane samoloty, które zaprezentowano na Air Show[edytuj | edytuj kod]
Tabela obejmuje samoloty z pokazów dynamicznych, wystawy statycznej, a także wchodzące w skład zespołów wymienionych w powyższej sekcji. Nie obejmuje natomiast maszyn prezentowanych w tak zwanym bloku aeroklubowym.
_Fairchild_A-10A_Thunderbolt_II_-_panoramio.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
_Radom_2018.jpg)
.jpg)
.png)
_at_Radom_Air_Show.jpg)
.jpg)
.jpg)
.png)
_Sqm_-_Seitenansicht.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
,_static_display,_Radom_AirShow_2005,_Poland.jpg)
,_static_display,_Radom_AirShow_2005,_Poland.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
,_static_display,_Radom_AirShow_2005,_Poland.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg){kind=spacer}
.jpg)
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Nie będzie Air Show 2017 w Radomiu. MON wycofał się z organizacji imprezy. 2017-06-02. [dostęp 2017-09-10]. (pol.).
- ↑ Porozumienie w sprawie Air Show 2017 w Radomiu podpisane. 2017-07-08. [dostęp 2017-09-10]. (pol.).
- ↑ Aktualności AIR SHOW – 2009. Air show – 2009 Lotnisko wojskowe w Radomiu, 2009-08-30. [dostęp 2009-08-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-08-04)].
- ↑ Целы загінулых лётчыкаў магчыма будуць вернутыя на радзіму сёння. 2009-09-02. [dostęp 2009-09-03]. (biał.).
- ↑ a b 30 августа 2009 года. Министерство обороны РБ, 2009-08-30. [dostęp 2009-08-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-23)]. (ros.).
- ↑ a b Przyczyną katastrofy SU-27 w Polsce była nieudolna modernizacja. Gazeta.pl, 2009-09-02. [dostęp 2009-09-03].
- ↑ Летчики-снайперы Марфицкий и Журавлевич выбрали жизнь для людей, забыв о себе... (ros.) [dostęp 2010-07-08]
- ↑ Alpha Jet [online], www.flyingbulls.at [dostęp 2019-09-29] (niem.).
- ↑ North American B-25J "Mitchell" [online], www.flyingbulls.at [dostęp 2019-09-29] (niem.).
- ↑ Bell Cobra TAH-1F [online], www.flyingbulls.at [dostęp 2019-09-29] (niem.).
- ↑ Mapa ekspozycji statycznej AirShow Radom 2017. 2017-08-06. [dostęp 2017-09-10]. (pol.).
- ↑ Chance Vought F4U-4 "Corsair" [online], www.flyingbulls.at [dostęp 2019-09-29] (niem.).
- ↑ Lockheed P-38 "Lightning" [online], www.flyingbulls.at [dostęp 2019-09-29] (niem.).
- ↑ North America T-28B "Trojan" [online], www.flyingbulls.at [dostęp 2019-09-29] (niem.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Air Show Radom. airshow.sp.mil.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-08-04)].
- AVIATION24.PL – Baza filmów z radomskiego Air Show
- Nagranie momentu zderzenia podczas Air Show Radom 2007 i krótki artykuł (tvn24)