Strzępiak dziwaczny
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
strzępiak dziwaczny |
| Nazwa systematyczna | |
| Inocybe oblectabilis (Britzelm.) Sacc. Syll. Fung. (Abellini) 11: 54 (1895) | |
Strzępiak dziwaczny (Inocybe oblectabilis (Britzelm.) Sacc.) – gatunek grzybów należący do rodziny strzępiakowatych (Inocybaceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Inocybe, Inocybaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy zdiagnozował go w 1890 r. Max Britzelmayr nadając mu nazwę Agaricus oblectabilis. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu Pier Andrea Saccardo w 1895 r.[1]
- Agaricus oblectabilis Britzelm. 1890
- Astrosporina oblectabilis (Britzelm.) Zerova 1979
- Inocybe hiulca f. major Bres. 1930
- Inocybe oblectabilis var. odora Shchukin 1985
Nazwę polską nadał Andrzej Nespiak w 1990 roku[3].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Średnica 2,5–7 cm, początkowo półkulisty, potem płasko rozpostarty z szerokim garbem. Brzeg początkowo nieco podwinięty, potem wyprostowujący się, rzadko tylko odgina się w górę – wówczas wokół garbka tworzy się małe zagłębienie. Powierzchnia na środku gładka lub nieco pilśniowata, przy brzegu delikatnie omszona, włóknista lub popękana. Barwa od ciemnorudej przez czerwonawobrązową i kasztanowatą do ochrowej. Czasami występują resztki osłony[4].
Przyrośnięte i nieco wycięte, z blaszeczkami. Początkowo szarobeżowe, potem brudnoochrowe, w końcu brązowawe z oliwkowym odcieniem. Ostrza biało orzęsione[4].
Wysokość 3–10 cm, grubość 0,3–1,5 cm, walcowaty, pełny, podstawa zgrubiała w postaci białawej, obrzeżonej bulwki głęboko tkwiącej w ziemi. Powierzchnia górą różowawa, dołem ochrowa, na całej długości oszroniona[4].
W kapeluszu białawy, w trzonie czerwonawo-cielisty i włóknisty. Ma specyficzny, kwaskowaty zapach[4].
- Cechy mikroskopowe
Zarodniki 9–13 × 7–8 µm. Podstawki 30–32 × 9–12 µm. Cheilocystydy i pleurocystydy 60–80 × 16–22 µm i ścianie grubości do 2–4 µm, w wodzie amoniakalnej barwiące się na żółto. Kaulocystydy mniejsze i bardziej cienkościenne[4].
Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]
Znane jest występowanie strzępiaka dziwacznego w Ameryce Północnej, Europie i niektórych krajach Europy[5]. W piśmiennictwie naukowym na terenie Polski do 2003 r. podano tylko jedno stanowisko[3] (Babiogórski Park Narodowy, 1979[6]). Więcej stanowisk i bardziej aktualnych podaje internetowy atlas grzybów. Zaliczony w nim jest do grzybów rzadkich i chronionych[7].
Grzyb mikoryzowy. Podawane jest jego występowanie pod olszami, świerkami, brzozami, lipami i dębami[4].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2020-03-20] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2020-03-20].
- ↑ a b Władysław Wojewoda, Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1
- ↑ a b c d e f Andrzej Nespiak, Grzyby. Tom XIX. Strzępiak (Inocybe), Warszawa – Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Marie Curie Skłodowskiej, 1990, ISBN 83-01-08749-8
- ↑ Discover Life [online] [dostęp 2020-03-20] (ang.).
- ↑ A. Bujakiewicz, Grzyby Babiej Góry. Mikoflora lasów (The Fungi of the Babia Góra), in Guide to the Polish International Excursion, Prace UAM w Poznaniu, 1979, ser. Biol., II; 211-213
- ↑ Aktualne stanowiska strzępiaka dziwacznego w Polsce [online] [dostęp 2020-03-20] (ang.).