Strzępiak jedwabisty
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
strzępiak jedwabisty |
| Nazwa systematyczna | |
| Inocybe grammata Quél. Bull. Soc. Amis Sci. Nat. Rouen, Sér. II 15: 14 (1880) [1879] | |
Strzępiak jedwabisty (Inocybe grammata Quél. – gatunek grzybów należący do rodziny strzępiakowatych (Inocybaceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Inocybe, Inocybaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
- Astrosporina grammata (Quél.) Lebedeva 1949
- Inocybe grammata var. campanellispora E. Ludw. 2017
- Inocybe grammata var. chamaesalicis Bon & E. Ferrari 2002
Nazwę polską podał Andrzej Nespiak w 1990 r.[3]
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Średnica 3–6,5 cm, początkowo stożkowato–wypukły, potem płasko rozpostarty, zazwyczaj z szerokim, ale mało uwypuklonym garbkiem. U młodych owocników brzeg podgięty, potem wyprostowujący się i w końcu nieco odgięty do góry. Powierzchnia na szczycie gładka lub nieco wełnista, przy brzegu delikatnie włóknista. Kolor jasnoochrowy lub cielisty, z białym lub srebrzystym nalotem pochodzącym z resztek osłony[4].
Przyrośnięte i wycięte z małym, zbiegającym ząbkiem, z blaszeczkami. U młodych owocników białawe, u starszych beżowoochrowe. Ostrza biało orzęsione[4].
Wysokość 4–7 cm, grubość 0,4–0,8 cm, walcowaty, prawie zawsze z obrzeżoną bulwką u podstawy. Kolor taki jak kapelusza, ale jaśniejszy, czasami z różowym odcieniem[4].
Białawy, w trzonie czerwonawy. Smak niewyraźny, nieco kwaskowaty[4].
- Cechy mikroskopowe
Zarodniki 8–11 × 5–6 µm z 8-10 słabo uwydatniającymi się guzkami. Podstawki 32–40 × 8–10 µm. Cheilocystydy i pleurocystydy 50–80 × 16–25 µm. Mają ścianę o grubości do 3 µm, pod działaniem wodorotlenku amonu żółknącą. Kaulocystydy podobne, ale nieco mniejsze i cieńsze[4].
Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]
Podano występowanie strzępiaka włóknistego w Europie i Ameryce Północnej[5]. W piśmiennictwie naukowym na terenie Polski do 2003 r. podano na 5 stanowiskach[3]. Nowsze stanowiska tego gatunku w Polsce podaje internetowy atlas grzybów[6]. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status V – gatunek narażony, który zapewne w najbliższej przyszłości przesunie się do kategorii gatunków wymierających, jeśli nadal będą działać czynniki zagrożenia[7].
Grzyb mikoryzowy. Rośnie na ziemi, głównie w lasach iglastych, i mieszanych, zwłaszcza w towarzystwie jodły, świerka, brzozy i buka[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Index Fungorum [online] [dostęp 2020-01-23] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2020-01-23].
- ↑ a b c Władysław Wojewoda, Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1
- ↑ a b c d e Andrzej Nespiak, Grzyby. Tom XIX. Strzępiak (Inocybe), Warszawa – Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Marie Curie Skłodowskiej, 1990, ISBN 83-01-08749-8
- ↑ DiscoverLife [online] [dostęp 2019-12-06].
- ↑ Aktualne stanowiska strzępiaka jedwabistego w Polsce [online] [dostęp 2020-01-23] (ang.).
- ↑ Zbigniew Mirek, Red list of plants and fungi in Poland = Czerwona lista roślin i grzybów Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany. Polish Academy of Sciences, 2006, ISBN 83-89648-38-5